Την ερχόμενη εβδομάδα η ανακοίνωση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων που παίρνουν άδεια λειτουργίας

Βρισκόμαστε στην αυγή μιας νέας εποχής για την ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα. Τη Δευτέρα, η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη πρόκειται να ανακοινώσει τον επίσημο κατάλογο των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων που θα λάβουν άδεια λειτουργίας — μια κίνηση που ανοίγει την πόρτα σε δεκάδες χιλιάδες φοιτητές για σπουδές σε ελληνικό έδαφος υπό την αιγίδα ξένων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Μη Κρατικά Πανεπιστήμια: Ποιοι μπαίνουν στο «παιχνίδι»

Ανάμεσα στα πανεπιστήμια που διεκδικούν άδεια, βρίσκουμε ονόματα με διεθνή βαρύτητα όπως το Open University, το University of York, το Sorbonne Paris Nord και το University of Derby — όλα έτοιμα να στήσουν παραρτήματα στην Ελλάδα και να προσφέρουν πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών.

Σημαντικό είναι ότι ο κατάλογος δεν είναι κλειστός. Πανεπιστήμια όπως το Sunderland University έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για το ακαδημαϊκό έτος 2026-27, αφήνοντας ανοικτό το παράθυρο για νέες προσθήκες.

Αναλυτικά, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα που κατέθεσαν αιτήσεις για τη λειτουργία παραρτημάτων Μη Κρατικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα είναι τα εξής:

1. The Open University

2. The University of York

3. University of Greater Manchester

4. Université Sorbonne Paris Nord

5. University of Derby

6. The University of West London

7. University of Essex

8. University of Nicosia

9. London Metropolitan University

10. Queen Margaret University

11. The University of Keele

12. University of East London

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Κολεγίων (EEK):

• Περισσότεροι από 18.000 φοιτητές φοιτούν ετησίως σε ιδιωτικά κολέγια που συνεργάζονται με ξένα ΑΕΙ στην Ελλάδα.

• Από αυτούς, περίπου το 65% παρακολουθούν πτυχιακά προγράμματα, ενώ το υπόλοιπο 35% είναι μεταπτυχιακοί φοιτητές.

• Οι πιο δημοφιλείς τομείς σπουδών είναι:

  • Διοίκηση Επιχειρήσεων (Business & Management)

  • Ψυχολογία

  • Πληροφορική και Τεχνολογίες Πληροφορίας

  • Νομικές Σπουδές (κυρίως σε Βρετανικά πανεπιστήμια)

  • Ξενοδοχειακά και Τουρισμός

 Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι ένα αυξανόμενο ποσοστό φοιτητών (περίπου 12%) προέρχεται από χώρες των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.

Η ψήφιση του νόμου για τα ξένα πανεπιστήμια εκτιμάται ότι θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τον αριθμό φοιτητών που επιλέγουν εναλλακτικά σχήματα σπουδών. Ήδη τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι:

• Το 2024 υπήρξε αύξηση 9% στις αιτήσεις σε κολέγια με ξένα προγράμματα, συγκριτικά με το 2023

• Αναμένεται άνοδος έως 20% στην επόμενη πενταετία, με την προσέλκυση φοιτητών και από το εξωτερικό

Πώς διαμορφώνεται η εικόνα των ξενόγλωσσων προγραμμάτων στην Ελλάδα

Κατανομή φοιτητών σε ξενόγλωσσα προγράμματα στην Ελλάδα (2023)

Εξέλιξη του αριθμού φοιτητών σε συνεργαζόμενα ξενόγλωσσα προγράμματα (2015–2024)

Νομοθετικές «εκπτώσεις» και… τρεις μήνες χωρίς πιστοποιητικό πυροπροστασίας

Η υπουργική απόφαση συνοδεύεται και από μια αμφιλεγόμενη ρύθμιση: τα νέα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια θα μπορούν να λειτουργούν για τους πρώτους τρεις μήνες μετά την αδειοδότησή τους χωρίς να έχουν προσκομίσει πιστοποιητικό ενεργητικής πυροπροστασίας.

Μια «χαλάρωση» που εγείρει ερωτήματα για την ασφάλεια και τη νομιμότητα, αλλά σύμφωνα με το υπουργείο, γίνεται για να επιταχυνθεί η διαδικασία αδειοδότησης.

Ποιος έχει δικαίωμα εγγραφής

Η πόρτα δεν είναι ανοικτή για όλους — το υπουργείο θέτει συγκεκριμένα κριτήρια. Δικαίωμα εγγραφής έχουν:

• Απόφοιτοι ελληνικών Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων που πληρούν ελάχιστη βάση εισαγωγής (που είναι πιο «χαλαρή» σε σχέση με τα δημόσια ΑΕΙ, με συντελεστή 0,8).

• Κάτοχοι ισότιμων απολυτηρίων από αναγνωρισμένα ξένα σχολεία.

