Alfavita Newsroom Μια εμπειρία στο κατώφλι της ζωής
Πολλοί άνθρωποι έχουν αναφέρει ότι βίωσαν μια έντονη εμπειρία κατά τη διάρκεια στιγμών που η ζωή τους απειλήθηκε σοβαρά, όπως σε περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής. Παρότι αυτές οι στιγμές είναι συχνά φευγαλέες, οι αφηγήσεις περιλαμβάνουν εικόνες, συναισθήματα και αισθήσεις που δύσκολα ξεχνιούνται.
Μια πρόσφατη δημοσίευση στο Nature Reviews Neurology παρουσίασε το μοντέλο NEPTUNE, μια θεωρία που ενοποιεί νευροβιολογικά, ψυχολογικά και εξελικτικά δεδομένα, για να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τις επιθανάτιες εμπειρίες.
Οι φυσιολογικές διεργασίες πίσω από το φαινόμενο
Σύμφωνα με τη μελέτη, παράγοντες όπως η έλλειψη οξυγόνου (υποξία), η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα και η δυσλειτουργία στην παραγωγή ενέργειας στον εγκέφαλο είναι οι βασικές αιτίες των ασυνήθιστων αισθήσεων που βιώνουν οι άνθρωποι σε τέτοιες στιγμές.
Αυτές οι καταστάσεις ενεργοποιούν μια σειρά από νευροχημικές αντιδράσεις. Η παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης, καθώς και η απελευθέρωση ενδορφινών, μπορεί να οδηγήσει σε αλλοιωμένη αντίληψη της πραγματικότητας, οράματα, ακόμα και αισθήματα βαθιάς γαλήνης ή έκστασης.
Πώς περιγράφονται οι εμπειρίες;
Όσοι έχουν ζήσει μια επιθανάτια εμπειρία περιγράφουν συνήθως:
Αποκοπή από το σώμα, σαν να αιωρούνται ή να παρατηρούν τον εαυτό τους εξωτερικά.
Παράξενη αίσθηση του χρόνου, που φαίνεται να επιταχύνεται ή να σταματά.
Έντονα συναισθήματα γαλήνης, πληρότητας ή απόλυτης ελευθερίας.
Αναδρομές στη ζωή, σαν να περνούν μπροστά τους όλες οι σημαντικές στιγμές.
Όραση φωτεινών μορφών ή τούνελ, καθώς και επαφές με αγαπημένα πρόσωπα που έχουν πεθάνει.
Αν και αυτές οι αφηγήσεις έχουν κοινά σημεία, συχνά επηρεάζονται από την κουλτούρα, τις πεποιθήσεις και τις θρησκευτικές αντιλήψεις του καθενός. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να δει ένα φως και να το ερμηνεύσει ως θεϊκή παρουσία, ενώ άλλος να το αποδώσει σε φυσικά φαινόμενα.
Οι μηχανισμοί του εγκεφάλου σε κρίσιμες καταστάσεις
Κατά τη διάρκεια καρδιακής ανακοπής, η μείωση της ροής αίματος στον εγκέφαλο προκαλεί σοβαρή έλλειψη οξυγόνου. Αυτό με τη σειρά του ενεργοποιεί ένα είδος «έκτακτης λειτουργίας» στον εγκέφαλο, όπου η αυξημένη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα και η διαταραχή στην ομοιοστασία πυροδοτούν μια μαζική απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών.
Η σεροτονίνη ενδέχεται να ευθύνεται για οπτικές ψευδαισθήσεις ή αισθήματα που ξεφεύγουν από την κοινή εμπειρία, ενώ η ντοπαμίνη συμβάλλει στη συναισθηματική ένταση των στιγμών αυτών. Οι ενδορφίνες πιθανώς εξηγούν γιατί τόσοι άνθρωποι αναφέρουν μια αίσθηση ευφορίας ή γαλήνης ακόμη και σε εξαιρετικά επικίνδυνες καταστάσεις.
Επιπλέον, η μελέτη υποδεικνύει ότι άτομα με τάση για αποσυνδετικές εμπειρίες ή έντονη δραστηριότητα κατά τον ύπνο REM (το στάδιο των ονείρων) μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε επιθανάτιες εμπειρίες, ιδίως σε περιόδους έντονου άγχους ή κρίσεων.
Μυστήριο, αλλά και επιστήμη
Παρόλο που οι εμπειρίες κοντά στον θάνατο συχνά ερμηνεύονται ως πνευματικές ή υπερφυσικές, η επιστήμη προσπαθεί να τις κατανοήσει ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου υπό ακραία πίεση. Οι ερευνητές δεν αρνούνται τον βαθύ αντίκτυπο αυτών των εμπειριών στους ανθρώπους αντίθετα, τονίζουν την ανάγκη να τις δούμε μέσα από το πρίσμα της επιστημονικής γνώσης και κατανόησης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
750 ευρώ σε 170.000 πολίτες - Πάρτε τα με μια μόνο αίτηση και όλα εξα αποστάσεως μέσω golearn
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 7/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
