Η ιστορία ξεκινάει από το μακρινό 2000. Ποιος δεν θυμάται το περιβόητο βιβλιαράκι με τίτλο «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ» του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (το site υπάρχει ακόμη: ), το οποίο ΚΕΕ σταμάτησε να λειτουργεί το 2012, τότε που ξεκίνησε η λειτουργία του Ι.Ε.Π. Στο βιβλιαράκι λοιπόν αυτό, στη σελ. 57 (6ο κεφ.) και στην ενότητα «Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις με μία παράγραφο (20-40 λέξεις)» συναντούσε κανείς την εξής ερώτηση:
Ερ 5.-Ποιες διαγνωστικές μεθόδους θα χρησιμοποιούσατε προκειμένου να διαγνώσετε τη φαινυλκετονουρία και τη δρεπανοκυτταρική αναιμία σε ένα βρέφος και σε μια γυναίκα έγκυο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Και φθάνουμε στο σωτήριον έτος 2020. Θέμα Γ4 Βιολογίας Προσανατολισμού, Πανελλαδικών εξετάσεων ημερήσιων Γενικών Λυκείων – ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – 19/06/2020..
Γ4. 1ο Υποερώτημα: Ο άντρας και η γυναίκα είναι φορείς της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας. Ακολουθώντας γενετική καθοδήγηση κάνουν έλεγχο για δρεπανοκυτταρική αναιμία και φαινυλκετονουρία στο έμβρυο. Με ποιες μεθόδους μπορεί να γίνει η διάγνωση αυτών των ασθενειών στο έμβρυο (μονάδες 3);
Σε απάντηση του παραπάνω υποερωτήματος σχετικά με την φαινυλκετονουρία πάντα, εντοπίζουμε το εξής:
«Έμβρυο: Φαινυλκετονουρία: Ανάλυση DNA για τον εντοπισμό του μεταλλαγμένου γονιδίου. Βιοχημική ανάλυση (της ενεργότητας) του ενζύμου».
Ή σε άλλη απάντηση: «Η φαινυλκετονουρία στο έμβρυο μπορεί να διαγνωστεί είτε με μοριακό έλεγχο (ανίχνευση του μεταλλαγμένου γονιδίου) ή με βιοχημική δοκιμασία».
Το συγκεκριμένο υποερώτημα έχει 3 μόρια τα οποία λογικά οι βαθμολογητές θα τα μοιράσουν ως εξής: Διάγνωση δρεπανοκυτταρικής αναιμίας (1 Μόριο).
Φαινυλκετονουρία: Ανάλυση DNA για τον εντοπισμό του μεταλλαγμένου γονιδίου (1 Μόριο).
Βιοχημική ανάλυση (της ενεργότητας) του ενζύμου (1 Μόριο).
Η ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΚΙΑ ΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Δρεπανοκυτταρική αναιμία (1 Μόριο).
Φαινυλκετονουρία: Εμβρυϊκά κύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την βιοχημική ανάλυση ορισμένων πρωτεϊνών και ενζύμων. (2 Μόρια)
ΣΧΟΛΙΑ:
Καμία διαφωνία σχετικά με την δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Το «πρόβλημα» κατά τη γνώμη μου εντοπίζεται στην διάγνωση της φαινυλκετονουρίας και θα προσπαθήσω να το εξηγήσω, λαμβάνοντας υπ’ όψιν μας ότι με το ΠΑΛΑΙΟ σύστημα διαγωνίζονται απόφοιτοι που για αυτούς συνεχίζουν να ισχύουν οι συντελεστές βαρύτητας και ο υψηλός συντελεστής 1,3 της βιολογίας. Με απλά λόγια ένα (1) μόριο στη βιολογία προσανατολισμού μπορεί να στερήσει από τον υποψήφιο την ιατρική και να τον μετατοπίσει στην φαρμακευτική, ή να χάσει την φαρμακευτική και να περάσει βιολογικό, ή να χάσει το βιολογικό και να πιάσει γεωπονία κοκ. Διαφωνώ λοιπόν με το ότι για τη διάγνωση της φαινυλκετονουρίας κάνουμε «ανάλυση DNA για τον εντοπισμό του μεταλλαγμένου γονιδίου», που κοστολογείται με 1 μόριο και διαφωνώ για έναν απλό και μοναδικό λόγο: ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΧ. ΒΙΒΛΙΟ άσχετα αν είναι προφανές και σωστό. Μιλώ για την περίπτωση που έστω και ένας μαθητής στους 100 ΔΕΝ το έγραψε και κινδυνεύει να χάσει αυτό το ένα πολύτιμο μόριο.
