Alfavita Newsroom Τον τελευταίο καιρό η ηγετική ομάδα του Υπουργείου Παιδείας, έχει γίνει το αντικείμενο μιας ομοβροντίας δημοσιευμάτων από τον Γ. Μαυρογιώργο (Γ.Μ.), πρώην καθηγητή παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Επειδή η κριτική του Γ.Μ. αναφέρεται και σε γενικώτερα ζητήματα, επιστημονικής δεοντολογίας, από τη σκοπιά, μάλιστα, ενός αριστερού, θα αποτολμίσω μία αντικριτική σε κάποια σημεία των απόψεών του, πιστεύοντας πως έχω κι΄ εγώ το δικαίωμα της αριστερής άποψης σε θέματα παιδείας και επιστήμης, ιδιαίτερα μετά από μία θητεία πάνω από 30 συνεχή χρόνια στους χώρους αυτούς.
Προσωπικά, δεν με «χαλάει» καθόλου το γεγονός, πως ένας καθηγητής της παιδαγωγικής, όπως ο ίδιος, έχει πτυχίο «κλασικών σπουδών». Αυτό που με πειράζει είναι το γεγονός ότι αυτο-ανακηρύσσεται σε κριτή του ήθους και της επιστημονικότητας όσων έχουν περάσει σε ακτίνα μερικών μέτρων από τον Γ.Γ. του αντίστοιχου υπουργείου Δ. Χασάπη: ο Α.Μπαλτάς άσχετος με τη Φιλοσοφία της Επιστήμης, διότι έχει (πρώτο) πτυχίο Πολυτεχνείου. «Οι σπουδές μηχανολόγου ηλεκτρολόγου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με μεταπτυχιακό και διδακτορικό στη Θεωρητική Φυσική, δεν τον εμπόδισαν να μετακινηθεί και να εξελιχθεί αργότερα ως καθηγητής φιλοσοφίας των επιστημών στο ΕΜΠ!».
O ίδιος ο Χασάπης, πανάσχετος, διότι ο επιβλέπων το διδακτορικό του καθηγητής, είχε πρώτο πτυχίο Θεολογίας. Σημειώστε, πως αυτό το δηλώνει ένας καθηγητής παιδαγωγικών που έγινε δάσκαλος αποφοιτώντας από διετές ιεροδιδασκαλείο! Φυσικά, δεν με ενοχλεί το γεγονός αυτό καθεαυτό, αλλά η υποκρισία και ο υπαινιγμός!
Ενώ ο νέος επί των πειραματικών πρόεδρος, διέπραξε το βαρύ αμάρτημα να γίνει «διδακτολόγος» των Φυσικών Επιστημών, έχοντας κάνει διδακτορικό σε κλασική Φυσική. Στην επιστήμη κ. Μαυρογιώργο κρινόμαστε εκ των υστέρων. Από την επιτυχημένη ή όχι πορεία μας όταν εκθέτουμε τη δουλειά μας μπροστά στην διεθνή και την εγχώρια επιστημονική κοινότητα, η οποία δεν ρωτάει τί είδους πτυχίο κατέχουμε. Και αυτό, το σημείο δεν το ακουμπάει ο κ. Μαυρογιώργος. Ο πιο σημαντικός φιλόσοφος και ιστορικός της επιστήμης του 21ου αιώνα, ο T. S. Kuhn, ήταν φυσικός και το διδακτορικό του ήταν πάνω στη Θεωρητική Φυσική, ενώ εργάστηκε και για 10 συνεχή χρόνια ως Λέκτορας και ως Επίκ. Καθηγητής, διδάσκοντας Φυσική, αλλά πλησιάζοντας ταυτοχρόνως την Ιστορία και τη Φιλοσοφία της Επιστήμης. Έτσι τουλάχιστον εξομολογήθηκε σε μια εκ βαθέων προσωπική αυτοβιογράφιση που έκανε ένα χρόνο πριν το θάνατό του, με συν-συζητητές τους Κ. Γαβρόγλου, τον γνωστό Α. Μπαλτά και τη Β. Κιντή. Το να κάθεται επ΄ ίσοις όροις ο Kuhn με τους τρεις στο ίδιο τραπέζι και να ανοίγει την ψυχή του όπως την άνοιξε, μας κάνει όλους υπερήφανους ως Έλληνες ακαδημαϊκούς δασκάλους. Παρόλο που ξέχασε να τους ρωτήσει ποιο ήταν το πρώτο τους πτυχίο! Και παρόλη την «ασχετοσύνη» του πτυχίου του, ο σημερινός υπουργός, έκανε και μια εντυπωσιακή εισήγηση για την «Ασυμμετρία κατά Kuhn», που επεκτείνει την έννοια ένα βήμα παρα-πέρα.