• Απόφοιτοι με διεθνείς τίτλους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Για όσους αποφοίτησαν πριν από το 2021, ισχύουν οι παλιές προϋποθέσεις εισαγωγής — χωρίς Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής.

Τι γίνεται αν το Μη Κρατικό Πανεπιστήμιο «κλείσει»;

Σε περίπτωση παύσης λειτουργίας, οι φοιτητές δεν μένουν «ξεκρέμαστοι». Μέσα από εγγυητικές επιστολές, οι φοιτητές επιστρέφονται τα δίδακτρα και το μητρικό πανεπιστήμιο αναλαμβάνει την ολοκλήρωση των σπουδών και την έκδοση τίτλων σπουδών. Όλες οι σπουδές συνεχίζονται χωρίς επιπλέον οικονομική επιβάρυνση.

Σε αγώνα ταχύτητας αποδύεται η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και πιστοποίηση των προγραμμάτων των 12 μη κρατικών ΑΕΙ ώστε να εγκαινιάσουν παράρτημα στην Ελλάδα.

Με φόντο τη θεσμική τομή που σηματοδοτεί η ψήφιση του νόμου 5094/2024 και την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε συνταγματικά ανεκτή τη λειτουργία μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, η χώρα εισέρχεται στο πιο κρίσιμο και ευαίσθητο στάδιο: την αξιολόγηση και την τελική έγκριση λειτουργίας των πρώτων τέτοιων ΑΕΙ, τα οποία επιδιώκουν να ξεκινήσουν από τον Σεπτέμβριο του 2025. Το στοίχημα, ωστόσο, δεν είναι μόνον νομικό ή τεχνοκρατικό — είναι παιδαγωγικό, πολιτικό και βαθιά κοινωνικό.

12+1 αιτήσεις, 39 σχολές, 162 προγράμματα: Ο όγκος είναι πρωτόγνωρος

Δεκατρία ευρωπαϊκά πανεπιστήμια —τα δώδεκα για λειτουργία από φέτος και ένα από το 2026— έχουν υποβάλει αιτήσεις για τη δημιουργία παραρτημάτων στη χώρα μας. Οι αιτήσεις τους περιλαμβάνουν ένα φιλόδοξο σχέδιο: 39 σχολές και 162 προγράμματα σπουδών, με έμφαση στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, το Δίκαιο και τις Επιστήμες Υγείας.

Ο αριθμός των προγραμμάτων δεν είναι μόνο εντυπωσιακός· είναι και δομικά βαρύς. Αυτός ακριβώς ο όγκος —σε συνδυασμό με την ανάγκη ουσιαστικών ελέγχων και την περιορισμένη στελέχωση της ΕΘΑΑΕ— δημιουργεί τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται.

Η διαδικασία αξιολόγησης σε τρεις φάσεις

Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), από κοινού με τον ΕΟΠΠΕΠ, ξεκίνησε την αξιολόγηση των φακέλων τον Ιούνιο. Η διαδικασία εξελίσσεται σε τρεις φάσεις:

• Έλεγχος πληρότητας: Υποδομές, καταστατικά, προσωπικό, ακαδημαϊκές συμφωνίες με το μητρικό ίδρυμα. Επιτόπιες επισκέψεις από τριμελείς επιτροπές (με Έλληνες και ξένους αξιολογητές).

• Ακαδημαϊκή Πιστοποίηση: Αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών με πρότυπα αντίστοιχα των δημόσιων ΑΕΙ. Η τελική εισήγηση προς το Υπουργείο αναμένεται στα τέλη Ιουλίου (η προθεσμία σύμφωνα με το νόμο είναι μέχρι τις 10 Αυγούστου), με στόχο να εκδοθεί η έγκριση αμέσως μετά.

• Ποιοτικός και λειτουργικός έλεγχος: Μετά την έναρξη της λειτουργίας (Σεπτέμβριος 2025), η ΕΘΑΑΕ θα παρακολουθεί τη λειτουργία των ιδρυμάτων σε ετήσια βάση και θα πιστοποιεί εκ νέου τα προγράμματα ανά πενταετία.

Τα κριτήρια: Όχι «πανεπιστήμια-σφραγίδες»

Η θεσμική αρχιτεκτονική είναι σαφής: για να λάβει άδεια ένα παράρτημα πρέπει να διαθέτει:

• Τουλάχιστον 3 σχολές (ή 1, αν το μητρικό ίδρυμα είναι διεθνούς κύρους).

• 30 καθηγητές πλήρους απασχόλησης, εκ των οποίων το 80% με διδακτορικό.

• Τετραετή διάρκεια σπουδών – όχι τριετή όπως σε ορισμένα ευρωπαϊκά ιδρύματα.

• Υποτροφίες για το 5–10% των φοιτητών, με διαφάνεια και κοινωνικά κριτήρια.

