Η τράπεζα των θεμάτων βρέθηκε στον αφρό των αιτημάτων των παιδιών κατά τη διάρκεια των καταλήψεων. Ίσως, και η ίδια η λέξη «τράπεζα» να τους προκαλεί μία καχυποψία, μία αλλεργία, άρα φυσιολογική ήρθε η αντίδραση τους. Το υπουργείο από την άλλη, ήθελε να προσδώσει ένα βάρος, ένα κύρος, ότι, βεβαιότατα, πρόκειται για σοβαρό, θαυμαστό, σχεδόν ιερό εγχείρημα. Μία νέα ιερά εξέτασις.
Το βασικό επιχείρημα που προ-τάσσεται είναι ότι με την τράπεζα θεμάτων το σύστημα αξιολόγησης γίνεται αντικειμενικότερο, δικαιότερο, αμείβεται η προσπάθεια, ο κόπος, η διάκριση, η αριστεία. Υπηρετείται η ισότητα των ευκαιριών και η αξιοκρατία. Αυτό που υπο-νοείται είναι ότι θεραπεύεται η τεμπελιά των παιδιών και καταργείται η χαλαρότητα των καθηγητών που δεν καλύπτουν ποσοτικά (το ποιοτικό δεν ενδιαφέρει) τη διδακτέα ύλη. Άρα το κράτος στέλνει ξεκάθαρο το μήνυμα ότι έχει για οδηγό του το δίκαιο και δείχνει αποφασιστικότητα και πυγμή.
Τι έγινε το 2013-14, στην πρώτη εφαρμογή του θεσμού της τράπεζας των θεμάτων; Οι μαθητές δείχνουν (χρησιμοποιώ ιστορικό ενεστώτα για ζωντάνια) κυνική αδιαφορία για τη γνώση, οι καθηγητές καταδιώκουμε ασθμαίνοντας τη διδακτέα ύλη και οι μαθητές μας τους βαθμούς, χωρίς φρένα, χωρίς ζώνες ασφαλείας σε μία τρελή κατηφόρα. Οι μαθητές, βεβαιότατα, στρώνονται, ρίχνουν περισσότερο διάβασμα, προσηλωμένοι στα θέματα της τράπεζας. Φοιτούν με αυξημένο αριθμό και ζήλο στις αίθουσες των φροντιστηρίων, να προετοιμαστούν για τις προαγωγικές, μη μείνουν μετεξεταστέοι. Όμως, πρόκειται για μία μάζωξη πληροφορίας παροδική που γρήγορα θα τη σκεπάσει η λήθη, λόγω αχρησίας, που όμως δεν πειράζει, γιατί όλα τα καθαγιάζει ο υψηλός βαθμός! Κι αν έρθει ο βαθμός ο χαμηλός και η αποτυχία και υψωθούν κραυγές πως άλλα θέματα είναι εύκολα κι άλλα δύσκολα και είναι κατάφωρη αδικία, τότε το υπουργείο, ως φύλαξ της δικαιοσύνης, θα εξαγγείλει αποφασιστικά ότι από δω και πέρα τα θέματα, αγαπητά παιδιά, θα είναι κοινά, δηλαδή οι πανελλαδικές στην ουσία θα ξεκινούν από την Α´ λυκείου!
Μία βασική μου ένσταση για την εισαγωγή της τράπεζας είναι πως οι αλλαγές, σαν κι αυτή, ξεκινούν και εξελίσσονται χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, χωρίς δοκιμές και αξιολογήσεις, αναθεωρήσεις κι επανεκκινήσεις. Επισημαίνεται από υποστηρικτές της τράπεζας ότι πρόκειται για ένα σύστημα δοκιμασμένο στο εξωτερικό και πετυχημένο. Ρητορικές ερωτήσεις: πόσο μοιάζουν οι χώρες στις οποίες δοκιμάστηκε με την Ελλάδα όσον αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα και την κοινωνική πραγματικότητα; Όσον αφορά την κατάρτιση των εκπαιδευτικών, τις κτηριακές υποδομές, τη νοοτροπία, την αντίληψη για τη δημόσια παιδεία, την περιρρέουσα αίσθηση δημοκρατίας και αξιοκρατίας κλπ; Και τι σημαίνει από την άλλη ''πετυχημένο''; Έγιναν τα ξένα παιδιά πιο αποδοτικά σε σκέψη, φαντασία, πρωτοβουλίες, αυτονομία; Πλούτισαν με συναισθήματα κι αξίες και βρίσκονται στην οδό Ευτυχίας;
Επίσης, μιλάμε για αντικειμενικό, δίκαιο σύστημα αξιολόγησης, όταν δεν προ-υπάρχουν διαφορές (δε γεννήθηκαν όλα τα παιδιά σε περιβάλλον στοργής και ενθάρρυνσης, με πλούσια ερεθίσματα, με πολλές ευκαιρίες μόρφωσης, με πολλές ποιοτικές εναλλακτικές). Αντίθετα, αυτό που επιτυγχάνει η τράπεζα θεμάτων στο όνομα της ισότητας είναι όχι απλώς να αναπαράγει την ανισότητα, αλλά να την οξύνει, να την επιταχύνει, να την πολλαπλασιάζει.
Διαλέγουμε τον εύκολο, το γρήγορο δρόμο του εντυπωσιασμού, του θεαθήναι, τα πυροτεχνήματα, το δρόμο της εφήμερης κοντόφθαλμης πολιτικής, με ένα ασύστολο ναρκισσισμό και, αφού έχει προηγηθεί ένας διάλογος στην καλύτερη ελλειμματικός, για να υπηρετηθούν προσχήματα και τύποι. Και μετά έρχονται τα λόγια τα μεγάλα! Τράπεζες θεμάτων, μάλλον αναθεμάτων, αν και διαφημίζονται ως θαυμάτων (η ιερότητα που λέγαμε). Αντί να ξεκινήσουμε από τα μικρά χρονιά, με επιμονή και υπομονή με μία μεταρρύθμιση που θα ξεκινάει από κάτω(νηπιαγωγείο) και θα πηγαίνει προς τα πάνω με υπουργό παιδείας, άνθρωπο της εκπαίδευσης, ένα πρόσωπο κοινή αποδοχής, με γνώση και ήθος που θα περιβάλλεται από ένα ανάλογης αξίας συμβούλιο φωτισμένων ανθρώπων. Χρειάζεται επίσης, μία γενικότερη αλλαγή νοοτροπίας κι αλλαγές σε ευρύτερο επίπεδο, αξιοκρατία στην διοίκηση, όχι μία δημοκρατία βολική εξυπηρετική του συμφέροντος μας, πολιτισμένη συμπεριφορά στο δρόμο, αλληλεγγύη κλπ και πάνω απ’ όλα πολιτική βούληση. Πολιτικοί που θα δουλέψουν για την πρόοδο της κοινωνίας, χωρίς να νοιάζονται εάν θα επανεκλεγούν. Για μία δόξα, για ένα γαμώτο!
Επιπλέον: από την επίκληση της αξιοκρατίας, της ανταμοιβής της αριστείας κλπ κρύβονται προσπάθειες κατηγοριοποίησης των μαθητών, υποτίθεται στους καλούς και τους κακούς. Στην ουσία όμως πρόκειται για διαχωρισμό σε αυτούς που νιώθουν την απόρριψη, την ήττα και στους άλλους που φαίνονται νικητές κι ευτυχισμένοι. Εμείς, γραφειοκράτες, βάζουμε τη σφραγίδα στον συνετό υπάλληλο του μέλλοντος.
Επιπροσθέτως: βρίσκω λύση μεσοβέζικη τα μισά θέματα να προέρχονται από την τράπεζα και τα άλλα να τα αποφασίζει ο καθηγητής, σαν να του δίνει η πολιτική ηγεσία έναν ψήφο εμπιστοσύνης, να τον καλοπιάσει να βαθμολογήσει αντικειμενικά! Θα το κάνω όμως; Γιατί έχουν φωλιάσει μέσα μου ενοχές για ελλείψεις, αστοχίες, αβλεψίες. Η απρόβλεπτη διπλωματία των ενοχών! Και μετά οι βαθμολογίες των καθηγητών θα ελέγχονται δειγματοληπτικά, να ελεγχθεί εντέλει εάν έχουν βαθμολογήσει αντικειμενικά: ένα είδος πλάγιας, εξωτερικής αξιολόγησης. Άλλη μία απόδειξη ότι η πολιτεία δεν εμπιστεύεται τους καθηγητές. Αντίφαση: στα λόγια έχουμε την αμέριστη εμπιστοσύνη και συμπαράσταση. Η πιο μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης: δε σου αναγνωρίζουν πως εσύ γνωρίζεις το δυναμικό των μαθητών σου καλύτερα από την πιο τέλεια αλλά ψυχρή Θεματοδότρια λοταρία.
