Χρήστος Κάτσικας Η φωνή μιας εκπαιδευτικού που σκέφτεται την οριστική αποχώρησή της από το σχολείο μετά από 16 χρόνια υπηρεσίας δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Είναι κραυγή απόγνωσης. Αντήχηση μιας ολόκληρης γενιάς εκπαιδευτικών που ξεκίνησαν με όνειρα και ιδανικά, αλλά βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που μοιάζει συχνά εχθρικό προς τους ίδιους και την αποστολή τους.
«Ξεκίνησα με μεράκι, με όρεξη να κάνω τη διαφορά. Τώρα είμαι εξαντλημένη. Όχι μόνο σωματικά, αλλά ψυχικά και ηθικά. Έχω πάθει burnout», λέει χαρακτηριστικά η μόνιμη εκπαιδευτικός.
Πριν λίγο καιρό το alfavita.gr αποκάλυψε ότι μέσα σε λίγους μήνες έχουμε πολλές δεκάδες απαλλαγές στελεχών εκπαίδευσης από τα καθήκοντά τους και ακόμη περισσότερες άδειες άνευ αποδοχών με ταυτόχρονη αναζήτηση άλλης επαγγελματικής στέγης εκπαιδευτικών, ακόμα και στο εξωτερικό.
Μάλιστα κεντρικό άρθρο μεγάλης φιλοκυβερνητικής εφημερίδας με θέμα “Κύμα παραιτήσεων από τους διευθυντές των σχολείων” επιβεβαιώνει ότι, το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί αυξημένος αριθμός παραιτήσεων από διευθυντές σχολείων.
«Δεν αντέχουμε άλλο. Μας "καίνε" εργασιακά και μας οδηγούν σε παραίτηση» δηλώνουν αρκετοί.
Απείρως χειρότερη είναι η κατάσταση στους εκπαιδευτικούς των σχολικών τάξεων.
Σχολεία-Εντατικοποίηση, τοξικό περιβάλλον, έλλειψη νοήματος: Μέχρι πότε οι εκπαιδευτικοί θα «αδειάζονται» σωματικά και ψυχικά;
Ίσως είναι η πρώτη φορά μεταπολιτευτικά που ένα μεγάλο τμήμα των εκπαιδευτικών νιώθει αφενός τέτοια αφόρητη πίεση και αφετέρου τέτοια έλλειψη χαράς για τη διδασκαλία που αντί να τονώνει όπως παλιότερα, «αδειάζει» σωματικά και ψυχικά.
Ένας μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών βιώνει υψηλή ή μεσαία συναισθηματική εξάντληση, ενώ καταγράφεται επίσης ότι ένα ακόμη μεγαλύτερο τμήμα εκπαιδευτικών που αισθάνεται ότι οι παρεμβάσεις του υπουργείου Παιδείας κάνουν τη δουλειά τους στο σχολείο να φαίνεται άνευ νοήματος.
Η πολλαπλή εξουθένωση των εκπαιδευτικών
Οι μαρτυρίες που καταγράφονται από κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης περιγράφουν μια πραγματικότητα που θυμίζει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η αυξημένη γραφειοκρατία, οι συνεχείς εγκύκλιοι του Υπουργείου Παιδείας, οι απουσίες προσωπικού και η αδιαφορία της διοίκησης λειτουργούν σωρευτικά.
Τι βιώνουν καθημερινά οι εκπαιδευτικοί:
- Καλούνται να διδάξουν υπό ασφυκτικές συνθήκες τάξης (27 παιδιά, ελλιπής υλικοτεχνική υποδομή).
- Γίνονται διοικητικοί υπάλληλοι χωρίς στήριξη.
- Αντικαθιστούν ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, τραπεζοκόμους, ανάλογα με την ανάγκη της στιγμής.
- Ζουν με τον φόβο της επόμενης εγκυκλίου, που φτάνει σχεδόν καθημερινά χωρίς πρόβλεψη για υποστήριξη ή χρόνο εφαρμογής και λειτουργεί ως μέσο μετάθεσης ευθυνών.