• Μη συστέγαση με υφιστάμενα κολέγια, για λόγους ακαδημαϊκής αυτονομίας και διαχωρισμού.

Η αποτυχία σε οποιοδήποτε σημείο της αξιολόγησης συνεπάγεται απόρριψη του αιτήματος.

Ορισμένοι αιτούντες ζητούν ήδη να ανακοινωθούν τα ιδρύματα που έλαβαν άδεια λειτουργίας, ανεξάρτητα από το αν έχει ολοκληρωθεί η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους, επικαλούμενοι το άρθρο 139 του νόμου 5094. Η ΕΘΑΑΕ, πάντως, δείχνει επιφυλακτικότητα, καθώς δεν επιθυμεί αποσπασματικές εγκρίσεις που ίσως προκαλέσουν άνιση μεταχείριση.

Η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, σημείωσε: «Αναμένουμε τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των 12+1 αιτήσεων από την ΕΘΑΑΕ, έτσι ώστε στο τέλος Ιουλίου να έχει δοθεί και η τελική εισήγηση αλλά και η έγκριση, ποια θα είναι αυτά τα πανεπιστήμια που θα μπορούν να λειτουργήσουν και αμέσως να αρχίσει η αξιολόγηση και των προγραμμάτων σπουδών, ώστε να γνωρίζουν έγκαιρα οι γονείς ποιο τμήμα θα λειτουργήσει από τον χειμώνα του 2025 για να κάνουν αντίστοιχα και τις εγγραφές, σύμφωνα πάντα με τις προϋποθέσεις τις οποίες θα θέσει το κάθε πανεπιστήμιο που θα λάβει την τελική έγκριση.»

Από πού θα προέλθουν οι φοιτητές;

Στις 25 Ιουλίου ανακοινώνονται οι βάσεις εισαγωγής για τα δημόσια ΑΕΙ. Πολλοί αναμένουν ότι τα νέα μη κρατικά πανεπιστήμια θα απευθυνθούν κυρίως σε υποψήφιους που δεν έμειναν ικανοποιημένοι από το τμήμα στο οποίο πέρασαν ή που επιθυμούν αγγλόφωνα προγράμματα με διεθνή αναγνώριση.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον νόμο, δεν μπορεί να εγγραφεί σε μη κρατικό ΑΕΙ όποιος δεν συμμετείχε στις Πανελλαδικές ή δεν «έπιασε» την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ).

Από εκεί και πέρα, κάθε μητρικό ίδρυμα έχει το δικαίωμα να ορίσει επιπλέον κριτήρια, όπως υψηλό βαθμό απολυτηρίου ή γλωσσομάθεια.

Ο Περικλής Μήτκας μιλά για μια «ιστορική αρχή»

Ο πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ, καθηγητής Περικλής Μήτκας, έκανε λόγο για «ιστορική μεταρρύθμιση», με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν αυστηρά και χωρίς παρεκκλίσεις όλα τα στάδια του θεσμικού πλαισίου.
«Η πρόκληση είναι τεράστια. Αλλά και η ευκαιρία. Η ποιότητα, η διαφάνεια και η λογοδοσία θα είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ποιότητα και ακαδημαϊκή ελευθερία

Τα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια δεσμεύονται να διατηρούν υψηλά ακαδημαϊκά πρότυπα: τουλάχιστον το 80% του διδακτικού προσωπικού θα είναι κάτοχοι διδακτορικού, ενώ οι τίτλοι σπουδών θα χορηγούνται από το μητρικό ίδρυμα και θα αναγνωρίζονται επίσημα από το ελληνικό κράτος.

Επιπλέον, κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία, διασφαλίζοντας ότι η έρευνα και η διδασκαλία θα είναι ανεξάρτητες και αδέσμευτες από κρατικές παρεμβάσεις.

Η νέα πραγματικότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης

Η Ελλάδα ανοίγει τα σύνορά της σε διεθνείς εκπαιδευτικούς φορείς, προσφέροντας νέες επιλογές και ευκαιρίες σε φοιτητές που αναζητούν εναλλακτικούς δρόμους σπουδών. Όμως, η «χαλάρωση» στην αδειοδότηση και η αποδοχή των ξένων προτύπων δημιουργούν ένα πεδίο αβεβαιότητας, που θα απαιτήσει προσεκτική παρακολούθηση από την κοινωνία, τους φοιτητές και τις αρχές.

Τη Δευτέρα, ο επίσημος κατάλογος θα ρίξει φως σε αυτό το τοπίο — και μαζί του θα ξεκινήσει μια νέα, πολυσυζητημένη σελίδα στην ιστορία της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Οδήγηση τέλος για ηλικιωμένους: Ποιοι χάνουν το δίπλωμα στα 65 και ποιοι στα 67

Voucher ΔΥΠΑ 750 ευρώ: - Πότε οι πληρώνεστε και που ξεκινάτε πρώτοι

Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/7

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber