Πολλές κυβερνήσεις και υπουργοί παιδείας χρησιμοποιούν, κατά καιρούς, τον όρο μεταρρύθμιση για να περιγράψουν τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν στον χώρο της Παιδείας. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι "μεταρρυθμίσεις" αυτές είτε καταργούνται από τον επόμενο υπουργό ,της ίδιας κυβέρνησης,είτε από την επόμενη κυβέρνηση και κανείς πλέον δεν τις θυμάται. Κι έτσι η εκπαίδευση κι η παιδεία στη χώρα μας είναι ένα διαρκές "ράβε-ξήλωνε" υπουργών και κυβερνήσεων με ολέθριες συνέπειες ,κυρίως, για τους μαθητές ,αλλά και για την ποιότητα της εκπαίδευσης.
Μια πραγματική μεταρρύθμιση ,που έγινε στον χώρο της παιδείας ήταν η μεταρρύθμιση του 1964 με πρωθυπουργό και υπουργό Παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου, Υφυπουργούς τον Λουκή Ακρίτα και τον Γεώργιο Μυλωνά(που ίδρυσε το 1965 το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και Γ.Γ. του Υπουργείου τον αρχιτέκτονα της μεταρρύθμισης ,τον Ευάγγελο Παπανούτσο.
Ήταν μεταρρύθμιση γιατί κατάργησε ,σε μεγάλο βαθμό ,τους φραγμούς στη μόρφωση κι έδωσε τη δυνατότητα στα παιδιά των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων να πάρουν μέρος στην εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι βέβαιο πως πολλοί από τους επιστήμονες της χώρας μας, που σήμερα θαυμάζουμε, δεν θα είχαν καμιά τύχη ,αν δεν υπήρχε εκείνη η μεταρρύθμιση.
Ο Νόμος 4379/64 ,ο νόμος που καθιέρωσε τη μεταρρύθμιση, προέβλεπε,μεταξύ άλλων:
•Δωρεάν βιβλία για όλους τους μαθητές και κατάργηση των τελών εγγραφής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Μέχρι τότε όλοι οι μαθητές, για να εγγραφούν στο Γυμνάσιο και στο Πανεπιστήμιο πλήρωναν τη λεγόμενη μαθητική εισφορά (στο πανεπιστήμιο ήταν ίση με τον μισθό ενός Δ.Υ.) και αγόραζαν τα βιβλία.
Μόνο γι αυτό τον λόγο χιλιάδες παιδιά, ιδιαίτερα των αγροτικών κι ορεινών περιοχών της χώρας μας,σταματούσαν το σχολείο ,μόλις τέλειωναν το δημοτικό, αφού δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τα βιβλία και να πληρώσουν τα τέλη εγγραφής.
•Καθιέρωση της Δημοτικής Γλώσσας στο Δημοτικό ,-παρά τα συνταγματικά εμπόδια-ως ισότιμης με την καθαρεύουσα ,που ίσχυε στο Γυμνάσιο.
•Επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από τα 6 στα 9 χρόνια(Δημοτικό -Γυμνάσιο).
•Διαχωρισμός του Γυμνασίου σε Γυμνάσιο-Λύκειο και καθιέρωση του Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο.
•Ίδρυση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ,με πρώτο Δ/ντή τον Ι.Κακριδή.
•Σίτιση για τα παιδιά των φτωχότερων περιοχών της χώρας(αγροτικών, ημιορεινών και ορεινών ) για να μην λιμοκτονούν.
•Καθιέρωση υποτροφιών για τους άριστους μαθητές.
•Αύξηση των δαπανών για την Παιδεία.
Το φοιτητικό κίνημα αγωνιζόταν τότε για το γνωστό 15% για την Παιδεία. Αγώνες που συνεχίστηκαν και μετά τη μεταπολίτευση και φτάνουν ως τις μέρες μας με τη διεκδίκηση του 5% του ΑΕΠ για την Παιδεία.
•Ίδρυση τριετών Παιδαγωγικών Ακαδημιών, από διετείς που ήταν ως τότε. Ο Παπανούτσος ήταν από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης των Π.Α.το 1932 ,με υπουργό παιδείας τον Γ.Παπανδρέου .Ως τότε(1932) οι δάσκαλοι σπούδαζαν στα Διδασκαλεία. Το μέτρο το κατάργησε το 1967 η Χούντα κι οι Ακαδημίες έγιναν και πάλι διετείς.
Η μεταρρύθμιση Παπανδρέου-Παπανούτσου πολεμήθηκε λυσσαλέα από τους συντηρητικούς κύκλους της εποχής,την εκκλησία( ιερείς είχαν προτείνει μέχρι και τον αφορισμό του Παπανούτσου) και, φυσικά από την Ε.Ρ.Ε.,την τότε αξιωματική αντιπολίτευση. Δυστυχώς, έμεινε ανολοκλήρωτη αφού η Κυβέρνηση Παπανδρέου "έπεσε" το 1965 με τα γνωστά Ιουλιανά και την προδοσία των αποστατών.
Η κυβέρνηση των αποστατών από το 1965 ως το 1967 κατάργησε πολλά από τα μέτρα και αποφάσισε να πολτοποιηθούν αρκετά βιβλία ως "αντιθρησκευτικά" κι "αντεθνικά". Κάτι αντίστοιχο νε αυτό που είχε συμβεί το 1920 με τη μεταρρύθμιση Βενιζέλου-Γληνού(1917-20),όταν τα βιβλία ρίχθηκαν στην πυρά με το σύνθημα "να καώσι"
Η δικτατορία των συνταγματαρχών, που ακολούθησε, κατάργησε και τα υπόλοιπα μέτρα της μεταρρύθμισης. Μετά τη μεταπολίτευση μερικά από τα μέτρα εκείνης της μεταρρύθμισης επανήλθαν, όπως η καθιέρωση της Δημοτικής Γλώσσας το 1976.Η ευκαιρία ,όμως, για να κάνει η χώρα μας το μεγάλο άλμα στην παιδεία είχε χαθεί ,αφού ανακόπηκε βίαια η τεράστια μεταρρυθμιστική προσπάθεια που ξεκίνησε τότε .
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος ,μετά τη δικτατορία ,εξελέγη βουλευτής της Ένωσης Κέντρου το 1974 και το 1980 Ακαδημαϊκός.
Βοήθησε ,δε ,τα μέγιστα στην ίδρυση των Παιδαγωγικών Τμημάτων στα Πανεπιστήμια κι ήταν ο βασικός εισηγητής σε όλα τα Συνέδρια της Δ.Ο.Ε.,η οποία διεκδικούσε πανεπιστημιακή μόρφωση για τον δάσκαλο και την νηπιαγωγό.
Ήταν σφόδρα αντίθετος με τον τότε υπουργό παιδείας της κυβέρνησης της Ν.Δ.Ταλιαδούρο ,ο οποίος στο αίτημα της ΔΟΕ για πανεπιστημιακή μόρφωση στο δάσκαλο ,είχε προτείνει την ίδρυση τριετούς Ιδρύματος στο...Βελεστίνο για τις σπουδές των Δασκάλων .Ο Ευάγγελος Παπανούτσος απεβίωσε το 1982, τη χρονιά που ιδρύθηκαν τα Παιδαγωγικά Τμήματα, στη χώρα μας, από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η εκπαίδευση, οι εκπαιδευτικοί ,αλλά και η ελληνική κοινωνία του χρωστάμε πολλά γι' αυτά που μας έδωσε.
Δημήτρης Μπράτης
Γενικός Γραμματέας της ΑΔΕΔΥ,
πρώην Πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας και αιρετός στο ΚΥΣΠΕ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