Ένας μαθητής για να το γράψει, πρέπει απλά να το υποθέσει. Να σκεφθεί δηλαδή (ή να το έχει ακούσει) ότι αφού κάνουμε ανάλυση DNA και εντοπίζουμε το (υπολειπόμενο) μεταλλαγμένο γονίδιο της δρεπανοκυτταρική αναιμίας, της κυστικής ίνωσης, της έλλειψης α1-αντιθρυψίνης, της β-θαλασσαιμίας της αιμορροφιλίας Α κτλ, γιατί να μην μπορούμε να κάνουμε και ανάλυση DNA για τον εντοπισμό του (υπολειπόμενου κι εδώ) μεταλλαγμένου γονιδίου της φαινυλκετονουρίας;
Επίσης διαφωνώ με την προτεινόμενη πρόταση της απάντησης: «Βιοχημική ανάλυση (της ενεργότητας) του ενζύμου» που κοστολογείται κι αυτή με 1 μόριο. Αλήθεια γιατί η φράση «της ενεργότητας» μπήκε σε παρένθεση; Πιστεύω ότι οι μαθητές έπρεπε να «μιλήσουν», όπως ανέφερα και παραπάνω, για «βιοχημική ανάλυση ορισμένων πρωτεϊνών και ενζύμων» (για 2 μόρια) όπως αναφέρεται στο σχ. βιβλίο στη σελ. 103.
Τι αναφέρεται τελικά σχετικά τη διάγνωση της φαινυλκετονουρίας στο σχ. βιβλίο;
Διάγνωση φαινυλκετονουρίας στο έμβρυο: Με αμνιοπαρακέντηση, λαμβάνεται από τον αμνιακό σάκο (με τη βοήθεια βελόνας) μικρή ποσότητα αμνιακού υγρού μέσα στο οποίο βρίσκονται εμβρυϊκά κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την βιοχημική ανάλυση ορισμένων πρωτεϊνών και ενζύμων όπως στην περίπτωση της φαινυλκετονουρίας. (Σχ. βιβλίο σελ. 103) Λήψη χοριακών λαχνών: Τα κύτταρα από τις χοριακές λάχνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βιοχημικές αναλύσεις. (Σ’ αυτό το σημείο, είναι αυτονόητο ότι απομονώνουμε για την φαινυλκετονουρία ΜΟΝΟ τις βιοχημικές αναλύσεις) Βλ. Σχ. βιβλίο σελ. 104. Πουθενά όπως είναι φυσικό δεν γίνεται αναφορά για ανάλυση DNA που να αφορά την φαινυλκετονουρία. Ας μην ξεχνάμε ότι στο Σχ. Βιβλίο αναφέρεται χαρακτηριστικά και επί λέξει: «Τα κύτταρα από τις χοριακές λάχνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανάλυση DNA ΟΠΩΣ στη δρεπανοκυτταρική αναιμία».
Αν δούμε δε και τον πίνακα 6.1 της σελ. 103 του Σχ. Βιβλίου, θα παρατηρήσουμε ότι για την φαινυλκετονουρία σαν μέθοδος διαγνωσης, αναφέρονται ΜΟΝΟ οι «βιοχημικές μέθοδοι».
Τέλος να πω κάτι που λέω συνεχώς και για πολλά χρόνια: Οι μαθητές κατά την διάρκεια της προετοιμασίας τους για τις πανελλήνιες εξετάσεις, δεν κάνουν «έρευνα». Δεν εκπονούν ούτε ερευνητική ούτε διπλωματική εργασία. Βασίζονται μόνο σε πληροφορίες που αντλούν από τα σχολικά τους εγχειρίδια. Οπότε έναν ξεροκέφαλο, δύσπιστο, εγωιστή ενδεχομένως μαθητή θα πρέπει να τον τιμωρήσουμε διότι δεν γούσταρε (ενδεχομένως πάλι) να υποθέσει για κάτι που δεν το είδε με τα μάτια του μέσα στο σχολικό βιβλίο; Είναι άπιστος Θωμάς. Με γεια του και χαρά του.
Μπαντής Νικόλαος
ΠΕ04.04
Ακολουθήστε μας στο GoogleNews για να μάθετε πρώτοι μόνο τις ειδήσεις που σας ενδιαφέρουν
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη