patata
Η ιστορία μιας λέξης που δεν είναι τόσο "ελληνική" όσο νομίζουμε

Αν σας ρωτούσε κανείς «πώς λέγεται η πατάτα στα ελληνικά;», η αυθόρμητη απάντηση θα ήταν… «πατάτα». Κι όμως, η λέξη αυτή δεν είναι γέννημα της αρχαίας ή της λόγιας ελληνικής, αλλά δάνειο, όπως και το ίδιο το τρόφιμο που ονομάζει.

Η «πατάτα» προέρχεται από την ισπανική λέξη patata, η οποία είναι συνδυασμός του batata (γλυκοπατάτα) από την Καραϊβική και της papa (πατάτα) από τη γλώσσα των Ίνκας, τη κέτσουα. Η είσοδός της στην Ευρώπη έγινε μετά την ανακάλυψη της Αμερικής, ενώ στην Ελλάδα η καλλιέργεια της πατάτας ξεκίνησε στα χρόνια του Ιωάννη Καποδίστρια.

Η απόδοση της λέξης στα ελληνικά δεν επιχειρήθηκε ποτέ με νεολογισμό. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις όπου δημιουργήθηκαν ελληνικές λέξεις για ξένες έννοιες (π.χ. "τηλέφωνο" για το telephone), η «πατάτα» διατήρησε το όνομά της ως δάνειο. Έτσι, δεν έχουμε έναν καθαρά ελληνικό όρο που να την αντικαθιστά.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι, σε επίσημα κείμενα ή σε πιο λόγιες αναφορές, μπορεί να τη συναντήσει κανείς ως «γεώμηλο», δηλαδή «μήλο της γης» – λέξη που αποτελεί πιο περιγραφική απόδοση και συναντάται σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως το γαλλικό pomme de terre ή το γερμανικό Kartoffel (παραφθορά του ιταλικού tartufolo, που σχετιζόταν με τη λέξη για τη «μαύρη τρούφα»).

Αν λοιπόν αναρωτιέστε ποια είναι η ελληνική λέξη για την πατάτα, η απάντηση είναι: δεν υπάρχει μία λέξη αυθεντικά ελληνική – μόνο δάνεια και μεταφορικές αποδόσεις. Η πατάτα είναι, τελικά, ένα προϊόν διεθνές… και γλωσσικά.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ για Εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ μόρια 2ης ξένης γλώσσας

Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 10/11

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ 

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

Βουλή
Έξι κρίσιμα ερωτήματα για την παιδεία στην ημερήσια διάταξη της Βουλή σήμερα στις 2μμ
Οι ερωτήσεις καλύπτουν ζητήματα που αφορούν τόσο τη λειτουργία των σχολείων όσο και τις πολιτικές για την ανώτατη εκπαίδευση
Έξι κρίσιμα ερωτήματα για την παιδεία στην ημερήσια διάταξη της Βουλή σήμερα στις 2μμ