- Ζουν με την πίεση και τους εκβιασμούς μιας αξιολόγησης που εφαρμόζεται σαν μηχανισμός πειθάρχησης, τους αποδυναμώνει, υπονομεύει την παιδαγωγική ελευθερία και δημιουργεί ένα κλίμα φόβου. Ένα καθεστώς επιτήρησης που μετατρέπει τη σχολική κοινότητα σε έναν χώρο αυστηρής ιεραρχίας, όπου βρίσκονται σε μια διαρκή κατάσταση άγχους και ανασφάλειας.
«Δεν ξέρω τι καινούργια οδηγία θα σκάσει σήμερα. Μπορεί να απαιτεί αναδιαμόρφωση όλου του προγράμματος μέσα σε ένα απόγευμα», αναφέρει δάσκαλος από σχολείο του Πειραιά.
Όταν το πάθος μετατρέπεται σε βάρος
Η δέσμευση πολλών εκπαιδευτικών να λειτουργούν με συνείδηση και αφοσίωση, να προσφέρουν ουσιαστική παιδεία και υποστήριξη στους μαθητές, τους οδηγεί τελικά στην απόλυτη ψυχική εξάντληση.
«Δεν θέλω άδεια, δεν θέλω απόσπαση. Θέλω να φύγω. Έχω κουραστεί. Δεν με αναγνωρίζουν, δεν με σέβονται. Πόσα να αντέξω;»
Η έννοια του λειτουργήματος που συνοδεύει τη διδασκαλία χάνει το ηθικό της έρεισμα όταν η πολιτεία δεν παρέχει τα στοιχειώδη για τη διασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών εργασίας.
Μια κοινωνία που βασίζεται στο σχολείο, αλλά ξεχνά τον εκπαιδευτικό
Στα μάτια της κοινωνίας, οι εκπαιδευτικοί είναι συχνά οι "τυχεροί" με «καλά ωράρια» και «πολλά διαλείμματα». Στην πραγματικότητα, το ωράριο των 18 - 23 διδακτικών ωρών είναι η κορυφή του παγόβουνου. Από κάτω υπάρχει ένα τεράστιο, απλήρωτο και αθέατο έργο: προετοιμασία, διαχείριση κρίσεων, διαμεσολάβηση, τεχνική υποστήριξη, ψυχολογική στήριξη, επικοινωνία με γονείς, συμμετοχή σε προγράμματα.
Μια νηπιαγωγός, μόνη σε μονάδα προσχολικής αγωγής, λιποθυμά μπροστά στα παιδιά, ενώ παράλληλα πρέπει να ασκεί διοικητικά καθήκοντα. Οι εικόνες αυτές δεν ανήκουν σε κάποιο δυστοπικό σενάριο, αλλά αποτελούν τη νέα "κανονικότητα" της ελληνικής εκπαίδευσης.
Σιωπηρή παραίτηση: Το φαινόμενο της "αποστράτευσης εντός υπηρεσίας"
Πολλοί εκπαιδευτικοί δεν παραιτούνται τυπικά. Συνεχίζουν να διδάσκουν, αλλά με βαριά καρδιά, έχοντας χάσει το αρχικό τους όραμα. Πρόκειται για μια σιωπηλή παραίτηση, μια αποστασιοποίηση που γεννιέται όχι από την απουσία πάθους, αλλά από την απώλεια νοήματος μέσα σε ένα σύστημα που δεν τους βλέπει ως ανθρώπους, αλλά ως εκτελεστικά όργανα.
«Καταλαβαίνω πια όλους εκείνους τους δασκάλους που σνόμπαρα φοιτήτρια, γιατί έδειχναν κουρασμένοι, αποστασιοποιημένοι. Τώρα ξέρω γιατί.»
Ο δάσκαλος χρειάζεται σχολείο που να τον χωρά
Η φωνή της εκπαιδευτικού που δηλώνει πως "σιχάθηκε τα πάντα" δεν είναι φωνή αχαριστίας. Είναι φωνή απόγνωσης ενός ανθρώπου που αγαπά αυτό που κάνει, αλλά δεν μπορεί πια να το κάνει με αξιοπρέπεια. Και αυτό πρέπει να μας ανησυχήσει όλους.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 5/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
