Είναι γεγονός ότι η ελάχιστη βάση εισαγωγής, η οποία εφαρμόστηκε κατά την διαδικασία εισαγωγής στα Α.Ε.Ι της χώρας μας, το καλοκαίρι του 2021, προκάλεσε πολλές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, μεταξύ των κομμάτων. Οι όποιες συζητήσεις αναλώθηκαν περισσότερο, σε επιχειρήματα καινοφανή με κορώνες από όλες τις πλευρές. Ωστόσο δεν έγινε μία προσπάθεια συστηματικής και ενδελεχούς προσέγγισης του θέματος της εισαγωγής στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας.
Η Υπουργός Παιδείας και η κυβέρνηση προσεγγίζει το όλο ζήτημα, από μία λογική, λογιστικής και ορθολογιστικής αντιμετώπισης του ζητήματος. Η εκπαίδευση και δει στις Πανεπιστημιακές σχολές, αντιμετωπίζετε ως ένα χρησιμοθηρικό κατασκεύασμα, μία εκπαίδευση, την οποία δεν μπορούν και δεν πρέπει να καρπωθούν όλοι ή δεν είναι όλοι ικανοί για ανώτατες σπουδές. Φυσικά συνεχίζει απτόητη, όπως το συνηθίζει στην συμπεριφορά της, δεν συζητάει με τους φορείς, τα Πανεπιστήμια, αλλά αντίθετα φέρνει καίρια νομοσχέδια σε δύσκολες περιόδους για την Ελληνική κοινωνία.
Είναι ξεκάθαρο ότι και στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, συγκρούονται δύο (2) εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Από τη μία πλευρά είναι το δικαίωμα όλων των παιδιών στην μόρφωση, και από την αλλά μεριά, η υπακοή, και της εκπαίδευσης δυστυχώς, στην υπηρεσία και την σκοπιμότητα που επιβάλλει, μια αχαλίνωτη και ασύδοτη άναρχη αγορά.
Δεδομένα
Σήμερα θεωρείται αποδεκτό από όλους τους επιστήμονες, ότι όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν το εγγενές ποσοστό ευφυίας, που θα τους επιτρέψει να ολοκληρώσουν με επιτυχία, σπουδές Πανεπιστημιακού επιπέδου. Τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών της Δύσης, και ειδικότερα της χώρας μας, έχουν εφαρμόσει ένα σύστημα αξιοκρατικών, εδώ και κάποιες δεκαετίες, μεθόδων στο εκπαιδευτικό σύστημα. Εξετάσεις, τεστ, έλεγχοι προόδου. Από την άλλη μεριά, καμία μέριμνα, αναγνώριση, πρόνοια και τελικά εκπαιδευτική παρέμβαση, που θα λαμβάνει υπόψιν της, την διαφορετική αφετηρία των μαθητών, τον διαφορετικό ρυθμό μάθησης, τις ιδιαιτερότητες του μαθητικού, ήδη από την ευαίσθητη ηλικία του Νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων, πολύ σημαντικών, του Δημοτικού σχολείου, εν κατακλείδι αναγνώριση της διαφορετικότητας του μαθητικού πληθυσμού. Όλα κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των παιδιών της άρχουσας οικονομικής και κοινωνικής τάξης, τα οποία φοιτούν σε ένα σχολείο, που φιλικό προς αυτά, αφού ομιλούν την ίδια γλώσσα, την γλώσσα του σχολείου.
Ο Basil Bernstein θα δείξει με τη θεωρία του ότι, η Γλωσσική διαφορά ανάμεσα στην πρότυπη (standard) γλώσσα και στις γλωσσικές ποικιλίες που ομιλούν τα διάφορα κοινωνικά στρώματα, αποτελεί το θεμελιώδες αίτιο της σχολικής αποτυχίας των μαθητών που προέρχονται από τις εργατικές τάξεις. Ο τελείως διαφορετικός κώδικας επικοινωνίας που χρησιμοποιούν τα εργατικά στρώματα σε σχέση με τον επίσημο κώδικα-γλώσσα του σχολείου, που χρησιμοποιούν τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα αποτελεί τη βασική αιτία σχολικής αποτυχίας των παιδιών που προέρχονται από τα εργατικά στρώματα. (Bernstein, 1973).
Ο Αυστραλός γλωσσολόγος Ηalliday, επέκτεινε το συμπέρασμα του Bernstein, λέγοντας ότι δεν είναι η γλωσσική διαφορά το πρόβλημα και το αίτιο της σχολικής αποτυχίας. Τα παιδιά αργά ή γρήγορα θα εξοικειώνονται με την γλώσσα-πρότυπο. Το πρόβλημα είναι ότι η διαφορά αυτή δεν λαμβάνεται υπόψιν στον καταρτισμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. (Ηαlliday, 1978). Οι εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, γίνονται λαμβάνοντας ως δεδομένη την ομοιογένεια των σχολικών τάξεων.
