Αν σας ρωτούσε κανείς «πώς λέγεται η πατάτα στα ελληνικά;», η αυθόρμητη απάντηση θα ήταν… «πατάτα». Κι όμως, η λέξη αυτή δεν είναι γέννημα της αρχαίας ή της λόγιας ελληνικής, αλλά δάνειο, όπως και το ίδιο το τρόφιμο που ονομάζει.
Η «πατάτα» προέρχεται από την ισπανική λέξη patata, η οποία είναι συνδυασμός του batata (γλυκοπατάτα) από την Καραϊβική και της papa (πατάτα) από τη γλώσσα των Ίνκας, τη κέτσουα. Η είσοδός της στην Ευρώπη έγινε μετά την ανακάλυψη της Αμερικής, ενώ στην Ελλάδα η καλλιέργεια της πατάτας ξεκίνησε στα χρόνια του Ιωάννη Καποδίστρια.
Η απόδοση της λέξης στα ελληνικά δεν επιχειρήθηκε ποτέ με νεολογισμό. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις όπου δημιουργήθηκαν ελληνικές λέξεις για ξένες έννοιες (π.χ. "τηλέφωνο" για το telephone), η «πατάτα» διατήρησε το όνομά της ως δάνειο. Έτσι, δεν έχουμε έναν καθαρά ελληνικό όρο που να την αντικαθιστά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι, σε επίσημα κείμενα ή σε πιο λόγιες αναφορές, μπορεί να τη συναντήσει κανείς ως «γεώμηλο», δηλαδή «μήλο της γης» – λέξη που αποτελεί πιο περιγραφική απόδοση και συναντάται σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως το γαλλικό pomme de terre ή το γερμανικό Kartoffel (παραφθορά του ιταλικού tartufolo, που σχετιζόταν με τη λέξη για τη «μαύρη τρούφα»).
Αν λοιπόν αναρωτιέστε ποια είναι η ελληνική λέξη για την πατάτα, η απάντηση είναι: δεν υπάρχει μία λέξη αυθεντικά ελληνική – μόνο δάνεια και μεταφορικές αποδόσεις. Η πατάτα είναι, τελικά, ένα προϊόν διεθνές… και γλωσσικά.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 70.000 υποψήφιους ως 19/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