Η ελληνική εκπαίδευση στη δίνη μεταρρυθμιστικών προσπαθειών

Η τήρηση σταθερής εθνικής στρατηγικής στον ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης ανέκαθεν αποτελούσε πεδίο συζητήσεων μεταξύ των υπευθύνων της χάραξης και υλοποίησης του εκπαιδευτικού σχεδιασμού, οι οποίες κατέληγαν σε – αυτονόητη, όπως άφηναν οι συζητητές να διαφανεί – συμφωνία για την αναγκαιότητα αυτή. Και η κατάληξη αυτών των συζητήσεων διανθιζόταν – συνεχίζει αυτό ακόμη – με την, επίσης αυτονόητη και αισιόδοξη για το περιεχόμενο της, κατακλείδα της ανάγκης κομματικής συναίνεσης.

Ο χώρος της εκπαίδευσης στην χώρα μας συνεχίζει να ψάχνει τον βηματισμό του στην διαμόρφωση ενός πλαισίου σταθερότητας, ανάπτυξης και προοπτικής. Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην ελληνική εκπαίδευση έχουν τον πρώτο λόγο σε κάθε κυβερνητική αλλαγή της μεταπολιτευτικής περιόδου. Φαίνεται μάλιστα να αποτελούν το «must» κάθε πολιτικού κόμματος στην προσπάθειά του να αφήσει το στίγμα της κυβερνητικής του θητείας.

Όμως αυτές οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις, όταν πραγματοποιούνται με συχνότητα που δεν αφήνει τα χρονικά περιθώρια προκειμένου να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητά τους στην εκπαιδευτική πρακτική, έχουν ως αποτέλεσμα όχι μόνο την δημιουργία σύγχυσης στην εκπαιδευτική κοινότητα, αλλά διαβρώνουν συθέμελα την σταθερότητά του περιβάλλοντος εργασίας της και πριονίζουν την προοπτική της. Επιπρόσθετα, τροφοδοτούν με περισσή ανασφάλεια τους εμπλεκόμενους στην εκπαιδευτική διαδικασία, μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς.

Αλλαγές στους τύπους των σχολικών μονάδων [Ενιαίο Λύκειο – Γενικό Λύκειο, ΤΕΛ – ΤΕΕ – ΕΠΑΛ (1^η, 2^η, 3^η μορφή του – ίσως και 4^η τον φετινό Αύγουστο;], αλλαγές στα ωρολόγια προγράμματα, στα Προγράμματα Σπουδών, στον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση (από τα πλέον αγαπημένα θέματα των εκάστοτε κυβερνόντων), στα μαθήματα που θα εξετάζονται οι υποψήφιοι για την εισαγωγή τους στα Πανεπιστήμια, στην εισαγωγή ή μη της Τράπεζας θεμάτων, κλπ.

Μα (θα αντιδράσουν αρκετοί) η κοινωνία μας δεν βρίσκεται σε κάποια γυάλα, αποστειρωμένη, αποκομμένη από τις εξελίξεις. Βρίσκεται σε συνεχή δυναμικό μετασχηματισμό. Επομένως, γιατί θα πρέπει να μην λαμβάνεται υπόψη αυτή η δυναμική της κοινωνίας μας στα εκπαιδευτικά πράγματα;

Οι συχνές αλλαγές που επιχειρούνται σε κομβικής σημασίας πυλώνες του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι το καίριο πρόβλημα. Φυσικά και θα πρέπει οι έχοντες το πρόσταγμα της κυβερνητικής πολιτικής να αφουγκράζονται τις ανάγκες της κοινωνίας για εκπαιδευτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Φυσικά και είναι όχι μόνο αναγκαιότητα, μα και υποχρέωση η προσπάθεια εναρμόνισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας με τις επιταγές της επιστήμης της αγωγής, καθώς και με αυτές που προέρχονται από τις εκάστοτε κοινωνικές ανάγκες. Η χάραξη όμως και η τήρηση σταθερής εθνικής στρατηγικής στον χώρο της εκπαίδευσης θα πρέπει να αποτελεί τον κύριο πυλώνα στον οποίο θα στηριχθεί το εκπαιδευτικό οικοδόμημα. Οι συνεχείς παρεμβάσεις στα θεμέλιά του, τα καθιστούν σαθρά, με οδυνηρές επιπτώσεις σε ατομικό, κοινωνικό και εθνικό επίπεδο.

