Χρήστος Κάτσικας Πριν δυο περίπου χρόνια, τον Ιούλιο του 2019, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, σε συνέντευξή της σε γνωστή εφημερίδα του πολιτικού της χώρου, είχε δηλώσει ότι η μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρέπει να αφορά «ένα συνεκτικό πρόγραμμα από το δημοτικό έως το λύκειο του οποίου το ωρολόγιο πρόγραμμα να εμπλουτίζεται με νέες εκπαιδευτικές θεματικές, όπως εθελοντισμός, επιχειρηματικότητα, καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, όπως δημιουργικότητα, κριτική και συνθετική σκέψη και δημιουργική δουλειά, όπως και καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων».
Πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) κ. Παπαλεξόπουλος συμφώνησαν ότι για την ανεργία φταίνε τα προγράμματα σπουδών, με τον ΣΕΒ να απαιτεί «επένδυση σε περισσότερες, καλύτερες και σύγχρονες δεξιότητες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων».
Στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, η υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι οι «Ήπιες και ψηφιακές δεξιότητες στο σχολείο από το νηπιαγωγείο» που χρηματοδοτούνται με 1,3 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και η «Καλύτερη διασύνδεση του εκπαιδευτικού προγράμματος με την αγορά εργασίας» που χρηματοδοτείται με 395 εκ. ευρώ αποτελούν το «βαρύ πυροβολικό» των παρεμβάσεων του ΥΠΑΙΘ για την αλλαγή πλεύσης της εκπαίδευσης.
Λίγο αργότερα, τη Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021 στην εκδήλωση με θέμα «Κάνουμε πράξη το όνειρο» όπου παρουσιάστηκε το «νέο αναβαθμισμένο σχολείο» με την παρουσία του πρωθυπουργού, ο πρώτος από τους τέσσερις βασικούς άξονες μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η αναβάθμιση του σχολείου και η παιδεία αλλάζει στην πράξη είναι το σχολείο των σύγχρονων δεξιοτήτων.
Λίγο πριν, στο πλαίσιο των συγκοινωνούντων δοχείων, με βάση την αξιολόγηση των δεξιοτήτων των ενηλίκων (PIAAC), αλλά και των μαθητών (PISA), ο ΟΟΣΑ είχε εκδώσει την έκθεση «Το μέλλον της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων. Η εκπαίδευση το 2030»
Πρόκειται, βεβαίως, για μια μόνιμη επωδό σε παρεμβάσεις που αφορούν την κυρίαρχη αναπτυξιακή στρατηγική.
Τα παραπάνω «συμπεράσματα» είναι εξόχως βολικά και αξιοποιήσιμα από τις κυρίαρχες πολιτικές που βρήκαν μια σημαία ευκαιρίας για τις δικές τους επικοινωνιακές μεθοδεύσεις που είναι απαραίτητες για τη νομιμοποίηση σχεδιασμών σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης, από τις αλλαγές στην υποχρεωτική εκπαίδευση και το Λύκειο μέχρι το σύστημα πρόσβασης και την αναδιάρθρωση στα ΑΕΙ που προβάλλονται σαν το μαγικό φίλτρο που απαντάει στα προβλήματα.
Για άλλη μια φορά στο πολυπαιγμένο εκπαιδευτικό δραματολόγιο, βρήκαν αγκυροβόλιο αφενός ο μύθος ότι «εκείνο που απουσιάζει δεν είναι οι θέσεις στην αγορά εργασίας αλλά το κατάλληλα εξειδικευμένο προσωπικό που θα τις καλύψει» (άρα για την ανεργία φταίει ο άνεργος και η μόρφωσή του) και αφετέρου «υποσχετικές» για τις δυνατότητες που άνοιγε η νέα «σταυροφορία»
Τα "εργαστήρια δεξιοτήτων"
Αμ’ έπος αμ’ έργον, στις 29 Ιουλίου η υφυπουργός Παιδείας, Ζέττα Μακρή με Υπουργική απόφαση καθόρισε τον τρόπο διδασκαλίας, το ωρολόγιο πρόγραμμα, το σχέδιο δράσης, τις αναθέσεις και τις αξιολογήσεις των μαθητών στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων.
Έτσι από φέτος στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των σχολείων εντάχθηκε η δράση «εργαστήρια δεξιοτήτων».
Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί για τη διδασκαλία των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων καλούνται να σχεδιάσουν τα Προγράμματα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων. Ο σχεδιασμός θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά την υλοποίηση των τεσσάρων (4) Θεματικών Ενοτήτων και δύναται να περιλαμβάνει από 20 ως 28 Προγράμματα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων, δηλαδή 5 έως 7 εβδομάδες ανά Θεματική Ενότητα.
Παράλληλα, στα πλαίσια της λεγόμενης «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης», μπαίνει ο δείκτης σε σχέση με την «καλλιέργεια δεξιοτήτων στους μαθητές». Είναι φανερό, εκτός των άλλων ότι η γενίκευση των εργαστηρίων δεξιοτήτων, οι διαδικασίες του προγραμματισμού, των αξιολογικών αποτιμήσεων και των δημοσιεύσεων της δουλειάς του κάθε εκπαιδευτικού καμία σχέση δεν έχουν με την παιδαγωγική διαδικασία.
Πού αποσκοπούν οι νέες κατευθύνσεις του ΥΠΑΙΘ
Τα τελευταία χρόνια δεν υπάρχει κείμενο της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ για την εκπαιδευτική πολιτική που να μην επικεντρώνεται (ως υποτίθεται αντίδοτο στα «παρωχημένα αναλυτικά προγράμματα», στην «κουραστική εγκύκλια γνώση» και στην «αποστήθιση και τη μηχανική μάθηση» που «μετατρέπει τους μαθητές σε παθητικούς αποδέκτες») στην ανάγκη βελτίωσης των δεξιοτήτων με προτεραιότητα τους τομείς της «καινοτομίας» και της «επιχειρηματικότητας» καθώς και στη μέθοδο «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» (learning to learn), η οποία αποτελεί, μάλιστα, μια από τις οκτώ δεξιότητες που έχει αποφασίσει η Ε.Ε. ότι πρέπει να δίνονται μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τη «διά βίου μάθηση».
Οι «ήπιες δεξιότητες», οι «χρήσιμες δεξιότητες», οι «νέες εκπαιδευτικές θεματικές» και τα «εργαστήρια δεξιοτήτων», που κλείνει σε όλες τις πτώσεις η υπουργός Παιδείας σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν συγκεκριμένη πολιτική ιδιοκτησία και καινοτομία της νέας ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, αλλά συνέχεια, με διαφορετικό, ενδεχομένως, πολιτικό μείγμα, όλων των ηγεσιών του Υπουργείου Παιδείας από το 2010 (Άννα Διαμαντοπούλου) και μετά, καθώς απλά αναπαράγουν την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ (οι δεξιότητες αυτές περιγράφονται εδώ και χρόνια στις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ, με βάση αυτές χτίστηκε ο διαγωνισμός PISA, με τη γνωστή αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του) και το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα στην προοπτική ανάπτυξης μιας ευέλικτης εργατικής δύναμης σε συνθήκες καθολικής εργασιακής ανασφάλειας.
Να το ξεκαθαρίσουμε: Το ζήτημα των δεξιοτήτων είναι εξαιρετικής σημασίας, γιατί σχετίζεται άμεσα με το τι και το πώς μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, τι άνθρωπο, τι εργαζόμενο πρέπει να βγάλει το σχολείο, ώστε να είναι φθηνός, πειθαρχημένος, αποδοτικός και εκμεταλλεύσιμος. Ο δικός μας ΣΕΒ, που εξειδικεύει την παραπάνω «γραμμή», απαιτεί «επένδυση σε περισσότερες, καλύτερες και σύγχρονες δεξιότητες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων».
Καλυμμένη υποτίμηση της ουσίας της μόρφωσης
Η «εκμάθηση της μάθησης», προτεραιότητα της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής, στηρίζεται σε ένα είδος γενικής μόρφωσης, το οποίο δεν καλλιεργεί και δεν αναπτύσσει τη συνθετική-αναλυτική σκέψη, δεν δίνει τις βάσεις για την ερμηνεία της κοινωνίας και του κόσμου, δεν στοχεύει καν στην κατανόηση του κόσμου και της κοινωνίας, καθώς αποτελεί μια αποστεωμένη καρικατούρα της «εκμάθησης της μάθησης» που προώθησε το κίνημα της νέας αγωγής. Βασίζεται στον κατακερματισμό της γνώσης, στην άρνηση του ενιαίου χαρακτήρα της.
Ο υπερτονισμός τού «μαθαίνω πώς να μαθαίνω», αποσυνδεδεμένος από το «τι και για ποιο σκοπό μαθαίνω», αποτελεί υποτίμηση της ουσίας της μόρφωσης.
Και όπως εύστοχα σημειώνει ο Πανεπιστημιακός Γιώργος Γρόλλιος, το ζητούμενο για τη μορφωτική αντίληψη της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης είναι η ανάπτυξη της «εκμάθησης της μάθησης», με στόχο την επιλεκτική αξιοποίηση τεμαχισμένων γνώσεων σε συνθήκες εργασίας που αλλάζουν. Μιλάμε για την εξοικείωση του μαθητή με δεξιότητες απαραίτητες στην αγορά εργασίας, τον εφοδιασμό του με ένα «κουτί πρώτων βοηθειών» γεμάτο βασικές γνώσεις/ δεξιότητες με τις οποίες θα βγει στην αγορά εργασίας ώστε να είναι αποδοτικός και εκμεταλλεύσιμος, δηλαδή ακόμα πιο φθηνός.
Είναι φανερό ότι στην εποχή της συντριβής της μόνιμης εργασίας και των ελαστικών σχέσεων εργασίας, η γενική παιδεία ισοπεδώνεται και αποθεώνονται οι αποσπασματικές «δεξιότητες»: ο χειρισμός πληροφοριών αντί της κριτικής σκέψης, ο κατακερματισμός της γνώσης σε χρήσιμα στοιχεία. Αυτή η χρησιμοθηρία οδηγεί στην αδυναμία συνολικής θεώρησης του σύγχρονου κόσμου, εξήγησης και αμφισβήτησής του. Παράλληλα επιδιώκεται να προσαρμοστεί η εκπαίδευση και η εργατική δύναμη στις «νέες συνθήκες», με άλλα λόγια, στην ευελιξία, αποδοτικότητα, ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα, απασχολησιμότητα, κόστος, κλπ, αλλά και να τις αναπτύξει, να τις τυποποιήσει περισσότερο, να τις μετρήσει και να τις ελέγξει, ώστε να διαμορφώσει το σημερινό εργαζόμενο με εργασιακές προδιαγραφές 19ου αιώνα και παραγωγικές δυνάμεις 21ου αιώνα!
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Γνωρίζετε τι σημαίνει «ωκύμορος» και «ωκυτόκια»;
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 15 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 15/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
