Νίκος Μακρής Παρά τις εξαγγελίες για «δικαιότερο» σύστημα, η κυβέρνηση προχωρά σε μερική αναπροσαρμογή των εισοδηματικών κλιμάκων για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), χωρίς όμως να αγγίζει τον βασικό πυρήνα του προβλήματος: τον τρόπο υπολογισμού της εισφοράς.
Η νέα ρύθμιση προβλέπει τιμαριθμική αναπροσαρμογή των ορίων, με βάση τον πληθωρισμό. Έτσι, η κατώτατη βάση για την επιβολή του 3% αυξάνεται από τα 1.400 ευρώ στα 1.433 ευρώ – μια αύξηση της τάξης του 2,4%. Αντίστοιχη μετατόπιση γίνεται και στις ανώτερες κλίμακες. Ωστόσο, η επιβάρυνση εξακολουθεί να επιβάλλεται στο σύνολο της σύνταξης και όχι στο υπερβάλλον ποσό, κάτι που –όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι των συνταξιούχων– λειτουργεί τιμωρητικά για όσους έχουν υψηλότερες αποδοχές.
Μια «παγίδα» για όσους παραμένουν ενεργοί στην εργασία
Το πιο προβληματικό σημείο παραμένει η μεταχείριση όσων παραμένουν στην αγορά εργασίας. Αν και το νέο εργασιακό νομοσχέδιο προβλέπει ότι ένας συνταξιούχος που εργάζεται δεν θα αλλάζει κλίμακα ΕΑΣ λόγω της αύξησης των αποδοχών του από την εργασία, το σύστημα εξακολουθεί να τιμωρεί όσους καθυστερούν τη συνταξιοδότηση.
Όσοι, για παράδειγμα, συνεχίσουν να εργάζονται και καταβάλλουν επιπλέον εισφορές, ενδέχεται να λάβουν μεν υψηλότερη ονομαστική σύνταξη, αλλά μετά τις κρατήσεις της ΕΑΣ, οι καθαρές αποδοχές τους να είναι μικρότερες. Αντίθετα, κάποιος που συνταξιοδοτείται νωρίτερα και στη συνέχεια εργάζεται, απολαμβάνει παροχές χωρίς τις επιπλέον κρατήσεις.
Αδικίες και αντικίνητρα στον πυρήνα του συστήματος
Η επιβολή της ΕΑΣ με βάση το σύνολο της σύνταξης, χωρίς κλιμακωτό υπολογισμό ή αφορολόγητο όριο, δημιουργεί στρεβλώσεις και ισχυρά αντικίνητρα για την παραμονή στην εργασία ή την αύξηση των ασφαλιστέων αποδοχών. Για παράδειγμα, η επιλογή ενός ελεύθερου επαγγελματία να πληρώνει υψηλότερες εισφορές μπορεί τελικά να του «κοστίσει» περισσότερο, καθώς ενδέχεται να βρεθεί σε υψηλότερη κλίμακα παρακράτησης, μειώνοντας τις καθαρές του απολαβές.
Το ζήτημα έχει τεθεί επανειλημμένως από φορείς συνταξιούχων, όπως η Ανώτατη Γενική Συνομοσπονδία Συνταξιούχων (ΑΓΣΣΕ), οι οποίοι ζητούν ριζική αλλαγή στον υπολογισμό της εισφοράς, ώστε να υπολογίζεται κλιμακωτά, όπως συμβαίνει στη φορολογία εισοδήματος, και όχι επί του συνολικού ποσού.
Το κράτος κερδίζει – οι συνταξιούχοι πληρώνουν
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, προτάσσει το δημοσιονομικό όφελος: τα ετήσια έσοδα από την ΕΑΣ ξεπερνούν τα 625 εκατ. ευρώ, ποσό υψηλότερο από τις συνολικές αυξήσεις στις συντάξεις για το 2025 (περίπου 400 εκατ. ευρώ). Το αποτέλεσμα είναι οι συνταξιούχοι να χρηματοδοτούν έμμεσα το «πλεόνασμα» του κρατικού προϋπολογισμού.
Την ίδια ώρα, οι επικουρικές συντάξεις –που μένουν εκτός αυξήσεων αλλά εντός της ΕΑΣ– φθίνουν σε αγοραστική αξία λόγω πληθωρισμού, με την εισφορά να ξεκινά από τα 300 ευρώ τον μήνα.
Ανάγκη για συνολική μεταρρύθμιση
Αν και η διπλή τιμαριθμοποίηση της ΕΑΣ παρουσιάζεται ως βήμα προς τη δικαιοσύνη, στην πράξη αφήνει άθικτο το βασικό πρόβλημα: την οριζόντια και άδικη επιβάρυνση όσων λαμβάνουν ελαφρώς υψηλότερες συντάξεις ή παραμένουν ενεργοί επαγγελματικά.
Με το σύστημα όπως έχει σήμερα, οι επιπλέον προσπάθειες και εισφορές δεν ανταμείβονται — αντιθέτως, συχνά τιμωρούνται. Κι αυτό είναι ένα μήνυμα που δύσκολα μπορεί να στηρίξει ένα βιώσιμο και δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 8/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