Πρόταση σχηματικά δοσμένη: όσα σχολεία, σύμφωνα με ειδικούς παρατηρητές π.χ. τους συμβούλους παιδαγωγικής ευθύνης, υπολείπονται, αυτά να βοηθηθούν, όχι να θαφτούν με την τράπεζα των θεμάτων. Ένας αντικειμενικός δείκτης, για να εντοπίσουμε αυτά τα σχολεία είναι π.χ. και τα ποσοστά επιτυχίας στις πανελλήνιες εξετάσεις (όσον αφορά τα λύκεια). Όχι, ο μόνος βέβαια, γιατί μετράει μόνο την γνωστική πλευρά. Με περισσότερα χρήματα, με περισσότερες υποστηρικτικές δομές, με καλύτερους καθηγητές τα σχολεία αυτά να υποστηριχθούν. Ενώ θα έπρεπε υπεύθυνα να αγωνιστούμε όλα τα δημόσια σχολεία να τείνουν προς την αριστεία σε όλα τα επίπεδα, ηθικό, πνευματικό, ψυχολογικό, αισθητικό, σωματικό, ασχολούμαστε με κατηγοριοποιήσεις.Το σχολείο πρέπει να καλλιεργεί αρχές και αξίες, να προτείνει δρόμους κατά του ανταγωνισμού. Δεν προετοιμάζω το παιδί να ζήσει σε μία ζούγκλα, αλλά το βοηθώ σιγά-σιγά να κάνει την ζούγκλα παραδείσο. Το σχολείο τράπεζα θαυμάτων, μία τράπεζα επένδυσης για την κοινωνία και το μέλλον.
Να την εξοβελίσουμε; Όχι, έχει επενδυθεί σοβαρός χρόνος και φαιά ουσία. Θα μπορούσε να έχει μία λειτουργία προαιρετική, εξυπηρετική, βοηθητική: όποιος καθηγητής επιθυμεί, μπορεί να χρησιμοποιήσει τα θέματα αυτούσια ή σε συνδυασμό ή να αντλήσει ιδέες, για να διαμορφώσει τα δικά του κριτήρια αξιολόγησης. Ελεύθερα και ευέλικτα. Αλλά και οι μαθητές μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν, να εξασκηθούν από μόνοι τους, χωρίς να νιώθουν ότι επικρέμεται κάποια ενήλικη αποθάρρυνση.
Σχεδόν τελειώνοντας: πετυχημένος ο όρος ‘’τράπεζα’’, γιατί έχει να κάνει με οικονομικά δεδομένα: περισσότερα παιδιά θα καταφύγουν στα φροντιστήρια, στα ιδιωτικά σχολεία, άρα θα σημειωθεί αύξηση των εσόδων τους, θα υπάρχει διαρροή μαθητών από το λύκειο, κάποιοι-ες εντελώς αποθαρρυμένοι-ες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα θα το σταματήσουν με αβέβαιες προοπτικές για το μέλλον. Άρα λιγότερες ανάγκες σε εκπαιδευτικούς, λιγότερες προσλήψεις, λιγότερα έξοδα για τη δημόσια παιδεία. Μία αναμενόμενη, βολική, συμφέρουσα αλληλουχία.
Τέλος: πρώτα πρώτα ας ασχοληθούμε σοβαρά με τα μεγάλα θέματα της παιδείας μας και ας αφήσουμε τα μπαλώματα και τα στολίδια στο ξεσκισμένο και τσαλαπατημένο φόρεμα της. Στο όνομα της δημοκρατίας, της ισότητας, της ελευθερίας, να επενδύσουμε σε μία τράπεζα θαυμάτων, παρακαταθήκη, όραμα και οδηγό για το μέλλον.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Εσείς γνωρίζετε τι σημαίνει «νείρομαι»;
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 22 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 22/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