«...Μάλιστα, το συγγραφικό δίδυμο «Τσελφέ-Παρούση» φαίνεται να κυριαρχεί στο βιογραφικό του. Σ αυτό μοιάζει με το γ.γ. που τον συναντάει κανείς σε ένα πληθωρικό συγγραφικό δίδυμο «Χασάπη- Γιαννακοπούλου». Αναρωτιέμαι πώς τα καταφέρνουν οι κριτές να διακρίνουν τη συμβολή του καθενός χωριστά, με τις αξιολογήσεις τους!».
Γιατί είναι κακό να συνεργάζονται ζευγάρια στην επιστήμη; Δηλαδή το ζεύγος Κιουρί θα έπρεπε να ριχτεί στις φλόγες; Αρκεί αυτό να μην είναι εργαλείο αθέμιτης αναρρίχισης (δίνουμε διδακτορικό στον/στην σύντροφο, κλπ). Στην μεν περίπτωση «Τσελφέ-Παρούση» το «πάντρεμα» θεατρικού παιχνιδιού με τη διδασκαλία των ΦΕ απότι γνωρίζω είναι κάτι και σπάνιο και επιθυμητό. Έγινε εκ των υστέρων και αποτελεί ένα μικρό μέρος της παραγωγής του κ. Τσελφέ. Όσο για το δίδυμο Χασάπη-Γιαννακοπούλου, δεν θυμάμαι ως κριτής να έχει η κ. Γιαννακοπούλου συμμετοχή σε δημοσίευσεις πάνω στη Μαθηματική Επιστήμη πριν την τελευταία εκλογή του Δ.Χ..
Για τον Β. Τσελφέ επανέρχεται με τα εξής: «...ο υποψήφιος είχε σπουδάσει Φυσική στην Αθήνα και ειδικεύτηκε στη Φυσική Στερεάς Κατάστασης στο (τότε) Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Δημόκριτος, όπου και ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή. Από το αναρτημένο βιογραφικό του δεν προκύπτει ότι έχει σπουδές στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης ούτε διδακτορικό στο αντικείμενο. Με τις επιστήμες της Εκπαίδευσης άρχισε να ασχολείται, αργότερα... ...εκλέχτηκε στο ΤΕΑΠΗ του ΕΚΠΑ με αντικείμενο «Φυσική και Διδακτική των Φυσικών Επιστημών». Όπως αντιλαμβάνεστε, πρόκειται για ένα αντικείμενο πολύ βασικό για την επιστημονική και επαγγελματική εκπαίδευση των νηπιαγωγών της χώρας. Το να μετακινείται κανείς από τη βαθμίδα της δημοτικής εκπαίδευσης σε αυτή της προσχολικής εκπαίδευσης δεν είναι ζήτημα. Ούτε είναι προαπαιτούμενο για ένα διδακτολόγο των Φυσικών Επιστημών να έχει εντρυφήσει στην εξελικτική ή τη γνωστική ή την κοινωνική ψυχολογία, τη νευροβιολογία την παιδαγωγική και τη διδακτική. Κύριε Υπουργέ, υποθέτω πως γνωρίζατε τα παραπάνω! Συγγραφικό έργο, βέβαια, πλούσιο, μετά την εκλογή του σε θέση ΔΕΠ...».
Νομίζω πως την απάντηση για όλα αυτά την δίνει ο ίδιος ο Γ.Μ., όταν αναφέρεται στο «πλούσιο» συγγραφικό τους έργο: «...Συγγραφικό έργο, βέβαια, πλούσιο, μετά την εκλογή του σε θέση ΔΕΠ...». Συνηθίζω να λέω στους υποψήφιους διδάκτορές μου πως αυτό που θα κερδίσουν από μια διδακτορική διατριβή είναι κυρίως ο τρόπος δουλειάς και έρευνας. Αργότερα, έμαθα, πως το ίδιο πρεσβεύει και ο Εποικοδομητισμός, που θεωρείται από πολλούς «ταυτόσημος με τη «Διδακτική των Φυσικών Επιστημών». Θεωρεί πολύ σημαντικό το «...να μάθεις πώς να μαθαίνεις». Έτσι εξηγείται και η επιτυχημένη πορεία πολλών συναδέλφων που ενώ οι βασικές τους σπουδές και το διδακτορικό τους ήταν σε άλλο αντικείμενο, είχαν εξαιρετική θητεία στη Διδακτική, στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, στην Αγωγή Υγείας, κλπ. Αν μου ζητηθεί, μπορώ να αναφέρω άπειρα παραδείγματα.
Αυτό δυστυχώς ο Γ. Μ. δεν φαίνεται νε μπορεί να το κατανοήσει. Μήπως φταίει το γεγονός πως ποτέ του δεν έκανε σοβαρή έρευνα που να οδηγεί σε διδακτορικό; Διότι, πώς αλλοιώς να δει κανείς αυτά που προηγήθηκαν της εισόδου του στην ακαδημαϊκή ιεραρχία; Ακολουθώντας το παράδειγμά του, ρίχνω μια ματιά στο βιογραφικό του:
Σπουδές
1964: Πτυχίο Iεροδιδασκαλείου Bελλάς.