Η ταξικά διαφοροποιημένη κουλτούρα και το σχολείο
Για χρόνια η θεωρία της «πολιτισμικής ένδειας» ερμήνευε τη σχολική αποτυχία των παιδιών των λαϊκών στρωμάτων με το φτωχό σε κουλτούρα περιβάλλον. Η άποψη αυτή ακόμη και σήμερα, υποστηρίζετε από την κοινωνία αλλά και τους εκπαιδευτικούς. Δηλαδή τα παιδιά που προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα δεν έχουν τα κατάλληλα ερεθίσματα από το περιβάλλον τους, ώστε να καλλιεργήσουν τις διανοητικές τους ικανότητες και να μπορέσουν να γίνουν στην συνέχεια καλοί μαθητές.
Ο Γάλλος κοινωνιολόγος Pierre Bourdieu διατύπωσε τη θεωρία του «πολιτισμικού κεφαλαίου», με την οποία ερμηνεύει την ταξικά διαφοροποιημένη σχολική επίδοση. (Bourdieu, 1984) Το πολιτισμικό κεφάλαιο (capital culture) περιέχει γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τα παιδιά με την καθημερινή αδιόρατη και ασυνείδητη μάθηση, ζώντας δηλαδή μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, όπου οι γονείς τους έχουν διάφορες πολιτισμικές ασχολίες και δραστηριότητες. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά των ανώτερων κοινωνικά στρωμάτων αποκτούν γνώσεις και εξοικείωση με την κουλτούρα του σχολείου (συζητήσεις γονέων, διάβασμα γονέων, επισκέψεις σε μουσεία κ.λ.π.). Αντίθετα τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων, αδιόρατα αποκτούν γνώσεις και οικειότητα με την λαϊκή κουλτούρα. Τις περισσότερες φορές την κουλτούρα αυτή το σχολείο δεν την αναγνωρίζει και μάλιστα την χαρακτηρίζει ως κατώτερη.
Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
O Εκπαιδευτικός θεσμός
Ο εκπαιδευτικός θεσμός και τα εκπαιδευτικά προγράμματα των περισσότερων κρατών είναι σχεδιασμένα να απευθύνονται σε μαθητές που δεν παρουσιάζουν καμία διαφορά μεταξύ τους. Καμία πρόβλεψη για το παιδί του μετανάστη, καμία πρόβλεψη για τα παιδιά του αγρότη και του εργάτη, τα οποία έρχονται στο σχολείο αντιμέτωπα με μια διαφορετική κουλτούρα και πρέπει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να μάθουν τον γραπτό λόγο σε μία γλώσσα που δεν μιλούν στην καθημερινή τους ζωή. Το ένα και αποκλειστικό σύγγραμμα για κάθε μάθημα, ο γρήγορος ρυθμός μάθησης που δεν επιτρέπει καθυστερήσεις στην πρόοδο της ύλης, δημιουργεί μαθητές που υποχρεούνται συνεχώς να «κυνηγούν την άμαξα», ποτέ όμως να μην την φτάνουν. Πολλοί από αυτούς τους μαθητές καταλήγουν στις «ειδικές» τάξεις που απευθύνονται όμως σε μαθητές με δυσκολίες μάθησης και προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον.
Ο λόγος και οι πρακτική του εκπαιδευτικού μέσα στην τάξη δεν είναι ουδέτερος κοινωνικά. Οι εκπαιδευτικοί επηρεάζονται από τις απόψεις τους και τα στερεότυπα που οι ίδιοι έχουν διαμορφώσει, (είναι χαρακτηριστικό πόσο διαδεδομένη είναι η άποψη περί μορφωτικού ελλείμματος των μειονοτήτων και των χαμηλών κοινωνικά ομάδων ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς), για να διαμορφώσουν στην συνέχεια ανάλογη συμπεριφορά προς τους μαθητές που προέρχονται από αυτές τις κοινωνικές ομάδες και να τους χρεώσουν τις περισσότερες φορές έλλειψη πειθαρχίας, παθητικότητα και αδιαφορία. (Rosenthal & Jacobson, 1968).
Ο εκπαιδευτικός δεν αισθάνεται ενοχές όταν παρατηρεί την κακή σχολική εξέλιξη των μαθητών των μειονοτήτων και αυτών από τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Ο ίδιος προχωρεί την ύλη που του έχει ορίσει το εκπαιδευτικό σύστημα, έχει ήδη διαμορφωμένη μία αντίληψη περί χαμηλής διανοητικής ικανότητας των προαναφερόμενων ομάδων μαθητών, τους χρεώνει έλλειψη ενδιαφέροντος για τα γράμματα και παθητικότητα .
Στατιστικά στοιχεία της δεκαετίας του 1990 θα αποδείξουν τον παραπάνω ισχυρισμό και θα στρέψουν το ενδιαφέρον προς άλλες κατευθύνσεις , για λύση του προβλήματος.
Σύνολα (%) 1969/70 1984/85 1991/92 1996/97
Πανελλαδικά 25,5 13,5 9,0 5,6
Παν/μιο Αθηνών 17,8 12,2 7,2 4,5
Ε.Μ. Πολυτεχνείο 10,5 4,5 3,1 2,1
Πίνακας 1 Ποσοστιαια εξελιξη φοιτητων Α.Ε.Ι. από γονείς αγρότες.
Στον πίνακα 1, παρατηρούμε την μεγάλη πτώση του αριθμού των φοιτητών που προέρχονται από αγροτικές οικογένειες, από την δεκαετία του 1960 , έως την δεκαετία του 1991. (Ε.Σ.Υ.Ε., 1997)
Το αποτέλεσμα
Μέσω λοιπόν ενός συστήματος, το οποίο αποδεδειγμένα ευνοεί την κοινωνική ανισότητα, ήδη από το Νηπιαγωγείο, ερχόμαστε μετά από 13 – 14 χρόνια (1ετής ή 2ετής φοίτηση στο Νηπιαγωγείο), και εκεί έρχεται η δαμόκλειος σπάθη της επίσημης Πολιτείας, στην διαχρονική της πορεία, να εφαρμόσει το περίφημο, αδιάβλητο, αξιοκρατικό, σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων για την εισαγωγή στις Πανεπιστημιακές σχολές!!!
Οι μαθητές/τριες μετά από μια πολύχρονη δύσκολη διαδικασία εκπαίδευσης, η οποία οτιδήποτε άλλο είναι εκτός από εκπαίδευση και μύση στο αγαθό της μόρφωσης, θα πρέπει να υποστούν στην Γ΄ Λυκείου, και πιο νωρίς φυσικά, αλλά ας περιοριστούμε σε αυτήν, έναν βιασμό της προσωπικότητάς τους, αφού θα συμμετάσχουν σε μια επώδυνη διαδικασία, η οποία πέραν όλων των άλλων απαιτεί και οικονομικές θυσίες των οικογενειών. Ο θεσμός των εξετάσεων έχει δεχτεί σφοδρή κριτική, η οποία στηρίζεται σε λογικοφανή επιχειρήματα, αφού ευνοεί την παπαγαλία, την αποστήθιση κ.λ.π., για το ότι δεν διαπιστώνει απαραίτητα το ποιοι είναι οι καλύτεροι, κάτι που έτσι και αλλιώς είναι σχετικό και δεν λαμβάνει υπόψιν του, πολλές παραμέτρους.
Φυσικά οι γόνοι της άρχουσας οικονομικής και κοινωνικής τάξης, οι οποίοι δεν ανήκουν σε ένα κόμμα ή μια πολιτική παράταξη, δεν ανησυχούν ιδιαίτερα ή μάλλον δεν ανησυχούν καθόλου, αφού υπάρχει η διέξοδος των σπουδών στο εξωτερικό, που σε πολλές περιπτώσεις έχει προαποφασιστεί και για συγκεκριμένα Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Μελλοντικά δε, θα διεκδικήσουν ανώτερες θέσεις στην οικονομική ζωή της χώρας, για να διαιωνίσουν και αυτοί στην συνέχεια, την ίδια ακριβώς κατάσταση, με τον ίδιο και απαράλλαχτο τρόπο.
Οι πολιτικοί μας, όλων των κομμάτων, δεν θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι, για αυτήν κατάσταση. Ωστόσο αυτή η κατάσταση θεωρείται λίγο – πολύ, ως φυσιολογική, ότι δεν μπορεί να αλλάξει κ.λ.π. Πως όμως να την αλλάξουν οι πολιτικοί μας, όταν πολλοί από αυτούς έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό και σε Πανεπιστήμια με πολυδάπανα δίδακτρα, όταν με λίγα λόγια είναι μέρος του προβλήματος και όχι μέρος της λύσης του προβλήματος.
