Χρήστος Κάτσικας Τα τελευταία χρόνια, η ιδέα να λειτουργήσει το international baccalaureate (IB) και σε δημόσια σχολεία — και μάλιστα στη χώρα μας από το 2026-2027 — έχει αρχίσει να αποκτά μορφή. Σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά σχέδια, τμήματα IB θα ιδρυθούν αρχικά σε επιλεγμένα Πρότυπα, Πειραματικά, Μουσικά και Καλλιτεχνικά Λύκεια.
Ο νέος νόμος (Νόμος 5094/2024) δίνει στους κατόχους τίτλων όπως το IB δικαίωμα εισαγωγής στα ιδιωτικά (μη κρατικά) πανεπιστήμια χωρίς να έχουν δώσει πανελλαδικές εξετάσεις και χωρίς να πρέπει να πληρούν την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής.
Αυτό σημαίνει ότι:
Μαθητές που φοιτούν σε σχολεία με IB — μέχρι σήμερα ιδιωτικά, και πιλοτικά μελλοντικά λίγα δημόσια — θα έχουν “προνομιακή διάβαση” για τα ιδιωτικά ΑΕΙ.
Με άλλα λόγια, δημιουργείται μια παράλληλη “προνομιακή λωρίδα”: όχι όλοι οι υποψήφιοι ΑΕΙ, αλλά μόνο όσοι έχουν IB (και συνεπώς προέρχονται από συγκεκριμένες σχολές) θα έχουν πρόσβαση χωρίς πανελλαδικές ή βάση εισαγωγής.
Η επιλογή της προσφοράς IB σε μόλις 5 – 10 Πρότυπα Λύκεια (και όχι ευρέως σε όσα σχολεία επιθυμούν) σημαίνει ότι η “προνομιακή είσοδος” δεν θα αφορά όλους — αλλά ένα μικρό, επιλεγμένο κομμάτι.
Αυτή η λογική θέτει σοβαρά ζητήματα ισονομίας και δικαιοσύνης:
Η δημόσια εκπαίδευση — θεωρητικά, για όλους — κινδυνεύει να γίνει αφορμή για εκλεκτική πρόσβαση: όσοι έχουν τύχη, δυνατότητα, υποδομή (π.χ. δημόσιο Πρότυπο, οικογενειακούς πόρους, πρόγραμμα IB) — θα έχουν προνόμιο.
Η “προνομιακή λωρίδα” είναι πιθανό να εμπλέκει ήδη προνομιούχους — ιδιωτικά σχολεία μετατρέπονται σε εισαγωγές στα μη κρατικά ΑΕΙ χωρίς καν τη διαδικασία των πανελλαδικών. Αυτό μοιάζει με παραβίαση της αρχής της ισοτίμου πρόσβασης.
Παράλληλα, η ύπαρξη του σκανδάλου διαρροής θεμάτων στο παρελθόν δείχνει ότι ο τίτλος δεν είναι απλώς μια εγγύηση αριστείας — υπάρχει ιστορικό αξιοπιστίας. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη προσεκτικών εγγυήσεων και ελέγχων, πριν εμπιστευθούν οι μαθητές και η κοινωνία το IB ως “λύση”.
Ποιον εξυπηρετεί; — Πολιτική, οικονομική και κοινωνική διάσταση
Η επιλογή να δοθεί το IB σε λίγα δημόσια (πρότυπα) — και έτσι η “προνομιακή πρόσβαση” σε μη κρατικά ΑΕΙ — δεν είναι απλώς εκπαιδευτική. Έχει πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις:
Για το κράτος: μία έμμεση αναγνώριση στους ιδιωτικούς θεσμούς και στα μη κρατικά ΑΕΙ ως “νομιμοποιημένων επιλογών”. Το IB διευκολύνει αυτή τη μετατόπιση.
Για όσους έχουν τη δυνατότητα: τα private school + IB + δίδακτρα ΑΕΙ — μια “αυτοεπιβεβαιούμενη” εκπαιδευτική και κοινωνική προνομιούχα πορεία.
Για την κοινωνία ως σύνολο: υπάρχει ο κίνδυνος το δημόσιο σχολείο να μετατραπεί σε σκαλοπάτι προς ιδιωτικά ΑΕΙ, όχι ως καθολική αναβάθμιση για όλους αλλά ως ελεγχόμενη είσοδος για λίγους.
Με άλλα λόγια: το IB μπορεί να γίνει εργαλείο εκλεκτικότητας και διαχωρισμού.
Η “πίσω ουρά”: τι αποκαλύπτει το παρελθόν πριν το IB γίνει “δήθεν δημόσιο δικαίωμα”
Μια πλευρά που δεν πρέπει να αγνοηθεί: το παρελθόν του IB στην Ελλάδα δεν είναι άγραφο, ούτε πάντοτε “καθαρό”. Στη δεκαετία 2007-2009 ξέσπασε σκάνδαλο διαρροής θεμάτων στις εξετάσεις του IB σε ιδιωτικά σχολεία, που αφορούσε εκπαιδευτικούς και μαθητές, με αποτέλεσμα ο διεθνής φορέας να “παγώσει” αποτελέσματα και — σε μια περίπτωση — να αφαιρέσει άδεια από σχολείο.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, καθηγητής φέρονταν να είχε πρόσβαση — από τα κεντρικά του οργανισμού του IB — σε θέματα πριν τις εξετάσεις και να τα διοχέτευσε έναντι αμοιβής σε μαθητές.
Αυτό το παρελθόν “επιμένει” ως σκιά, ειδικά τώρα που η πολιτεία συζητά να το φέρει μέσα στο δημόσιο σύστημα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
