Alfavita Newsroom Η ανακοίνωση των Βάσεων 2025 δεν αποτύπωσε μόνο τις προτιμήσεις των υποψηφίων, αλλά και ένα ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο: τη στροφή των νέων προς τις πιο «δυναμικές» σπουδές και την απομάκρυνση από παραδοσιακά επιστημονικά πεδία όπως η Φιλολογία.
Ειδικά για τα Φιλολογικά Τμήματα, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ κατέγραψε πτώση 1.356 μορίων, ενώ αντίστοιχα τμήματα της περιφέρειας βρέθηκαν κάτω ακόμη και από τις 9.000 μονάδες. Σχολές που κάποτε θεωρούνταν σταθερή επιλογή για όσους αγαπούν τις ανθρωπιστικές επιστήμες μοιάζουν σήμερα να έχουν χάσει την αίγλη τους, παραμένοντας χαμηλά στις προτιμήσεις των υποψηφίων.
Από τις ανθρωπιστικές επιστήμες στη στρατηγική επαγγελματική προοπτική
Η επαγγελματική αβεβαιότητα φαίνεται πως επηρεάζει σε βάθος τις εκπαιδευτικές επιλογές. Όπως εξηγεί στο Dnews ο φιλόλογος Αλέξανδρος Σουλιώτης, το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται στις Φιλολογικές Σχολές: «Η φετινή εικόνα επιβεβαιώνει τη γενικευμένη ανασφάλεια που νιώθουν οι νέοι όταν καλούνται να επιλέξουν σπουδές. Ακόμη και παραδοσιακά ισχυρά τμήματα όπως οι Νομικές, οι Ψυχολογικές και οι Στρατιωτικές Σχολές κατέγραψαν πτώση».
Αντίθετα, σύμφωνα με τον ίδιο, η ανοδική πορεία που σημείωσαν τα τμήματα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών «αποδεικνύει την τάση των υποψηφίων να στραφούν σε προγράμματα με περισσότερες δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης, ειδικά στο εξωτερικό».
Ενδεικτικό είναι επίσης ότι σχολές όπως τα Παιδαγωγικά, η Κοινωνική Εργασία και η Δημοσιογραφία κινούνται στη «μεσαία ζώνη» προτιμήσεων, ενώ η Φιλολογία βιώνει έντονα την απαξίωση, τόσο σε μοριοδότηση όσο και σε ζήτηση.
Η Φιλολογία σε κρίση: Αντανάκλαση πολιτισμικής μετατόπισης;
Η έντονη πτώση στις βάσεις εισαγωγής για τα Φιλολογικά Τμήματα δεν αφορά απλώς την εκπαιδευτική πολιτική ή την έλλειψη διορισμών. Αντιθέτως, μπορεί να αποτελεί ένδειξη μιας βαθύτερης πολιτισμικής και παιδαγωγικής κρίσης.
Ο φιλόλογος Αποστόλης Ζυμβραγάκης, σε παρέμβασή του στο Dnews, συνδέει ευρύτερα το φαινόμενο με τον τρόπο που έχει αλλάξει η σχέση της κοινωνίας με τη γλώσσα, την εκπαίδευση και τον στοχασμό:
«Στην αρχαία Ελλάδα, η παιδεία ήταν συνώνυμη της ελευθερίας. Η Φιλολογία δεν ήταν επάγγελμα, ήταν τρόπος ζωής. Σήμερα, ένας φοιτητής μπορεί να μπει στη Φιλολογία με βαθμό 8. Αυτό δεν είναι μόνο στατιστικό στοιχείο· είναι σύμπτωμα μιας πολιτισμικής παρακμής».
Ο κ. Ζυμβραγάκης επισημαίνει πως η Φιλολογία δεν είναι απλώς ένα γνωστικό αντικείμενο:
«Δεν προσφέρει “σκληρές δεξιότητες”, δεν μετριέται εύκολα, δεν οδηγεί άμεσα σε οικονομική ανάπτυξη. Η φιλολογία σου ψιθυρίζει: "Μπορεί να κάνεις λάθος. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες οπτικές." Σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από ταχύτητα και δεδομένα, αυτό ακούγεται σαν πολυτέλεια».
Η κρίση ως καθρέφτης της εκπαίδευσης
Κατά τον ίδιο, η παρακμή των Φιλολογικών Τμημάτων είναι και αποτέλεσμα μιας αλλοίωσης της διδασκαλίας των ανθρωπιστικών επιστημών στα σχολεία: «Η λογοτεχνία έχει γίνει ύλη πανελλαδικών. Η γλώσσα διδάσκεται σαν εξίσωση. Οι μαθητές δεν μαθαίνουν να αισθάνονται ή να αμφιβάλλουν· εκπαιδεύονται να αναπαράγουν».
Και συνεχίζει: «Μπορούμε να κατηγορούμε τους μαθητές που δεν επιλέγουν φιλολογία. Αλλά ίσως ποτέ δεν τους δώσαμε τον χώρο να τη γνωρίσουν. Η φιλολογία είναι το τελευταίο εργαλείο που μας συνδέει με τον εαυτό μας και τον κόσμο με τρόπο βαθύ και ουσιαστικό».
Ολοκληρώνοντας, ο Ζυμβραγάκης καταθέτει ένα προειδοποιητικό ερώτημα: «Αν εκπαιδεύσουμε γενιές τεχνικών και επιστημόνων που αγνοούν τη δύναμη του λόγου, της αφήγησης και της κριτικής σκέψης, θα έχουμε περισσότερη τεχνολογία — αλλά θα ξέρουμε ποιοι είμαστε;».
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Βαθμολογίες κάτω από τη βάση... να φάνε και οι κότες! Μα τι συμβαίνει επιτέλους;
Πανελλήνιες 2025: Με ποια κριτήρια επιλέγω σχολές για το Μηχανογραφικό μου;
Μηχανογραφικό 2025: Αυτός είναι ο χάρτης των αντιστοιχιών για 96 Τμήματα - Οι μεγάλες αλλαγές
