Alfavita Newsroom Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις αποτελούν αναμφίβολα μία από τις σημαντικότερες και πιο αγχωτικές περιόδους στη ζωή των Ελλήνων μαθητών. Το εξεταστικό σύστημα, που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των υποψηφίων, δεν συνοδεύεται μόνο από βιβλία και φροντιστήρια, αλλά και από τεράστια ψυχολογική πίεση.
Κάθε Ιούνιο, χιλιάδες έφηβοι καλούνται να κριθούν μέσα από λίγες ώρες γραπτών εξετάσεων — συχνά μετά από έναν μαραθώνιο προετοιμασίας που διαρκεί 1-2 χρόνια. Ποιο είναι όμως το ψυχολογικό τίμημα αυτής της διαδικασίας;
Τι δείχνουν οι έρευνες για το άγχος των μαθητών
Μελέτες από ελληνικά πανεπιστήμια και ψυχολογικούς φορείς καταγράφουν ανησυχητικά δεδομένα:
73% των μαθητών δηλώνουν πως αισθάνονται έντονο ή υπερβολικό άγχος κατά τη διάρκεια της Γ’ Λυκείου (Έρευνα ΕΚΠΑ, 2023).
1 στους 4 εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας.
Η χρήση ηρεμιστικών ή άλλων αγχολυτικών σκευασμάτων αυξάνεται κατά 18% μεταξύ των μαθητών ηλικίας 16-18 κάθε Μάιο.
Αίτια του άγχους: Πίεση, προσδοκίες και φόβος αποτυχίας
Η ψυχική επιβάρυνση των μαθητών δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της ίδιας της διαδικασίας των εξετάσεων, αλλά κυρίως ενός ευρύτερου πολιτισμικού και εκπαιδευτικού πλαισίου:
Οικογενειακές προσδοκίες: Πολλοί μαθητές φέρουν στις πλάτες τους τα όνειρα και τις θυσίες των γονιών τους.
Σχολική κουλτούρα "της επιτυχίας": Συχνά το σχολικό περιβάλλον παρουσιάζει την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο ως τη μόνη οδό επιτυχίας.
Έλλειψη εναλλακτικών προοπτικών: Το επαγγελματικό μέλλον παρουσιάζεται ως "κλειστός διάδρομος", αυξάνοντας την πίεση για την επιτυχία στις Πανελλαδικές.
Πώς επηρεάζεται η ψυχική υγεία
Η συνεχής πίεση οδηγεί σε ένα φάσμα ψυχικών διαταραχών και συμπτωμάτων:
| Ψυχολογικό σύμπτωμα | Ποσοστό εμφάνισης |
|---|---|
| Διαταραχές ύπνου | 65% |
| Νευρικότητα και ευερεθιστότητα | 58% |
| Συναισθήματα ανεπάρκειας | 49% |
| Κρίσεις πανικού | 22% |
| Σκέψεις εγκατάλειψης σχολείου | 17% |
Οι ψυχολόγοι προτείνουν:
Για τους γονείς: Αποφύγετε τη δημιουργία ανταγωνιστικού κλίματος στο σπίτι και εστιάστε στην ενθάρρυνση και υποστήριξη. Στηρίξτε τα παιδιά σας με θετική ανατροφοδότηση και φροντίστε να υπάρχει χρόνος για χαλάρωση και προσωπική ζωή.
Για τους μαθητές: Μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας με την οικογένεια ή με ειδικούς ψυχολόγους. Εφαρμόστε τεχνικές χαλάρωσης και ενσυνειδητότητας (mindfulness) για να διαχειριστείτε το άγχος σας .
Η αναγνώριση της ψυχολογικής πίεσης που βιώνουν οι μαθητές και η παροχή κατάλληλης υποστήριξης από την οικογένεια και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των Πανελλαδικών Εξετάσεων στην ψυχική υγεία των εφήβων.
Προς γονείς: Αποφύγετε τις υπερβολικές δηλώσεις
Η Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Πηνελόπη Στάμου επισημαίνει ότι οι γονείς είναι καλό να βοηθήσουν τα παιδιά τους ψυχολογικά, συναισθηματικά και σωματικά. Να φροντίσουν τη διατροφή τους και να ενθαρρύνουν τη φυσική δραστηριότητα μέσω διαλειμμάτων. Να μην προκαλούν ανησυχία και εκνευρισμό με σχόλια για το τι δεν έκανε κατά τη διάρκεια της χρονιάς ή τι θα έπρεπε να είχε κάνει.
«Αποφύγετε τις υπερβολικές δηλώσεις ότι οι εξετάσεις είναι το πιο σημαντικό κομμάτι για την εξασφάλιση του μέλλοντος ενός παιδιού. Με αυτόν τον τρόπο μεταφέρετε το δικό σας άγχος και αυξάνετε το φόβο της αξιολόγησης και της απόδοσης στο παιδί.
Αντί αυτού μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι όποια κι αν είναι η έκβαση και το αποτέλεσμα μπορεί να αντιμετωπιστεί αν είναι αρνητικό. Επιβραβεύστε την προσπάθεια και ενθαρρύνετε εποικοδομητικά τη συνέχεά της. Μην επιβαρύνετε τα παιδιά με τις επιθυμίες και τα θέλω σας αλλά να είστε κοντά τους για να ακούσετε αυτά που έχουν να σας πουν και δείξτε κατανόηση και υπομονή.
Είναι σημαντικό παιδιά και γονείς να συνειδητοποιήσουν ότι η ένταση και όχι το άγχος επιβαρύνουν την συναισθηματική και νοητική κατάσταση. Ως ένα βαθμό το άγχος προετοιμάζει το άτομο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των εξετάσεων» σημειώνει η Παιδοψυχολόγος.
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Τα θέματα και οι λύσεις των Πανελληνίων εξετάσεων
Πανελλαδικές 2025: Ποιοι είναι οι δικαιούχοι του επιδόματος 350 ευρώ
