Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Μια υπόθεση με πολλούς θεούς… και ευθύνες
Γράφει η Έλενα Ζερβού (φιλόλογος)

Κοντεύουν τέσσερις βδομάδες από τότε που έκλεισαν τα σχολεία και ακόμα είναι άγνωστο πότε θα ξανανοίξουν. Αυτό το διάστημα, μαθητές, μαθήτριες, εκπαιδευτικοί και γονείς βρέθηκαν να πελαγοδρομούν στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Χωρίς, όμως, να βιώνουν όλοι την κατάσταση με τον ίδιο τρόπο. Εντός λίγων μόνο ημερών από το κλείσιμο των σχολείων, τα ιδιωτικά σχολεία ξεκίνησαν μαθήματα καθημερινά, επαναλήψεις αλλά και κάλυψη νέας ύλης, τα φροντιστήρια άρχισαν τακτικά μαθήματα με τηλεδιασκέψεις, μέχρι μαθήματα μουσικών οργάνων γίνονται μέσα από τις οθόνες. Τα παιδιά αυτά βιώνουν σίγουρα τη δύσκολη κατάσταση του περιορισμού και της στέρησης του ανοιχτού αέρα, όπως και όλα τα υπόλοιπα. Ο δικός τους θεός, όμως, επιτρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτό το αγαθό που λέγεται εκπαίδευση, με κάποια μορφή έστω. Την ίδια ώρα, τα παιδιά των δημόσιων σχολείων φαίνεται ότι έχουν έναν άλλον θεό, κατώτερο. Αυτά τα παιδιά περιορίστηκαν στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους, χωρίς, όμως, να έχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης, εκτός αν οι γονείς έχουν την οικονομική άνεση να πληρώνουν ιδιαίτερα και φροντιστήρια.

Καθώς φαινόταν στον ορίζοντα ότι τα σχολεία θα παρέμεναν κλειστά για μεγάλο χρονικό διάστημα, ξεκίνησε το υπουργείο παιδείας το εγχείρημα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για τη δημόσια εκπαίδευση. Ένα εγχείρημα με φοβερές αδυναμίες. Μπήκε μπροστά καθυστερημένα, με τεχνικές υποδομές άθλιες, με πλατφόρμες να σέρνονται, με αντιφατικές οδηγίες, χωρίς σαφείς στόχους και χωρίς σαφή μεθοδολογία.

Οι μαθητές μαζί και οι γονείς τους κλήθηκαν να μπουν στο σχολικό δίκτυο για να δημιουργήσουν λογαριασμό, να δηλώσουν μαθήματα, να δουλέψουν σε άγνωστες για τους περισσότερους πλατφόρμες, να υποβάλλουν εργασίες και άλλα πολλά ωραία. Θεωρήθηκε δεδομένο ότι οι μαθητές είχαν σπίτι τους υπολογιστή και μάλιστα για δική τους προσωπική χρήση, ότι είχαν σύνδεση στο διαδίκτυο, εξοικείωση με τους υπολογιστές και τα εργαλεία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ησυχία και όλα τα απαραίτητα για να τα κάνουν όλα αυτά τα θαυμαστά. Δεν ρωτήθηκαν αν τα έχουν όλα αυτά. Απλά έλαβαν ένα email ή ένα τηλέφωνο.

