Χρήστος Κάτσικας Η είδηση ήρθε σαν ηλεκτρικό ρεύμα: Μία εκπαιδευτικός κατέρρευσε μέσα στο σχολείο, μπροστά στους μαθητές του.
Και, όπως πάντα, τα πρωτοσέλιδα έγραψαν: «Τραγωδία».
Αλλά πίσω από τη λέξη αυτή, μπορεί να κρύβεται κάτι βαθύτερο — κάτι που δεν χωράει σε τίτλους: η σιωπηλή φθορά του ανθρώπου που σηκώνει κάθε μέρα στις πλάτες του το σχολείο.
Ο δάσκαλος που δεν προλαβαίνει να ανασάνει
Η εκπαιδευτικός που έπεσε μέσα στην τάξη δεν ήταν “θύμα της μοίρας”. Μπορεί να ήταν θύμα ενός συστήματος που εξαντλεί τους ανθρώπους του.
Πίσω από κάθε μάθημα, πίσω από κάθε χαμόγελο που προσπαθεί να δείξει “ηρεμία”, κρύβεται μια υπερένταση.
Φάκελοι, ηλεκτρονικές πλατφόρμες, γραφειοκρατία, αξιολογήσεις, διοικητικά “πρέπει”, μαθήματα σε τμήματα με 25 ή και 27 μαθητές.
Και μέσα σ’ όλα αυτά, η ευθύνη να σταθείς όρθιος — παιδαγωγικά, συναισθηματικά, ανθρώπινα.
«Μπαίνεις στην τάξη κουρασμένος, αλλά προσπαθείς να μη φανεί. Οι μαθητές έχουν ανάγκη να σε δουν εκεί. Ακόμα κι όταν δεν έχεις κουράγιο να μιλήσεις», λέει φιλόλογος σε Λύκειο της Αθήνας.
Οι δύσκολες τάξεις: εκεί όπου ο δάσκαλος παλεύει μόνος
Πόσοι ξέρουν τι σημαίνει να έχεις μπροστά σου μια τάξη που “βράζει”;
Να προσπαθείς να κρατήσεις την ισορροπία ανάμεσα στη μάθηση και στην επιβίωση.
Να βλέπεις παιδιά θυμωμένα, επιθετικά, κουρασμένα από τη ζωή πριν καν γίνουν ενήλικες.
«Ένας μαθητής πέταξε την καρέκλα στο πάτωμα και είπε “δεν με νοιάζει τίποτα”. Και την ώρα εκείνη, το μόνο που ένιωσα ήταν λύπη, όχι φόβο», λέει εκπαιδευτικός ΕΠΑ.Λ.
«Αλλά όταν έχεις 25 τέτοια παιδιά, και κανένα ψυχολόγο στο σχολείο, νιώθεις πως διδάσκεις στο κενό.»
Οι δύσκολες τάξεις δεν είναι απλώς “δύσκολες” — είναι τα όρια της αντοχής.
Κι εκεί, ο δάσκαλος παλεύει χωρίς μέσα, χωρίς στήριξη, με τη φωνή του να χάνεται μέσα στο χάος.
Η διοίκηση που δεν ακούει — και συχνά πιέζει
Στην πίεση των τάξεων προστίθεται και η πίεση της διοίκησης.
Οι εντολές κατεβαίνουν αυστηρές, συχνά ψυχρές: «Περισσότερες δράσεις», «πιο ενεργό σχολείο», «αξιολογήσεις έγκαιρα», «αναφορές επίδοσης», «έκθεση σχολικής βίας».
Σαν να ξεχνούν ότι πίσω από όλα αυτά υπάρχει ένας άνθρωπος.
«Μας ζητούν να κάνουμε θαύματα χωρίς χρόνο, χωρίς υποστήριξη. Κι όταν κουραστούμε, μας λένε ότι “παραπονιόμαστε”. Δεν είναι παράπονο, είναι έκκληση», λέει δασκάλα δημοτικού στη Λάρισα.
Κάθε χρόνο αυξάνεται η διοικητική πίεση — χωρίς να αυξάνεται η φροντίδα.
Κι έτσι, το σχολείο μετατρέπεται από κοινότητα μάθησης σε εργοστάσιο εντύπων και αναφορών.
Ο εκπαιδευτικός ως “πολλαπλός άνθρωπος”
Ο σημερινός δάσκαλος δεν είναι απλώς διδάσκων· είναι ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, διαμεσολαβητής κρίσεων, συντονιστής προγραμμάτων, επιμορφούμενος και αξιολογούμενος ταυτόχρονα.
Η καρδιά του δουλεύει σε πολλαπλές συχνότητες.
Κι όμως, πίσω από το επάγγελμα αυτό υπάρχει ένας άνθρωπος που πονά, που φοβάται, που δεν έχει χώρο να αποφορτιστεί.
Οι συνεδριάσεις γεμίζουν με εντάσεις και ο θόρυβος σκεπάζει το ουσιώδες: τη φροντίδα.
Όπως είπε μια δασκάλα μετά την τραγική είδηση: «Τον είδαμε να πέφτει, και ένιωσα πως έπεφτε κάτι μέσα σε όλους μας. Γιατί όλοι λίγο–πολύ είμαστε στο ίδιο όριο.»
Η παιδεία της εξάντλησης δεν είναι παιδεία
Η τραγωδία του εκπαιδευτικού που κατέρρευσε μέσα στο σχολείο δεν είναι ένα “ατυχές περιστατικό”.
Είναι καθρέφτης μιας πραγματικότητας που επιλέγουμε να αγνοούμε.
Παιδεία δεν είναι οι δείκτες, τα Excel και οι αναφορές· είναι ο ζωντανός άνθρωπος που κάθε μέρα μπαίνει στην τάξη για να στηρίξει άλλους ανθρώπους.
Όταν αυτός ο άνθρωπος πέφτει από την εξάντληση, η κοινωνία οφείλει να σωπάσει — και να αναλογιστεί.
Ένα μάθημα για όλους
Ας γίνει, λοιπόν, ο χαμός του δασκάλου αυτού ένα μάθημα ζωής.
Γιατί κάθε φορά που ένας εκπαιδευτικός καταρρέει από πίεση, δεν χάνουμε μόνο έναν συνάδελφο·
χάνουμε ένα κομμάτι της ελπίδας που στηρίζει την παιδεία.
Και ίσως ήρθε η ώρα να ρωτήσουμε όχι τι κάνει ο δάσκαλος για το σχολείο,
αλλά τι κάνει το σχολείο για τον δάσκαλο.
Ο δάσκαλος δεν είναι υπερήρωας. Είναι ένας άνθρωπος που κουβαλά την ψυχή του στην τάξη, κάθε μέρα, με πίστη, με κόπο, με σιωπή.
Κι αν κάποτε πέσει, δεν φταίει η μοίρα. Φταίει που τον αφήσαμε μόνο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 13/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
