Νίκος Μακρής Η γενιά των 55άρηδων βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο των εξελίξεων του ασφαλιστικού συστήματος. Πρόκειται για εργαζόμενους που γεννήθηκαν μετά το 1968 και οι οποίοι δεν πρόλαβαν τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις του παρελθόντος, αλλά ούτε έχουν «κλειδώσει» ακόμη δικαίωμα με τα σημερινά όρια.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4670/2020, η κυβέρνηση υποχρεούται έως το τέλος του 2026 να επανεξετάσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, βάσει των νέων δεδομένων του προσδόκιμου ζωής.
Εάν η μέση διάρκεια ζωής των Ελλήνων έχει αυξηθεί – όπως δείχνουν τα στοιχεία της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής – τότε από το 2027 θα ενεργοποιηθεί αυτόματη προσαρμογή των ορίων, πιθανότατα κατά 6 έως 12 μήνες.
Τι ισχύει σήμερα
Σήμερα τα βασικά όρια συνταξιοδότησης είναι:
67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης (4.500 ημέρες), ή
62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης (12.000 ημέρες).
Οι εξαιρέσεις και τα «παράθυρα» πρόωρης εξόδου ισχύουν μόνο για περιορισμένες κατηγορίες ασφαλισμένων, κυρίως όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το 2021.
Οι «παλαιοί» και οι «νέοι» ασφαλισμένοι
Η διάκριση αυτή εξακολουθεί να είναι καθοριστική για το πότε μπορεί κάποιος να συνταξιοδοτηθεί:
Παλαιοί ασφαλισμένοι (πριν από 1/1/1993):
Έχουν τη δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις, να αξιοποιήσουν γονεϊκά δικαιώματα, βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα ή ειδικά καθεστώτα Δημοσίου, εξασφαλίζοντας συνταξιοδότηση στα 58–60 έτη.Νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993):
Υπάγονται στα γενικά όρια – 62 με 40 έτη ή 67 με 15 έτη ασφάλισης – χωρίς δυνατότητα πρόωρης εξόδου, παρά μόνο με αναπηρική ή μη ανταποδοτική σύνταξη.
Αυτό το «μεικτό» καθεστώς δημιουργεί ένα δύσκολο παζλ για τη γενιά των σημερινών 50άρηδων, που προσπαθεί να υπολογίσει πότε και με ποιους όρους θα μπορέσει να αποχωρήσει.
Ο ρόλος των πλασματικών ετών
Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, τα πλασματικά έτη ασφάλισης γίνονται το πιο κρίσιμο εργαλείο για θεμελίωση δικαιώματος.
Μπορούν να αναγνωριστούν:
Χρόνια σπουδών (έως 4 έτη),
Στρατιωτική θητεία,
Χρόνος ανατροφής τέκνων (έως 5 έτη),
Χρόνος ανεργίας ή ασθένειας, όπου επιτρέπεται.
Η εξαγορά αυτών των ετών μπορεί να κλειδώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάση τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις, εφόσον γίνει μέχρι το 2026.
Όπως εξηγεί ο εργατολόγος Διονύσης Ρίζος, «οι σημερινοί 55άρηδες έχουν ακόμη παράθυρα για να κατοχυρώσουν έξοδο, αλλά μετά το 2026 το τοπίο θα αλλάξει οριστικά».
Τι αναμένεται από το 2027
Η ενδεχόμενη αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας θα επηρεάσει:
Όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα έως 31/12/2026,
Τους εργαζόμενους γεννημένους μετά το 1968–1969,
Και ιδίως όσους βρίσκονται σήμερα στις ηλικίες 50–57 ετών.
Η αύξηση μπορεί να είναι μικρή (6–12 μήνες), αλλά θα σηματοδοτήσει μια νέα φάση παραμετρικών αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα, που θα επαναλαμβάνονται ανά πενταετία, ανάλογα με την εξέλιξη του προσδόκιμου ζωής.
Πώς μπορούν να προετοιμαστούν οι ασφαλισμένοι
Έλεγχος θεμελίωσης: Να διαπιστώσουν αν έχουν συμπληρώσει ή μπορούν να συμπληρώσουν τα απαραίτητα έτη.
Εξαγορά πλασματικών: Να υπολογίσουν εάν η εξαγορά είναι οικονομικά συμφέρουσα.
Ενημέρωση από ΕΦΚΑ: Μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας myEFKAlive μπορούν να ζητήσουν επίσημη βεβαίωση χρόνου ασφάλισης.
Συμβουλευτική με ειδικό: Εργατολόγος ή ασφαλιστικός σύμβουλος μπορεί να προτείνει το βέλτιστο σενάριο εξόδου.
Τα βασικά σενάρια για τους 55άρηδες
| Κατηγορία Ασφαλισμένου | Θεμελίωση έως 2026 | Από 2027 και μετά |
|---|---|---|
| Παλαιοί ασφαλισμένοι | Δυνατότητα εξόδου στα 58–60 έτη | Ενδέχεται μικρή αύξηση (6–12 μήνες) |
| Νέοι ασφαλισμένοι | Συνταξιοδότηση στα 62 με 40 έτη | Πιθανή αύξηση ορίου στα 62,5–63 έτη |
| Δημόσιοι υπάλληλοι με ανήλικα | Διατήρηση προϋποθέσεων έως 2026 | Επανεξέταση καθεστώτος |
| Ελεύθεροι επαγγελματίες | Εξαγορά πλασματικών για θεμελίωση | Προσαρμογή στα νέα όρια |
Τι δείχνουν τα στοιχεία του προσδόκιμου ζωής
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα της Eurostat (2024), το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα έχει αυξηθεί στα 82,4 έτη (80,1 για άνδρες και 84,7 για γυναίκες), καταγράφοντας άνοδο περίπου 1,3 έτους σε σχέση με το 2016.
Αυτή η τάση είναι που ενεργοποιεί τον μηχανισμό αυτόματης προσαρμογής των ορίων συνταξιοδότησης.
Συμπέρασμα
Η περίοδος 2025–2026 αποτελεί τελευταίο «παράθυρο ευκαιρίας» για όσους θέλουν να εξασφαλίσουν σύνταξη πριν από τις πιθανές αυξήσεις των ορίων.
Οι εργαζόμενοι 50–57 ετών οφείλουν να κινηθούν έγκαιρα και στοχευμένα, ώστε να μην βρεθούν αντιμέτωποι με νέες καθυστερήσεις ή απώλειες συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 11/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
