Νίκος Μακρής Οι εκπαιδευτικοί της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ως δημόσιοι υπάλληλοι, ανήκουν στην κατηγορία των παλαιών ασφαλισμένων, εφόσον είχαν προσληφθεί ή ασφαλιστεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 1993.
Για αυτούς, εξακολουθούν να ισχύουν ορισμένα ευνοϊκότερα καθεστώτα συνταξιοδότησης, τα οποία όμως βρίσκονται σε μεταβατική φάση και πρέπει να θεμελιωθούν έως το τέλος του 2026, πριν από την επανεξέταση των ορίων.
Βασικά όρια και προϋποθέσεις για τους εκπαιδευτικούς
| Κατηγορία | Προϋποθέσεις | Ηλικία Συνταξιοδότησης | Παρατηρήσεις |
|---|---|---|---|
| Εκπαιδευτικοί που διορίστηκαν πριν το 1993 | 25ετία έως το 2010–2012 | 58–61 έτη | Διατηρούν ειδικά δικαιώματα, εφόσον είχαν ανήλικο παιδί ή βαρέα ένσημα Δημοσίου |
| Εκπαιδευτικοί που διορίστηκαν μετά το 1993 | 40 έτη ασφάλισης | 62 έτη | Ενδέχεται αύξηση ορίου από το 2027 |
| Γυναίκες με ανήλικα τέκνα (θεμελίωση έως 2012) | 25ετία και ανήλικο παιδί έως το 2012 | 55–58 έτη | Ισχύει μόνο εφόσον συμπληρώθηκαν οι προϋποθέσεις ως το 2022 |
| Εκπαιδευτικοί με πλασματικά έτη | Εξαγορά σπουδών/παιδιών/στρατού | Μείωση έως 2 έτη | Η εξαγορά μπορεί να κατοχυρώσει δικαίωμα πριν το 2027 |
Παράδειγμα
Μια δασκάλα που διορίστηκε το 1990 και είχε ανήλικο παιδί το 2012, μπορεί –αν έχει ήδη 25ετία– να συνταξιοδοτηθεί πριν τα 60, αρκεί να θεμελιώσει πλήρως το δικαίωμα μέχρι 31/12/2026.
Αν όμως η θεμελίωση γίνει μετά το 2027, θα ισχύσουν τα νέα όρια που θα καθοριστούν με βάση το προσδόκιμο ζωής.
Τι πρέπει να προσέξουν οι εκπαιδευτικοί
Να ζητήσουν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ή από το Μητρώο Δημοσίων Υπαλλήλων επίσημη βεβαίωση χρόνου υπηρεσίας.
Να υπολογίσουν τυχόν πλασματικά έτη (παιδιά, σπουδές, στρατός) ώστε να θεμελιώσουν νωρίτερα.
Να παρακολουθούν τις εγκυκλίους του Υπουργείου Εργασίας και του ΕΦΚΑ, καθώς αναμένεται διευκρίνιση των όρων για τη νέα περίοδο 2027–2031.
Να μην καθυστερήσουν την αίτηση εξαγοράς μετά το 2025, διότι ο υπολογισμός μπορεί να γίνει με δυσμενέστερους συντελεστές.
Ενδεικτικός πίνακας θεμελίωσης για εκπαιδευτικούς
| Έτος θεμελίωσης | Ελάχιστη ηλικία εξόδου | Καθεστώς |
|---|---|---|
| Έως 2010 | 58 | Παλαιό Δημόσιο (25ετία) |
| 2011 | 56–57 | Με ανήλικο τέκνο |
| 2012 | 58–60 | Με 25ετία |
| 2013–2026 | 62 ή 67 | Ανάλογα με τα έτη ασφάλισης |
| Από 2027 | Ενδέχεται +6–12 μήνες | Αναπροσαρμογή βάσει προσδόκιμου |
Τι λένε οι ειδικοί
Ο εργατολόγος Διονύσης Ρίζος επισημαίνει: «Οι εκπαιδευτικοί που θεμελιώνουν δικαίωμα έως το 2026 πρέπει να κινηθούν άμεσα. Από το 2027 και μετά, ακόμα και μια μικρή αύξηση του ορίου ηλικίας θα μεταθέσει σημαντικά την ημερομηνία εξόδου από την υπηρεσία.»
Συνοψίζοντας
Για τους εκπαιδευτικούς, η διετία 2025–2026 είναι κρίσιμη:
όσοι θεμελιώσουν σύνταξη τώρα, παγώνουν τα σημερινά όρια, ενώ όσοι καθυστερήσουν, ενδέχεται να δουν αύξηση στο απαιτούμενο όριο ηλικίας.
Η έγκαιρη ενημέρωση και η σωστή αξιοποίηση των πλασματικών ετών αποτελούν το «κλειδί» για ασφαλή αποχώρηση πριν από τις επερχόμενες αλλαγές.
Αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί: Τι αλλάζει και τι ισχύει για τη συνταξιοδότηση
Οι αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, που αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας, υπάγονται ασφαλιστικά στον πρώην ΙΚΑ – νυν ΕΦΚΑ Μισθωτών.
Αυτό σημαίνει ότι δεν θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, με συνέπεια να ισχύουν γι’ αυτούς διαφορετικά όρια ηλικίας και κανόνες θεμελίωσης.