Η προσπάθεια εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στο εκπαιδευτικό τοπίο εκφράζεται με την εκάστοτε νομοθεσία. Οι νόμοι, είτε με αυτούσιο εκπαιδευτικό περιεχόμενο (νόμοι με κύριο περιεχόμενο διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας) είτε εμπεριέχοντας και ρυθμίσεις που αφορούν στο Υπουργείο Παιδείας, αποτυπώνουν την έκταση των εκάστοτε κυβερνήσεων μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία δωδεκαετία, και ειδικότερα από το 2009 μέχρι και σήμερα, έχουν εκδοθεί είκοσι εννέα (29) νόμοι με κύριο περιεχόμενο διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας, ενώ μόλις πρόσφατα έχει τεθεί υπό συζήτηση στην Βουλή των Ελλήνων το σχέδιο νόμου για την Ιδιωτική Εκπαίδευση και έπεται αυτό για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Παράλληλα, στο ίδιο χρονικό διάστημα έχουν εκδοθεί εβδομήντα οκτώ (78) νόμοι που περιέχουν άρθρα με ρυθμίσεις για την εκπαίδευση (βλ. Εικόνες 1 και 2, παρακάτω).

Εικόνα 1 Επεξεργασία: Γαλίτης Παντελής (2020) Εικόνα 2 Επεξεργασία: Γαλίτης Παντελής (2020)

Είναι εντυπωσιακό ότι την τελευταία δωδεκαετία (2009 – 2020/6) εκδόθηκε σχεδόν το ένα τέταρτο των νόμων με βασικό περιεχόμενο διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας που συνολικά εκδόθηκαν εδώ και σαράντα έξι (46) χρόνια, από το 1974. Ενώ, στα τελευταία δώδεκα χρόνια έχουν εκδοθεί τα δύο τρίτα (66%) των νόμων που εκδόθηκαν από το 1974 και συμπεριλαμβάνουν άρθρα με ρυθμίσεις για θέματα της εκπαίδευσης.

Σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, και συγκεκριμένα από την έναρξη της νέας χιλιετίας (2000) μέχρι και σήμερα, οι νόμοι με βασικό περιεχόμενο διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας είναι εβδομήντα έξι (76), ενώ οι νόμοι που περιέχουν ρυθμίσεις για την εκπαίδευση είναι ενενήντα δύο (92). Σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος χρόνου, και πιο συγκεκριμένα από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, οι νόμοι του Υπουργείου Παιδείας είναι εκατόν είκοσι οκτώ (128), ενώ ακόμη εκατόν δέκα εννέα (119) νόμοι του Ελληνικού Κράτους περιλαμβάνουν άρθρα με ρυθμίσεις για την εκπαίδευση (βλ. Εικόνες 3 και 4, παρακάτω).

Εικόνα 3 Επεξεργασία: Γαλίτης Παντελής (2020) Εικόνα 4 Επεξεργασία: Γαλίτης Παντελής (2020)

Φαίνεται πως η τήρηση σταθερής εθνικής πολιτικής για την εκπαίδευση αποτελεί ζητούμενο εδώ και αρκετές δεκαετίες. Ζητούμενο, του οποίου τα τελευταία χρόνια η απουσία έχει γίνει εντονότερη, όπως έντονη και επιτακτική είναι η ανάγκη διακομματικής συναίνεσης – και – στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι της πατρίδας μας.

Ενδεικτικό της απουσίας κοινής εθνικής στρατηγικής στον χώρο της εκπαίδευσης είναι και το γεγονός ότι μόλις τα τελευταία δώδεκα χρόνια το Υπουργείο Παιδείας έχει αλλάξει έξι (6) φορές την ονομασία του (βλ. πίνακα παρακάτω)

Ονομασίες του Υπουργείου Παιδείας

Χρονική περίοδος: 2009 – 2020

Επεξεργασία: Γαλίτης Π., (2020)

Οι αριθμοί δεν επιτρέπουν αμφισβητήσεις στους ισχυρισμούς ότι ο χώρος της εκπαίδευσης συνεχίζει να πλέει σε ταραχώδη νερά, αναζητώντας επίμονα το απάνεμο λιμάνι του. Θα πρέπει ο καπετάνιος του επιτέλους να αποφασίσει να το οδηγήσει σε αυτό, ώστε να διασφαλίσει την ακεραιότητά του, την ευζωία των επιβαινόντων του και, κατ’ επέκταση και ουσία, την προοπτική της χώρας του.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber