Λεωνίδας Βουρλιώτης Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις αποτελούν κορυφαία στιγμή της μαθητικής διαδρομής και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον χιλιάδων νέων ανθρώπων. Για τον λόγο αυτό, η διαφάνεια, η εγκυρότητα και η επιστημονική ακρίβεια των θεμάτων είναι όχι απλώς επιθυμητές αλλά απολύτως επιβεβλημένες.
Φέτος, το ερώτημα Α1 στο μάθημα της Φυσικής Προσανατολισμού έχει προκαλέσει αντιδράσεις, τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από γονείς. Συγκεκριμένα, αφορά ένα πολλαπλής επιλογής ερώτημα, στο οποίο οι υποψήφιοι καλούνται να επιλέξουν μία και μόνο σωστή απάντηση από τέσσερις. Ωστόσο, σύμφωνα με έγκυρους φυσικούς, τουλάχιστον τρεις από τις τέσσερις απαντήσεις μπορούν να θεωρηθούν επιστημονικά ορθές, ανάλογα με τις ερμηνευτικές παραδοχές.
Το αμφιλεγόμενο ερώτημα Α1: Τεχνική λεπτομέρεια ή ουσιώδες σφάλμα;
Το επίμαχο ερώτημα αφορά την ένταση του ρεύματος σε ένα πηνίο όταν το κύκλωμα είναι ανοικτό. Η απάντηση που δίνει το Υπουργείο Παιδείας ως «σωστή» είναι η (α), όπως αναφέρεται και στο σχολικό εγχειρίδιο. Ωστόσο, εκπαιδευτικοί της πράξης αλλά και πανεπιστημιακοί υποστηρίζουν ότι και οι απαντήσεις (γ) και (δ) δεν είναι λανθασμένες, εφόσον στηρίζονται σε άλλες -ισότιμα αποδεκτές- φυσικές παραδοχές.
Γιατί είναι πρόβλημα αυτό;
Η ερώτηση δεν είναι επαρκώς διατυπωμένη ώστε να αποκλείει πολλαπλές ερμηνείες.
Αντί να αξιολογεί ουσιαστικά τη γνώση του μαθητή, επιβραβεύει την αποστήθιση του βιβλίου.
Μαθητές που σκέφτηκαν επιστημονικά και με κριτικό πνεύμα, ενδέχεται να μη βαθμολογηθούν σωστά.
«Σοφόν το σαφές»: Όταν η σύγχυση βαφτίζεται ακρίβεια
Η φράση του Χίλμπερτ «Σοφόν το σαφές» βρίσκει εδώ τέλεια εφαρμογή. Όταν ένα θέμα πολλαπλής επιλογής δεν έχει μοναδική και ξεκάθαρη σωστή απάντηση, τότε δεν πρέπει να βαθμολογείται με ποινή για «λάθος» επιλογή.
Δεν είναι δυνατόν να ζητείται από τον μαθητή να αναπαράγει το σχολικό εγχειρίδιο χωρίς περιθώριο επιστημονικής κρίσης, σε ένα μάθημα που κατά τα άλλα θέλει να ενθαρρύνει την κατανόηση και την ερμηνεία των φυσικών φαινομένων.
Η βαθμολόγηση είναι παιδαγωγική πράξη, όχι τεχνική επιβολή
Η δικαιοσύνη στην αξιολόγηση δεν είναι πολυτέλεια, είναι πυλώνας του δημόσιου σχολείου. Δεν πρέπει να πληγώνει εκείνους που αρίστευσαν με το μυαλό τους και όχι με τη μνήμη τους. Αντί να επιβραβεύει την αναπαραγωγή της λύσης του βιβλίου, το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να ενισχύει τη δημιουργική, αναλυτική σκέψη.