Τι ισχύει σήμερα για αναπληρωτές – ωρομίσθιους
| Κατηγορία | Προϋποθέσεις Συνταξιοδότησης | Ηλικία Εξόδου | Παρατηρήσεις |
|---|---|---|---|
| Μισθωτοί (ΙΚΑ–ΕΦΚΑ) με πλήρη ασφάλιση | 40 έτη ασφάλισης | 62 έτη | Αν έχουν διακεκομμένη υπηρεσία, απαιτείται προσεκτικός υπολογισμός ενσήμων |
| Μισθωτοί με 15ετία | 15 έτη (4.500 ημέρες) | 67 έτη | Για βασική σύνταξη – χαμηλότερες αποδοχές |
| Ανασφάλιστες περίοδοι λόγω μη πρόσληψης | – | – | Μπορούν να καλυφθούν με εξαγορά πλασματικών ετών ή προαιρετική ασφάλιση |
| Γυναίκες με ανήλικο παιδί (θεμελίωση έως 2012) | 5.500 ένσημα | 55–60 έτη | Ισχύει μόνο για όσες έχουν παλαιά ασφάλιση (πριν το 1993) |
Το μεγάλο πρόβλημα των διακεκομμένων ετών
Πολλοί αναπληρωτές, ιδίως στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, παρουσιάζουν ασφαλιστικά κενά μεταξύ των σχολικών ετών (λόγω ανεργίας ή καθυστερημένων προσλήψεων).
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην συμπληρώνουν συνεχόμενο χρόνο ασφάλισης, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά τη θεμελίωση δικαιώματος.
Οι διακεκομμένες περίοδοι εργασίας μπορούν να καλυφθούν εν μέρει:
Με εξαγορά πλασματικών ετών (σπουδές, παιδιά, στρατός),
Ή με προαιρετική συνέχιση ασφάλισης μέσω ΕΦΚΑ, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα.
Παράδειγμα
Μια αναπληρώτρια εκπαιδευτικός που ξεκίνησε να εργάζεται το 2001 και έχει, λόγω κενών περιόδων, περίπου 32 πραγματικά έτη ασφάλισης, μπορεί με την εξαγορά 4 ετών σπουδών και 3 ετών ανατροφής τέκνων να συμπληρώσει 40 έτη και να κατοχυρώσει συνταξιοδότηση στα 62.
Εάν όμως δεν προχωρήσει στην εξαγορά έως το 2026, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με αύξηση των ορίων ηλικίας από το 2027, εφόσον ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός αναπροσαρμογής.
Τι επισημαίνουν οι ειδικοί
Ο ασφαλιστικός αναλυτής Γιώργος Ρωμανιάς τονίζει: «Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ιδιαίτερη κατηγορία, διότι τα κενά στις προσλήψεις δημιουργούν ασφαλιστικά κενά που επηρεάζουν σοβαρά τη συνταξιοδότησή τους. Είναι απαραίτητο να υπάρξουν ειδικές ρυθμίσεις ή τουλάχιστον δυνατότητα ταχύτερης αναγνώρισης χρόνου εργασίας».
Τι να κάνουν οι αναπληρωτές – πρακτικός οδηγός
Ενημέρωση από τον ΕΦΚΑ: Μέσω του myEFKAlive ή με αίτηση στο τοπικό υποκατάστημα για ακριβή υπολογισμό ενσήμων.
Αίτηση εξαγοράς πλασματικών: Ειδικά όσοι εργάστηκαν σε διαφορετικούς εργοδότες ή είχαν διακοπές μεταξύ σχολικών ετών.
Έλεγχος για επικαλύψεις: Να διασφαλίσουν ότι δεν υπάρχουν περίοδοι διπλής ασφάλισης ή απώλειες λόγω μη υποβολής ΑΠΔ από τον εργοδότη.
Ενημέρωση για προαιρετική συνέχιση ασφάλισης: Ιδιαίτερα σημαντική για όσους απέχουν από την εργασία πάνω από έξι μήνες.
Ενδεικτικός Πίνακας – Συνταξιοδοτικά Σενάρια Αναπληρωτών
| Συνολικός χρόνος ασφάλισης | Έτος θεμελίωσης | Ελάχιστη ηλικία | Καθεστώς |
|---|---|---|---|
| 35 έτη έως το 2026 | Θεμελίωση με εξαγορά | 62 έτη | Πλήρης σύνταξη |
| 40 έτη μετά το 2027 | Νέα όρια βάσει προσδόκιμου | 62,5–63 έτη | Αναπροσαρμογή |
| 15–20 έτη συνολικά | Μόνο βασική σύνταξη | 67 έτη | Χωρίς εξαγορά |
Συμπέρασμα για τους αναπληρωτές
Η επόμενη διετία (2025–2026) αποτελεί κομβική περίοδο και για τους αναπληρωτές και ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς.
Η έγκαιρη εξαγορά πλασματικών ετών και η συγκέντρωση ενσήμων είναι οι δύο πιο σημαντικές κινήσεις ώστε να αποφύγουν αύξηση των ορίων ή καθυστέρηση στη συνταξιοδότηση.
Από το 2027, αναμένεται νέα εποχή για το ασφαλιστικό, όπου το προσδόκιμο ζωής θα καθορίζει αυτόματα το πότε κάθε εργαζόμενος μπορεί να αποχωρήσει.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
