Πού αρχίζει και πού τελειώνει η Τέχνη; Πού αρχίζει και πού τελειώνει ο δημόσιος Χώρος; Ο καθένας «διάβασε» αυτό που ήθελε στο επιθετικό, τεράστιο γκράφιτι που κάλυψε την ιστορική Πρυτανεία του Πολυτεχνείου της Αθήνας. Και ο καθείς άπλωσε την πραμάτεια των ιδεών του (κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες πάντως), των ιδεοληψιών του, των εμμονών και των προταγμάτων του με ολίγη από στερεοτυπικό λόγο. Οι γκραφιτολάτρες και οι γκραφιτοκλάστες μοιάζουν αυτές τις ώρες με μονομάχους άλλων πεδίων που μετέφεραν τις πανοπλίες και τις φαρέτρες τους στο θέμα «αστικό τοπίο και Τέχνη» μέχρι να μετακινήσουν τα στρατεύματα τους στο επόμενο μαρμαρένιο αλώνι. Για παράδειγμα, ο Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Θόδωρος Φορτσάκης, επιρρεπής στην κουλτούρα της «τάξης» και της «ασφάλειας» κατέθεσε ερώτηση στην Βουλή θέτοντας ζήτημα «φύλαξης των πανεπιστημιακών χώρων».
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού Νίκος Γ. Ξυδάκης, εξέδωσε ανακοίνωση για το θέμα κρατώντας τις ισορροπίες μεταξύ της δικής του έμπειρης κριτικής ματιάς και του «σημείου μηδέν» που έχει εισέλθει πια το αστικό μας τοπίο. Δεν δίστασε να είναι καυστικός με την οργανωμένη χειρονομία αστικής παρέμβασης.
Παράλληλα την παρέμβαση του εισαγγελέα προκάλεσε το ασπρόμαυρο εκτεταμένο γκράφιτι. Ειδικότερα, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ηλίας Ζαγοραίος διέταξε τη διενέργεια κατεπείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης.
Και η Σύνοδος των Πρυτάνεων δεν παρέλειψε να παρέμβει για το θέμα λέγοντας μεταξύ άλλων πως «Οι δράστες βεβήλωσαν ένα ιστορικό κτίριο, μνημείο της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας και των δημοκρατικών αγώνων αυτού του τόπου».
Σχηματικά δε, ο ιντερνετικός λόγος χωρίστηκε σε αυτούς που πάντα πίσω από καθετί που δεν ελέγχουν «βλέπουν» έναν θύλακα ανομίας και παραβατικότητας και σε αυτούς που από κεκτημένη ταχύτητα υπερασπίζονται τα πάντα στο όνομα του Διαφωτισμού. Όπως ήταν λογικό η κουβέντα για το γκράφιτι, Στουρνάρη και Πατησίων, ανοίχτηκε σε δύο κομμάτια: αν κάποιος νομιμοποιείται να επιχρωματίζει ή αλλοιώνει ή παρεμβαίνει σε ένα αστικό αριστούργημα και δείγμα ελληνικού κλασικισμού όπως η Πρυτανεία και αν αυτό που συντελέστηκε είναι ωραίο ή όχι. Το πρώτο σκέλος της κουβέντας είναι λοιπόν, το θέμα «Δημοκρατία» και το δεύτερο «Αισθητική». Η έννοια του γκράφιτι εκ της φύσεώς της είναι μια εκδοχή τέχνης και παρέμβασης που κινείται στα όρια της παραβατικότητας, του ακτιβισμού, της επιθετικής υπενθύμισης μιας ιδέας σε έναν στατικό καμβά. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γκραφιτάδες συλλαμβάνονται, αν και τότε οι επαγγελματίες «διαφωτιστές» είναι απασχολημένοι με άλλα ζητήματα και η υπεράσπιση των καλλιτεχνών γίνεται από τους συνήθεις χώρους της Αριστεράς και των αντιεξουσιαστών. Η έννοια του γκράφιτι επίσης, έχει τον χαρακτήρα της επανοικειοποίησης μνημείων, τοίχων, κομματιών του αστικού τοπίου. Τέχνη, απ’ τα κάτω, συχνά υψηλού βεληνεκούς, μας έχει παραδώσει και αριστουργήματα. Στο μυαλό μου έρχεται το εκπληκτικό γκράφιτι των κορυφαίων μαθηματικών Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή και Αϊνστάιν σε πάρκινγκ της Ιεράς Οδού όσο κι αν το παραπάνω εγχείρημα ανήκει σε έναν συστημικό θεσμό όπως είναι το TEDX.
Το γκράφιτι της Στουρνάρη όμως είναι κάτι διαφορετικό. Η αυτοκρατορική του διάσταση –που σχεδόν αλλοιώνει και επανανοηματοδοτεί την όψη- θέτει ερωτήματα για τον χρόνο και τον χώρο του. Και όχι, δεν μπορώ να φανταστώ πιτσιρικάδες «αντάρτες» που με κόπο και αυτοθυσία ζωγραφίζουν, υποστασιοποιώντας μια ιδέα, ένα θυμό. Εδώ, το εγχείρημα σχεδόν προδίδει πολλές εργατοώρες, χρήματα και πολυμελή ομάδα. Μοιάζει με μια «θεσμική» παρέμβαση. Μια «αστική επιδειξιομανία», όπως την χαρακτήρισε ένας καθηγητής και αρχιτέκτονας που σέβομαι πολύ: ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης. Και όχι, δεν αποτυπώνει τίποτε από τα κρισιακά χρόνια αφού κάτι τέτοιο θα υπονοούσε πως η Τέχνη οφείλει να είναι ευθύγραμμη στην αποτύπωσή της και να καθρεφτίζει απλά και μόνον αυτό που γύρω μας εκτυλίσσεται. Το γκράφιτι επίσης, επειδή ακούστηκε και γράφτηκε και αυτό, δεν έγινε σε μια νεκρή ζώνη. Υποβαθμισμένη ή εγκαταλειμμένη από τον Δήμο ή την μέχρι τώρα Πολιτεία, ναι. Νεκρή όχι. Και δεν μιλώ απλά για την φορτισμένη μνήμη του Κτιρίου. Εξάλλου, αυτή η όψη συχνά καλύπτεται από πανώ και συνθήματα κινημάτων, οργανώσεων, κομμάτων, αταξινόμητων καλλιτεχνικών ομάδων και συχνά πυκνής και αριστουργηματικής ποίησης που φέρουν τα αντιεξουσιαστικά συνθήματα. Επίσης, το Κτίριο συνολικά του ΕΜΠ και η Πρυτανεία με την ζωγραφισμένη σήμερα όψη της υπήρξε το κέντρο της μεγαλύτερης μητροπολιτικής εξέγερσης της Μεταπολίτευσης, του Δεκέμβρη του 2008. Πριν μιλήσουν λοιπόν κάποιοι για «αστικό τοπίο που πήρε ζωή από το εν λόγω γκράφιτι» ας θυμηθούν ή ας ενημερωθούν –αν μένουν μακριά από το Κέντρο- πως το εν λόγω Κτίριο είναι σχεδόν κάθε εβδομάδα τόπος συνελεύσεων και ζυμώσεων πολλών χώρων. Το γκράφιτι ήλθε με σχεδόν οριστικό τρόπο να σκεπάσει κάθε διαφορετική φωνή που ορθωνόταν στην όψη του ΕΜΠ. Και ο καλλιτέχνης που το έκανε μάλλον, ξέχασε μια βασική αρχή: μην διαλύσεις τίποτε που δεν μπορείς να ξανακάνεις καλύτερο.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη