Alfavita Newsroom Πολύ συχνά συναντάμε –ακόμη και σε κείμενα δημοσιογράφων ή συγγραφέων– τη φράση γραμμένη είτε ως «εκ του ασφαλούς» είτε ως «εξ ασφαλούς». Ποια όμως είναι η ορθή χρήση; Η σωστή μορφή Η σωστή γραφή είναι «εκ του ασφαλούς».
Η φράση σημαίνει «από θέση ασφάλειας, χωρίς κίνδυνο».
Παράδειγμα: «Είναι εύκολο να κρίνεις τα γεγονότα εκ του ασφαλούς, όταν δεν έχεις εμπλακεί.» Γιατί εμφανίζεται το «εξ ασφαλούς»; Η σύγχυση δημιουργείται επειδή το πρόθεμα «εκ» μετατρέπεται σε «εξ» όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνα όπως σ, ξ, ψ.
Παράδειγμα: «εκ Αθήνας» → «εξ Αθηνών» «εκ Σπάρτης» → «εξ Σπάρτης» Ωστόσο, στη φράση «εκ του ασφαλούς» παρεμβάλλεται το άρθρο «του», άρα δεν υπάρχει άμεση συνάντηση με το «α», οπότε η μορφή «εξ ασφαλούς» θεωρείται λανθασμένη.
Ετυμολογικό υπόβαθρο
Η έκφραση προέρχεται από την καθαρεύουσα/λόγια χρήση της πρόθεσης «εκ» + γενική.
Η λέξη «ασφαλές» χρησιμοποιείται σε γενική ενικού ουδετέρου: «του ασφαλούς». Έτσι, η φράση διατηρείται αμετάβλητη, παρά την τάση για ευφωνία.
Παραδείγματα σωστής χρήσης
«Προτίμησε να δράσει εκ του ασφαλούς και όχι με ρίσκο.» «Οι αναλυτές σχολιάζουν εκ του ασφαλούς τις αποφάσεις της κυβέρνησης.» «Είναι εύκολο να κάνεις κριτική εκ του ασφαλούς.»
Συμπέρασμα
Η σωστή φράση είναι «εκ του ασφαλούς». Η μορφή «εξ ασφαλούς» είναι γραμματικά και ιστορικά λανθασμένη, αν και εμφανίζεται συχνά από παρεξήγηση.
Γλωσσική σημείωση: Πολλές παρόμοιες φράσεις με «εκ του…» (π.χ. «εκ των προτέρων», «εκ του μηδενός») διατηρούν σταθερή μορφή, ανεξάρτητα από το ποια λέξη ακολουθεί.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