Στο σημείο αυτό ας δούμε το σήμερα
Η ελάχιστη βάση εισαγωγής
Είναι εύλογο να αναρωτηθεί κανείς, ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί η ΕΒΕ. Πολλά παιδιά φέτος, θα μείνουν εκτός Πανεπιστημίων, γιατί δεν έπιασαν της ελάχιστη βάση εισαγωγής. Αφού μετά από 14 χρόνια σκληρής δουλειάς στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, το άδικο και κοινωνικά άνισο, άλλο ένα εμπόδιο μπαίνει σε αυτούς που τόλμησαν να αξιώσουν, να καρπωθούν το αγαθό της μόρφωσης στο ανώτερο/ανώτατο επίπεδο.
Είναι γεγονός ότι πολλοί/ές υποψήφιοι/ες, δεν θα εισέλθουν στην ανώτατη εκπαίδευση, παρόλο που έχουν κατακτήσει τα μόρια που απαιτούνται, απλά επειδή δεν έπιασαν την ΕΒΕ, σε ένα μάθημα.
Οι εμπνευστές της ΕΒΕ, θα πρέπει να απαντήσουν πρώτα σε κάποια ερωτήματα, μερικά από τα οποία είναι:
Είναι το εκπαιδευτικό μας σύστημα δίκαιο και αξιοκρατικό ή ευνοεί και αναπαράγει την σχολική ανισότητα και στην συνέχεια την κοινωνική ανισότητα;
Οι Πανελλαδικές εξετάσεις, διαπιστώνουν τους καλύτερους, ή απλά αυτούς που παπαγάλισαν ή αποστήθισαν κάποιες στείρες γνώσεις;
Η δημιουργικότητα και η οργανικότητα, απαραίτητο προσόν σε πολλά επαγγέλματα, αξιολογείται στα σχολεία μας;
Πως εξηγούν το γεγονός ότι μέτριοι ή και κακοί μαθητές, που σπουδάζουν στο εξωτερικό ή και στη χώρα μας, γίνονται στην συνέχεια πολλοί καλοί επιστήμονες;
Tο χειρότερο είναι ότι καταστρέφονται τα όνειρα των νεαρών παιδιών. Αναρωτιούνται εύλογα στην συνέχεια τα κόμματα, γιατί οι νέοι μας ειδικά, δεν ασχολούνται με την πολιτική και τους πολιτικούς.
Φυσικά οι νέοι και οι οικογένειές τους των πανάκριβων ιδιωτικών σχολείων και κολεγίων, δεν ανησυχούν, δεν βιώνουν το άγχος των υπολοίπων, ζουν την νεανικότητά τους χωρίς εμπόδια… Αυτοί που ανησυχούν είναι οι νέοι και οι νέες που προέρχονται από τα μεσαία και χαμηλότερα, κοινωνικά και οικονομικά στρώματα της κοινωνίας.
Τι πρέπει να γίνει;
΄Αμεση κατάργηση του νομοθετήματος που προβλέπει την ελάχιστη βάση εισαγωγής.
Αποκατάσταση όλων όσων, δεν εισήχθηκαν στην σχολή που επιθυμούσαν, λόγω της Ε.Β.Ε.
Ελεύθερη πρόσβαση στα Πανεπιστήμια (δημόσια), όλων των μαθητών/τριών, της χώρας μας.
Συνεργασία των κομμάτων στο ζήτημα της εκπαίδευσης, έτσι ώστε να βρεθούν όσο το δυνατόν πιο κοινά σημεία συμφωνίας σε αυτό το ζήτημα.
Αλλαγή κουλτούρας των εκάστοτε Υπουργών Παιδείας, και των κυβερνήσεων φυσικά, που αυτό με το οποίο διαχρονικά ασχολούνται περισσότερο, είναι ο τρόπος εισαγωγής στα Πανεπιστήμια και όχι με την εκπαίδευση στο σύνολό της.
Κουρσαράκος Γ. Δημήτριος
Υπεύθυνος Φυσικής Αγωγής και σχολικού Αθλητισμού της Πρωτοβάθμιας
Εκπαίδευσης Πέλλας
Πρώην Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εδεσσας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bernstein, B. (1973). Class, codes and Control: Applied Studies towards a Sociology of Language. London: Routledge & Kegan.
Bourdieu, P. (1984). H κοινωνική ανισότητα στην εκπαίδευση. Στο Α. Φραγκουδάκη, Εκπαίδευση : Πολιτισμικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες (σσ. 373-374). Πάτρα: Ε.Α.Π. Ανάκτηση 2001
Haliday, M. (1966). Language as social semiotic: the social interpretation of Language. Bloomingrton USA: Indiana University Press.
Rosenthal, R., & Jacobson, L. (1968). Pygmalion in the classroom. The Urban Review, 3(1), σσ. 16-20.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