Διαπιστώνει, όμως, κανείς ότι ακόμα και για τα παιδιά του δημοσίου δεν υπάρχει ένα θεός αλλά πολλοί. Κάποια παιδιά του δημόσιου σχολείου έχουν υπολογιστή και σύνδεση στο σπίτι για να αξιοποιήσουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Κάποια άλλα δεν έχουν αυτές τις δυνατότητες και θα μείνουν έξω ακόμα κι από αυτό το λίγο και αργοπορημένο. Είναι τα παιδιά από το 20% του πληθυσμού που δεν έχει, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αυτές τις ευκολίες. Είναι τα παιδιά πρόσφυγες που θα μείνουν εντελώς έξω από αυτή τη διαδικασία, μιας και οι γονείς τους δε διαθέτουν στην πλειονότητά τους ούτε σύνδεση κινητής τηλεφωνίας, παρά μόνο χρησιμοποιούν εφαρμογές τύπου viber, whatsapp κλπ. Σε επερώτηση που τέθηκε στη Βουλή σχετικά με αυτό (3/4/2020) η υπουργός είπε ότι η «συντριπτική πλειοψηφία» των μαθητών/τριών έχει τη δυνατότητα πρόσβασης στις πλατφόρμες και αυτό αρκεί. Και συνέχισε να παραθέτει νούμερα. Και μόνο αυτή η φράση την καθιστά ανάξια της εντολής που έλαβε ως Υπουργός Παιδείας. Γιατί η δημόσια εκπαίδευση αφορά όλα τα παιδιά και όχι μόνο την πλειοψηφία, όσο συντριπτική κι αν είναι αυτή. Δύο μέρες μετά ανακοίνωσε ότι θα δοθούν κάποια τάμπλετ στα παιδιά που δεν έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό, ευγενική χορηγία ιδιωτικών εταιρειών. Κι έτσι, οι ιδιωτικές εταιρείες θα έχουν μια λαμπρή ευκαιρία να διαφημιστούν ευρέως αλλά και να βάλουν το ποδαράκι τους μέσα στον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης, μιας και θα έχει δημιουργηθεί το προηγούμενο. Ελεήμονες φιλάνθρωποι που μοιράζουν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς και ιθαγενείς που θεωρούν πως τα καθρεφτάκια, αν και πληρωμένα από τους ίδιους, χαρίζονται από τους ευγενικούς αριστοκράτες της ελεημοσύνης.

Πού είναι οι εκπαιδευτικοί σε όλα αυτά; Κλήθηκαν να μπουν στον αγώνα δρόμου που ονομάζεται εξ αποστάσεως εκπαίδευση, χωρίς καν να ρωτηθούν. Όχι μόνο να μάθουν μόνοι τους να χρησιμοποιούν εργαλεία άγνωστα στους περισσότερους αλλά και να σχεδιάζουν μαθήματα με άλλη μεθοδολογία από αυτή που χρησιμοποιείται στη δια ζώσης διδασκαλία. Κι αυτό με μικρή υποστήριξη, σε δύσκολες συνθήκες εγκλεισμού. Ποτέ δεν ρωτήθηκαν αν έχουν τις δυνατότητες για να κάνουν κάτι τέτοιο. Αν έχουν υπολογιστή και μάλιστα γρήγορο στο σπίτι τους, αν έχουν καλή σύνδεση με το διαδίκτυο για να περνάνε ώρες μέσα σε πλατφόρμες χελώνες, αν έχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία, αν έχουν άνεση χώρου και ησυχία στο σπίτι για να εργάζονται νυχθημερόν, αν τους φτάνουν οι ώρες της ημέρας για να σχεδιάσουν εξ αρχής τόσα μαθήματα σε νέα μορφή, ή αν γνωρίζουν πώς λειτουργεί η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Κι όμως, ανταποκρίθηκαν με κέφι γιατί νιώθουν ότι τα παιδιά βρίσκονται σε πρωτόγνωρη κατάσταση, πιεσμένα και στερημένα, και θεωρούν ευθύνη τους να τα βοηθήσουν όσο και όπως μπορούν, προκειμένου να κρατήσουν μια επαφή με το σχολείο και την κοινότητά του, να καλλιεργήσουν μια αίσθηση κανονικότητας και το σημαντικότερο να τους επικοινωνήσουν ότι, ακόμα και στα δύσκολα, δεν πρέπει να αφήνονται στην αδράνεια αλλά να παλεύουν και να κινητοποιούνται. Δέχθηκαν την πρόκληση, παρόλο που αντιμετωπίζουν αφενός εκδηλώσεις απαξίωσης και συκοφαντικής δυσφήμισης από δημοσιογραφίσκους και αφετέρου φήμες που «εντελώς τυχαία» και ύπουλα συσχετίζουν μελλοντικές αξιολογήσεις και ύψος μισθών με τον βαθμό συμμόρφωσής τους στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Χτυπήματα εκβιαστικά κάτω από τη μέση.

Αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο προφανή. Όσοι έχουν έστω και μικρή επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία καταλαβαίνουν ότι η δια ζώσης εκπαίδευση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την εξ αποστάσεως, ιδίως στις δύο πρώτες βαθμίδες. Ακόμα, καταλαβαίνουν ότι ο σχεδιασμός ενός προγράμματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης απαιτεί άλλη μεθοδολογία και χρησιμοποιεί άλλα εργαλεία από αυτά της φυσικής τάξης. Δεν μπορεί να είναι απλό ανέβασμα φυλλαδίων και σημειώσεων σχεδιασμένων για δια ζώσης διδασκαλία, αλλιώς καταλήγει πασάλειμμα και πρόσχημα. Κι επιπλέον, διαπιστώνουν ότι μένουν εντελώς εκτεθειμένοι και ευάλωτοι, ιδίως στο περιβάλλον της σύγχρονης εξ αποστάσεως διδασκαλίας όσον αφορά τα προσωπικά τους δεδομένα και ασφάλεια. Στο σχολείο απαγορεύονται κινητά τηλέφωνα, μαγνητοσκοπήσεις και ηχογραφήσεις ενώ χρειάζεται έγγραφη συγκατάθεση των γονιών για κάτι τέτοιο. Τώρα,η τάξη μπαίνει στον ιδιωτικό χώρο των εκπαιδευτικών αλλά και των μαθητών/τριών, χωρίς καμία προστασία των εμπλεκομένων.

Ακόμη, οι εκπαιδευτικοί βρέθηκαν να απαντούν σε μηνύματα όλο το εικοσιτετράωρο και να εργάζονται μεταμεσονύχτιες ώρες για να καταφέρουν να έχουν πρόσβαση στις αργοκίνητες πλατφόρμες με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται οποιαδήποτε έννοια ωραρίου. Και είναι ηλίου φαεινότερο ότι το υπουργείο θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την παρούσα κατάσταση ως προηγούμενο για μελλοντικές αυθαιρεσίες σε σχέση με τον κλάδο. Δοκιμασμένες πλατφόρμες η-τάξης και πειθήνιοι εκπαιδευτικοί θα είναι βούτυρο στο ψωμί τους για να σταματήσουν να στέλνουν εκπαιδευτικούς στα απομακρυσμένα μέρη,με την πρόφαση ότι δεν γίνεται αλλιώς, για να μη μένει ούτε μια ώρα ακάλυπτη. Δημιουργούνται παρακαταθήκες για μελλοντική αλλοίωση του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης και για άνισες ευκαιρίες πρόσβασης σε αυτήν. Παρακαταθήκες για μεγαλύτερη ελαστικοποίηση της εργασίας των εκπαιδευτικών και άσκηση απόλυτου ελέγχου.

Οι καιροί είναι πράγματι δύσκολοι όχι μόνο λόγω της παρούσας επιδημικής συγκυρίας αλλά και γιατί όλα τα κοινωφελή αγαθά αρχίζουν να αντιμετωπίζονται ως θέματα ατομικής ευθύνης των πολιτών. Και θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολοι αν στη συνείδηση όλων μας χαραχτεί η αντίληψη ότι όλα τα θέματα της παιδείας είναι ατομική ευθύνη των εκπαιδευτικών που θα πρέπει να υποχωρούν σε όλες τις απαιτήσεις για το καλό των παιδιών. Συνεπώς, μια ηγεσία του Υ.Π.Ε.Θ. που λειτουργεί στο πλαίσιο των επιταγών του Συντάγματος πρέπει να αναλάβει τις δικές της ευθύνες για τη σύννομη λειτουργία ενός δημόσιου συστήματος εκπαίδευσης, με προστασία των μελών της σχολικής κοινότητας, χωρίς τη «φροντίδα» φιλανθρωπικών ιδιωτικών εταιρειών και χωρίς αποκλεισμούς.

 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Κατάρτιση 500.000 ενηλίκων: 10.000 προσλήψεις εκπαιδευτών ενηλικών με έως 22 ευρώ την ώρα

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - Ξεκινάει 28 Μαρτίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 28/3

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα