Ενώ βρισκόμαστε στο μέσον των ενδοσχολικών εξετάσεων στα Λύκεια και έχουν περάσει οι πρώτες ημέρες των πανελλαδικών σε ΕΠΑΛ και ΓΕΛ, έχουν καταγραφεί σημαντικά προβλήματα στη διεξαγωγή των εξετάσεων όπως και αμφισβητούμενα θέματα. Σχετικά με το πρώτο, υπήρξε η κατάρρευση της Τράπεζας Θεμάτων για δύο συνεχόμενες ημέρες (29-30 Μαΐου), που οδήγησε σε εικόνες «απείρου κάλλους» στα σχολεία, με καθυστερήσεις στην πρώτη βάρδια, τη δεύτερη βάρδια να συμπαρασύρεται στην καθυστέρηση, συχνά να μην κληρώνεται ο απαιτούμενος αριθμός θεμάτων, εργασιακό «τέντωμα» καθηγητών που βρίσκονταν από νωρίς τα ξημερώματα στα σχολεία, μαθητές να ταλαιπωρούνται, αρκετά σχολεία να μην κάνουν καθόλου εξετάσεις (το 10% στις 29/5, σύμφωνα με το Υπουργείο) και μεταφορά της εξέτασης σε άλλη μέρα για αρκετούς μαθητές, που ήδη βέβαια έχουν φορτωμένο πρόγραμμα.
Ένα πρώτο, προφανές ζήτημα είναι η οργανωτική-τεχνική ανεπάρκεια, καθώς μάλιστα υποτίθεται ότι στις 29/5 λήφθηκαν επαρκή μέτρα για να μην υπάρξουν προβλήματα την επόμενη μέρα. Επιπλέον, λίγο νωρίτερα είχαν ήδη εκδηλωθεί προβλήματα και στον ΟΠΣΥΔ, αφού πλήθος εκπαιδευτικών κατήγγειλαν ότι δεν εμφανίζονταν αρχεία που είχαν στείλει για καταχώρηση στην πλατφόρμα. Το μεγαλύτερο μέρος της κριτικής που αναπτύχθηκε αφορούσε αυτή την πλευρά, με το ΣΥΡΙΖΑ να μιλά για «επιτελικό μπάχαλο» και «επιτελικό κράτος της ΝΔ που πνίγηκε σε μια κουταλιά νερό, ενώ σχετικές κριτικές υπήρξαν και στο τύπο, κάποτε και σε φιλικά προσκείμενο στη ΝΔ (αν υπήρχε πλέγμα προστασίας και plan b, αν είχαν γίνει προσομοιώσεις, για ασάφειες στα στοιχεία του υπουργείου κ.λπ.).
Από την άλλη, το υπουργείο, διοικητικοί παράγοντες και στελέχη προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τα προβλήματα που προέκυψαν, να πείσουν ότι τελικά οι εξετάσεις διεξήχθησαν κανονικά και αναφέρονταν σε τεραστίου μεγέθους κυβερνοεπίθεση, που χτύπησε την «ψηφιακή καρδιά του κράτους» (Αντωνίου, πρόεδρος ΙΕΠ) και ήταν η μεγαλύτερη ενάντια σε δημόσιο κυβερνητικό οργανισμό (υπουργείο). Η Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας (ΕΠΕ) με εκτενή ανακοίνωσή της αμφισβήτησε ότι υπήρξε κυβερνοεπίθεση, ο ΣΥΡΙΖΑ εγκάλεσε τη ΝΔ με αφορμή τη θέση της ΕΠΕ και ζήτησε εξηγήσεις, ενώ μετά υπήρξε ανακοίνωση του Εθνικού Δίκτυου Υποδομών (ΑΔΥΤΕ) που επιχειρηματολογούσε πως όντως έγιναν κακόβουλες επιθέσεις.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η πλειοψηφία των συζητήσεων και κριτικών αφορούσαν τα οργανωτικά-τεχνικά ζητήματα. Βεβαίως εκεί ακούστηκαν και παραδοξολογίες, όπως η Κεραμέως που ισχυρίστηκε ότι κακώς κατηγορούνται για έλλειψη μέτρων ασφαλείας, γιατί η δουλειά των προηγούμενων χρόνων εξασφάλισε ότι ξεκίνησαν οι πανελλαδικές. Αν σού καούν δηλαδή δυο σπίτια και σώσεις το τρίτο, τότε κακώς κατηγορείσαι για την πυρασφάλειά σου. Επίσης, η ΝΔ πρόβαλλε σαν βασικό στοιχείο επιτυχίας ότι τηρήθηκαν οι «προκαθορισμένες προθεσμίες» για τις εξετάσεις, δείχνοντας ωμό κυνισμό και περιφρόνηση απέναντι στους μαθητές και τους γονείς που δοκιμάζονται. Νομίζουμε όμως ότι τα πιο βασικά ζητήματα βρίσκονται αλλού.
Καταρχήν, έχει σημασία η πολιτική επένδυση της ΝΔ στο θέμα. Σε συνέντευξή της στο MEGA η Κεραμέως απέδωσε τα προβλήματα σε «σκοτεινούς εγκεφάλους» που «επιχείρησαν να επιβάλλουν χάος στη χώρα», αλλά «η χώρα άντεξε». Μετά είπε ότι υπήρξε «έλλειψη ομοψυχίας» και όχι «ομόφωνη καταδίκη απ’ όλα τα κόμματα» όταν βλάπτονται τα παιδιά. Αργότερα ανέβασε επίπεδο, αναφερόμενη σε «αρρωστημένα μυαλά που θα πετύχαιναν αποσταθεροποίηση της χώρας». Η τοποθέτηση θυμίζει έντονα την τακτική του «αόρατου εχθρού» και της δήθεν αναγκαίας εθνικής συσπείρωσης, που αναπτύχθηκε κατά τον εγκλεισμό στην πανδημία.
Δεύτερον, ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Άκης Σκέρτσος τόνισε ότι το κρασάρισμα έγινε ενώ υπάρχει υπηρεσιακή κυβέρνηση (και άρα δεν φταίει η ΝΔ) και πως δεν θα είχε γίνει αν δεν ίσχυε απλή αναλογική στις περασμένες εκλογές (επειδή η ΝΔ θα ήταν κυβέρνηση). Βεβαίως, ελάχιστες μέρες πριν, κατά τη τελετή παράδοσης-παραλαβής και απευθυνόμενη στον υπηρεσιακό υπουργό Παιδείας, η Κεραμέως δήλωνε ότι «έχουμε φροντίσει όλες οι διαδικασίες να κυλούν ομαλά» και «παραδίνουμε ένα Υπουργείο σε πλήρη δυναμική λειτουργία». Υπενθυμίζουμε επίσης ότι επί ΝΔ προέκυψε π.χ. το έγκλημα στα Τέμπη και η θλιβερή πρωτιά με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στην πανδημία.
Τρίτον, ο Γρηγόρης Ψαριανός έβρισε χυδαία όλους τους καθηγητές (καθάρματα, σκουλήκια, αλήτες κ.λπ.), καθώς τάχα πανηγυρίζουν για την πτώση της Τράπεζας Θεμάτων σε βάρος των μαθητών. Ο εκπρόσωπος της ΝΔ χαρακτήρισε χλιαρά την ανάρτηση «καταδικαστέα», είπε ότι δήθεν αφορούσε μερίδα καθηγητών, ενώ όλα δείχνουν ότι ο Ψαριανός θα είναι ξανά στα ψηφοδέλτια της ΝΔ.
Κατά τη γνώμη μας, το βασικό δεν είναι οι βαθιά συντηρητικές απόψεις που εκφράζονται, το θράσος και ο παχυδερμισμός, όσο κι αν έχουν τη σημασία τους. To ζήτημα είναι ότι όλα αυτά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με κόντρες για τα δευτερεύοντα, παρακάμπτοντας τη σύγκρουση για τα κεντρικά πολιτικά αφηγήματα και ιδεολογικά θέματα.
Ένα άλλο βασικό ζήτημα είναι ότι η πολυδιαφημισμένη και χρυσοπληρωμένη Τράπεζα Θεμάτων «εκτέθηκε» και από τεχνική άποψη. Αν μάλιστα ήδη έχει δοθεί ένα εκατομμύριο ευρώ για την δημιουργία της, μπορούμε να υποθέσουμε ότι νέα χρήματα ήδη εισρέουν σε ταμεία εταιριών («θωράκιση», «εκσυγχρονισμός» κλπ.). Παρόλο δε που το πρόβλημα με τις ενδοσχολικές εξετάσεις μπορούσε να λυθεί άμεσα και απλούστατα με το να μπουν θέματα από τους καθηγητές των σχολείων, προτιμήθηκε η εμμονή στη Τράπεζα Θεμάτων και αυτό ήταν καθαρά πολιτική επιλογή. Η τράπεζα θεμάτων καταργεί την παιδαγωγική ελευθερία και συντελεί αποφασιστικά στην υποταγή του εκπαιδευτικού στα κυρίαρχα εκπαιδευτικά στάνταρ, εντείνει τους ταξικούς φραγμούς και τις κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση, αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για την αξιολόγηση βάσει των αποτελεσμάτων των εξετάσεων, κατηγοριοποίηση των σχολείων και πέρασμα στην «ελεύθερη» γονεϊκή επιλογή σχολείου. Όλα αυτά όμως αποτελούν κεντρικά στοιχεία της αστικής πολιτικής στην εκπαίδευση και η κυβέρνηση δεν ήθελε να αφήσει περιθώρια αμφισβήτησης.
Έτσι, η ΟΛΜΕ (αναιμικά) και η ΑΣΓΜΕ ζήτησαν την κατάργηση της τράπεζας θεμάτων ενώ, σε επίπεδο παρατάξεων και δικτύων σχημάτων, την άμεση κατάργησή της ζήτησαν οι Παρεμβάσεις ΔΕ και η ΑΣΕ-ΠΑΜΕ. Όσον αφορά τα κόμματα, η εκπρόσωπος τύπου του ΣΥΡΙΖΑ αρκέστηκε να πει ότι «η κυβέρνηση δεν φρόντισε να θωρακίσει την πλατφόρμα και να διασφαλίσει την διεξαγωγή των ενδοσχολικών εξετάσεων», θεωρώντας την Τράπεζα ως δεδομένη. Τη θέση για την κατάργησή της επανέλαβε το ΜΕΡΑ25, ενώ το ΚΚΕ δημοσίευσε ένα σύντομο σχόλιο του Γραφείου Τύπου της ΚΕ του, όπου μόνο διαμαρτυρόταν («οι μαθητές δεν είναι πειραματόζωα») και ζήταγε να βάλουν θέματα οι εκπαιδευτικοί των σχολείων.
Εδώ όμως προκύπτει το επόμενο βασικό σημείο που θα θέλαμε να σταθούμε. Είναι πρόβλημα μόνο η τράπεζα θεμάτων ή συνολικά το εξεταστικό πλέγμα και το «αδιαπραγμάτευτο» των εξετάσεων; Διότι όταν ξεκίνησαν οι πανελλαδικές εξετάσεις, ευθύς άρχισαν οι ευχές προς τους υποψηφίους από διάφορα πολιτικά πρόσωπα, πράγμα βεβαίως θεμιτό, χωρίς να διατυπώνεται όμως καμία νύξη σχετική με το προηγούμενο ερώτημα.
Σχετικά με αυτό, επισημαίνουμε τα διαρκώς διογκούμενα ταξικά μέτρα που ορθώνουν εμπόδια στη μόρφωση των παιδιών της εργατικής τάξης και επιτείνουν την επιχειρηματικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης, όταν οι εισακτέοι είναι 10.000 λιγότεροι σε σχέση με τρία χρόνια πριν και πέρσι 40.000 υποψήφιοι «πετσοκόφτηκαν» από την ΕΒΕ. Η Τράπεζα Θεμάτων συνδυάζεται με αυτά, όπως και με την διόγκωση της ύλης, την PISA καθώς και με μέτρα που ωθούν στη μεταγυμνασιακή κατάρτιση και τη μαθητεία.
Όλα αυτά «δένουν» επίσης με κατευθύνσεις διεθνών οργανισμών (ΕΕ, ΟΟΣΑ, ΔΝΤ κλπ.) και προτεραιότητες του κεφαλαίου. Για τα πιο πρόσφατα, αρκεί κάποιος να δει το Reform Barometer (του Business Europe της ΕΕ, Μάρτιος 2023), που περιλαμβάνει υποδείξεις και για τις δεξιότητες, αλλά και τις αναρτήσεις στο site του ΣΕΒ (15 και 20 Μαΐου) που στέκονται στη σύνδεση της εκπαίδευσης με το χώρο των επιχειρήσεων, τη διττή εκπαίδευση και τη μαθητεία.
Το εξεταστικό πλέγμα ασκεί λοιπόν άμεση επίδραση στην υποδούλωση της αυριανής εργατικής τάξης στο κεφάλαιο, στη συνείδησή της και το εργασιακό τοπίο. Βρίσκεται σε άμεση αντίθεση με τις σύγχρονες ανάγκες για ελεύθερη πρόσβαση των ανθρώπων στη γνώση, που βεβαίως μπορεί να επιτευχθεί πλήρως μόνο σε μια χειραφετημένη κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση. Με αυτή τη λογική, είναι απαραίτητο να τεθεί η απαίτηση για μια εκπαίδευση για όλους χωρίς ταξικούς αποκλεισμούς και διακρίσεις, με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε κάθε βαθμίδα της και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.
Το ΜέΡΑ25, σε ανακοίνωση της 2/6, αναφέρει ότι «η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να είναι ελεύθερη για όλες και όλους, χωρίς ταξικά, κοινωνικά, φυλετικά, εθνικά, γεωγραφικά ή οποιαδήποτε άλλη κριτήρια». Στις θέσεις όμως του κόμματος για την παιδεία διαβάζουμε ότι για το απολυτήριο Λυκείου, που θα είναι κριτήριο για είσοδο στα ΑΕΙ, προωθούν ένα τεστ τύπου GCSE ή SAT άρα προσχωρούν σε μια λογική τυποποιημένων εξετάσεων.
Όσον αφορά το ΚΚΕ, σε ένα μονόλεπτο μήνυμα του ΓΓ του προς τους υποψηφίους των πανελλαδικών ακούσαμε ότι «αυτή η μάχη θα ήταν πιο εύκολη για όλους τους υποψηφίους αν υπήρχε η δυνατότητα κατοχύρωσης της βαθμολογίας σε μαθήματα» και ότι «αυτό ακριβώς προτείνει το ΚΚΕ». Αυτό ήταν όλο, μόνο λόγια συμπάθειας και η συγκεκριμένη πρόταση, μάλλον εκτιμώντας ότι αυτό είναι βολικό για τη συλλογή ψήφων ενόψει των επερχόμενων εκλογών.
Κα πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, ήλθαν τα θέματα της πρώτης μέρας των πανελλαδικών σε ΕΠΑΛ με ένα κείμενο που εκθείαζε τον εθελοντισμό, αλλά και τα κείμενα της πρώτης μέρας στα ΓΕΛ που ξεσήκωσαν έντονες αντιδράσεις (βία κατά των γυναικών, φεμινισμός και νεοφεμινισμός). Το κείμενο για τον εθελοντισμό επικέντρωνε στα οφέλη γι’ αυτόν που συμμετέχει σε εθελοντικές δραστηριότητες, άρα άφηνε απέξω ζητήματα αλληλεγγύης, ουσιώδους κοινωνικής προσφοράς κ.λπ. Μιλάμε δηλαδή για ένα ατομιστικό κείμενο, που συσκότιζε καίριες πλευρές: Ότι ο εθελοντισμός, όπως σήμερα προωθείται από το σύστημα, χρησιμοποιείται για να καλυφθούν αδυναμίες του στην κοινωνική πολιτική με το ελάχιστο κόστος. Τη συχνή αξιοποίηση εθελοντικών δράσεων από επιχειρήσεις και ΜΚΟ για οικονομικό όφελος. Την υπονόμευση της έννοιας του δικαιώματος και την αντικατάστασή της από την κάλυψη μέσω εθελοντικών προσφορών. Την καλλιέργεια της αυταπάτης ότι ο εθελοντισμός μπορεί να αποτελεί φάρμακο για τα κοινωνικά δεινά, παρακάμπτοντας την ανάγκη συλλογικής πάλης για καλύτερη ζωή και για άλλη κοινωνία
Ενάντια στο δεύτερο κείμενο για τα ΓΕΛ, αυτό για τον φεμινισμό, υπήρξαν αρκετές ιδιαίτερα επικριτικές ανακοινώσεις κομμάτων, πολιτικών οργανώσεων και διαφόρων φορέων. Πρόκειται για ένα άρθρο της 28/5 στο «Βήμα», που παρουσιάζει απόψεις της Μπελίντα Κανόν, η οποία μετείχε σε διήμερο που διοργάνωσαν το Γαλλικό Ινστιτούτο και το LIFO. Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω εάν το δοθέν κείμενο αποδίδει σαφώς τις συνολικές απόψεις της Κανόν και πιθανές λεπτές αποχρώσεις τους. Αν εξαιρέσουμε ζητήματα φιλοσοφικής φύσης ή εξειδικευμένα θέματα για το φεμινισμό, το κείμενο χαρακτηρίζεται από «εξωταξική» αντιμετώπιση των πραγμάτων, που αποσυνδέει τα προβλήματα των γυναικών και γενικά την έμφυλη καταπίεση από τον καπιταλισμό και την κρίση του. Οι διατυπώσεις του για τη βία, έρχονται σε αντίθεση με τις γυναικοκτονίες και τις περιπτώσεις έντονης βίας ενάντια στις γυναίκες, που ευτυχώς έρχονται σε δημοσιότητα, καθώς και με τα παραδείγματα προκλητικής ανοχής σε κακοποιητές και ατιμωρησίας τους. Επίσης, όποιος διαβάζει το κείμενο, ωθείται στην άποψη ότι ο σημερινός φεμινισμός είναι καταστροφικός. Όλα αυτά έρχονται μάλιστα μετά από όσα συνέβησαν για τη ταινία «Αγόρια στο ντουζ».
Αφενός, τα παραπάνω κείμενα των πανελλαδικών αποτελούν εκφράσεις της συνολικότερης προσπάθειας διαμόρφωσης της συνείδησης της νεολαίας με βάση τις νεότερες ανάγκες του κεφαλαίου, ακόμα και ακραία συντηρητικών απόψεων, που αναπτύσσει εδώ και καιρό το σύστημα με τα προγράμματα σπουδών, τα ευρωπαϊκά προγράμματα, νέες μορφές εργασίας, ειδική προπαγάνδα και μέτρα κ.λπ. και απαιτεί απάντηση σε βάθος. Αφετέρου, όσον αφορά το θέμα της κατάρρευσης της Τράπεζας, είναι καθαρό πως ανάλογα προβλήματα θα «σκάνε» αρκετά συχνά σε διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής εφόσον συνεχιστεί η σημερινή πορεία των πολιτικών πραγμάτων. Γι’ αυτό, χρειάζονται μαχητικοί αγώνες, χωρίς περιορισμούς σε λογικές «κοινοβουλευτικού» τύπου ή διαχείρισης, που θα συντελούν στη συγκρότηση ανατρεπτικής αντιπολίτευσης με στόχο την ανατροπή της αντιδραστικής πολιτικής κυβέρνησης-ΕΕ-ΟΟΣΑ-κεφαλαίου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 8/5
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 8/5
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