1971: Πτυχίο Φιλοσοφικής Σχολής Iωαννίνων (Tμήμα Kλασικών Σπουδών).
1978-1980: M.Sc. in Education - University of Stirling (Σκωτία).
1981: Διδακτορικό Δίπλωμα - Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Σημειώστε πως η διαφορά του Μάστερ από το Διδακτορικό είναι μικρότερη από ένα έτος, εκτός και η ορκομωσία να έγινε την παραμονή των Χριστουγέννων. Αν δε, λάβει κανείς υπόψη τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που προηγούνται της αναγόρευσης, όπως η τελική «ανακήρυξη», η ΓΣ του Τμήματος, ο ορισμός εξεταστικής, η παρουσίαση, η ορκομωσία, κλπ. τί μας μένει; Μερικοί μήνες που φτάνουν δεν φτάνουν μόνο για την τελική συγγραφή. Σταματώ εδώ, διότι όπως μου έλεγε η γιαγιά μου «μην τα σκαλίζεις διότι....».
Προσωπικά, βίωσα την στενοκεφαλιά ανθρώπων του τύπου αυτού, όταν την προηγούμενη ακαδημαϊκή χρονιά έβαλα υποψηφιότητα για να διδάξω για 5η συνεχή χρονιά ως μέλος ΣΕΠ του ΕΑΠ το ίδιο μάθημα σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα του ΕΑΠ. Η επιτροπή του ΕΑΠ με «έβγαλε» εκτός αντικειμένου, επειδή ο τίτλος της διδακτορικής μου διατριβής δεν συμφωνούσε με τον τίτλο του συγκεκριμένου μαθήματος. Και ας είχα πίσω μου 25 χρόνια πανεπιστημιακής διδασκαλίας σε πάνω από 10 διαφορετικά αντικείμενα. Και μια σειρά από διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις στην περιοχή της «Διδακτικής της Βιολογίας». Η οποία, ως γνωστόν, λόγω «Δαρβινισμού» άπτεται αναπόφευκτα με τη Φιλοσοφία της Επιστήμης και την Επιστημολογία. Δεν υπονοώ πως πίσω από τη συγκεκριμένη επιτροπή υπήρχε ο Γ.Μ.. Εννοώ πως οι ιδέες αυτές είναι άκρως συντηριτικές και επικίνδυνες και εκπορεύονται από άτομα σαν τον Γ.Μ. Και είναι πιο επικίνδυνες όταν σερβίρονται και ως αριστερές.
Το άλλο σημείο επικινδυνότητας στις ιδέες του Γ.Μ. υπάρχει στην εμμονική του αντίληψη για αυτούς που βαπτίζει «πανεπιστημιακούς νομάδες», ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγει και τον Δ.Χ. και τον Β.Τσ.. «... Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις «ευέλικτων νομάδων» πανεπιστημιακών. Είναι αυτοί που αλλάζουν αντικείμενο σπουδών και Τμήμα, ακολουθώντας σχέδια προσωπικών στρατηγικών...». Εγώ νόμιζα το αντίθετο... Πως θα μπορούσε να είναι αμαρτία το να ριζώσει κανείς κάπου κάνοντας διαδοχικά στο ίδιο ίδρυμα πτυχίο, διδακτορικό, να γίνει βοηθός, επιμελητής, λέκτορας, επίκουρος, αναπληρωτής, καθηγητής... Κατανοώ, πως όπως είναι τα πράγματα στην Ελλάδα, δεν είναι ούτε εύκολη ούτε επιβεβλημένη η αλλαγή πανεπιστημίου, όπως στην Αμερική ή την Γερμανία. Και φυσικά, υπάρχουν άπειροι αξιόλογοι συνάδελφοι που βρέθηκαν να ακολουθούν αυτό το μοντέλο. Αλλά να αναγορεύσουμε το «ρίζωμα» και σε άκρον άωτον του μαρξισμού –λενινισμού πάει πολύ! Διότι, μην ξεχνάμε ότι το ρίζωμα, συχνά προηγείται της αναρρίχησης...
Θα σταματήσω εδώ. Για να προλάβω μάλιστα οποιαδήποτε σκέψη περί υποβολιμιαίας παρότρυνσής μου για το παρόν κείμενο, δηλώνω πως η συγγραφή έγινε ερήμην του Δ.Χ. ή οποιουδήποτε άλλου και πως αυτή συνιστά ταυτόχρονα, και μια εκ των προτέρων οικιοθελή παραίτησή μου από οποιαδήποτε συζήτηση για συμμετοχή μου σε επιτροπή, φορέα ή οργανισμό του ΥΠΕΠΘ ως αναγνώριση των «υπηρεσιών» μου.
Κυριάκος Αθανασίου, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ.
Γράψου στο Newsletter του Carrefour και κέρδισε δωροεπιταγές αξίας 2.000€
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 8/5
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 8/5
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
