ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΘΗΤΕΙΑ
Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης
Εκπαιδευτικός – ερευνητής
Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.
Η στροφή προς την κατάρτιση και τη μαθητεία είναι γεγονός μετά την ψήφιση του Νόμου 4186/2013.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα φαίνεται ότι δε μπορεί να αποφύγει την αυξανόμενη πίεση για σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.
Η «επαγγελματικοποίηση» της εκπαίδευσης έχει αρχίσει προ καιρού και εντείνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η δυνατότητα του κάθε κράτους της Ε.Ε. να διαμορφώνει το εκπαιδευτικό του σύστημα (σύμφωνα με τη συνθήκη της Ρώμης η οποία ισχύει από 1/1/1958) γίνεται όλο και πιο ανίσχυρη, διότι η εκπαίδευση, η γνώση, αποτελούν πλέον δομικά στοιχεία της οικονομίας η οποία χαρακτηρίζεται και ως «οικονομία της γνώσης». Εάν λάβουμε υπόψη την ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων ανάμεσα στα κράτη – μέλη της Ε.Ε., την τυποποίηση των επαγγελματικών προσόντων καθώς και την αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση των κρατών – μελών, τότε γίνεται αντιληπτό ότι η αυτονομία των εκπαιδευτικών συστημάτων έχει περιορισθεί και τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα οφείλουν να συγκλίνουν προς την κατεύθυνση στήριξης της οικονομίας και περιορισμού της ανεργίας των νέων.
Η στροφή λοιπόν του εκπαιδευτικού μας συστήματος προς την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση ήταν αναμενόμενη, εάν λάβει κανείς υπόψη του ότι η Ελλάδα έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας (δια του υφυπουργού παιδείας Θ. Παπαθεοδώρου) για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (Memorandum on Cooperation in Vocational Education and Training in Europe Berlin, 10 -11 December 2012) με σκοπό τον περιορισμό της ανεργίας των νέων.
Το μνημόνιο αυτό υπογράφηκε μεταξύ των χωρών Γερμανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Ισπανία, Λετονία, Σλοβακία, Ιταλία με σκοπό την καθιέρωση του δυϊκού εκπαιδευτικού συστήματος (dual system) της Γερμανίας και στις υπόλοιπες 6 χώρες. Το σύστημα αυτό θεωρείται επιτυχημένο στη Γερμανία διότι περιορίζει δραστικά την ανεργία των νέων η οποία είναι η χαμηλότερη σε όλη την Ε.Ε., συνδέει με επιτυχία το σχολείο με την εργασία παρέχοντας εξειδικευμένη επαγγελματική εκπαίδευση και σε πολλές περιπτώσεις κατάρτιση και μαθητεία.
Η Ελλάδα όμως δεν είναι Γερμανία. Η Γερμανία έχει μακρόχρονη παράδοση στην άρτια Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, έχει τους λιγότερους φοιτητές (αναλογικά με τον πληθυσμό της) στην Ευρώπη και την ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Στη χώρα μας η στροφή προς την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση θα αποδειχθεί μια δύσκολη υπόθεση διότι, το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι προσανατολισμένο στη θεωρητική γνώση και την εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Οι ιθύνοντες του Υ.ΠΑΙ.Θ. φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται το αυτονόητο ότι δηλ. το dual system της Γερμανίας δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στη χώρα μας η οποία μαστίζεται από την ανεργία και κυρίως την ανεργία των νέων, όταν γίνεται αναφορά στη μαθητεία σε ιδιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες κλείνουν η μια μετά την άλλη.
Οι συντάκτες του νόμου και κυρίως ο ιθύνων νους ο οποίος κινεί τα νήματα στις αλλαγές αυτές, φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται ότι η Επαγγελματική Εκπαίδευση προηγείται της Επαγγελματικής Κατάρτισης. Η ένταξη των μαθητών στην Επαγγελματική Κατάρτιση και τη μαθητεία αμέσως μετά την 9ετή Γενική Εκπαίδευση, η αποκοπή τους από το σχολικό δίκτυο και τη συνέχιση των σπουδών, δεν αποτελούν την κατάλληλη λύση για παιδιά της εφηβικής ηλικίας. Οι Σ.Ε.Κ., η Επαγγελματική Κατάρτιση και η μαθητεία είναι νέοι θεσμοί στη χώρα μας για την επιτυχία των οποίων δεν εγγυάται το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο.
Ο Ν. 4186/2013 αποτελεί μνημείο προχειρότητας και αντιφατικότητας. Η προχειρότητα είναι εμφανής όταν επιχειρείται μια μεταρρύθμιση χωρίς να υπάρχει κανένα αναπτυξιακό σχέδιο και παραγωγικό μοντέλο της χώρας, όταν δε γίνεται καμιά προσπάθεια αναβάθμισης της Τεχνικής Εκπαίδευσης ώστε να καταστεί ισότιμος πυλώνας προς τη λυκειακή Γενική Εκπαίδευση όπως συμβαίνει στα ανεπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη, όταν δεν υπάρχουν προγράμματα σπουδών και νέα διδακτικά βιβλία για τα ΕΠΑ.Λ. και τις Σ.Ε.Κ., όταν δεν λειτουργούν οι ιδρυμένες Σ.Ε.Κ., όταν δε γίνεται καμία επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και τα κονδύλια (πολλά εκατομμύρια) τα οποία προοριζόταν για την επιμόρφωσή τους χρησιμοποιούνται για πρόσληψη ωρομισθίων, όταν το σύστημα μαθητείας όπως σκιαγραφείται στο νόμο βρίσκεται στον αέρα, όταν δεν υπάρχει Διεύθυνση Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην Κ.Υ. του Υ.ΠΑΙ.Θ. για να συμμαζέψει κάπως την κατάσταση, ποιος μπορεί να ελπίζει σε επιτυχία της «μεταρρύθμισης»;
Η αντιφατικότητα είναι επίσης εμφανής όταν αντί για ενίσχυση της Τεχνικής Εκπαίδευσης καταργούνται περιζήτητοι τομείς και ειδικότητες, όταν τίθενται σε διαθεσιμότητα προσοντούχοι καθηγητές, όταν μαθητές αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Τεχνική Εκπαίδευση ή να παρακολουθήσουν ειδικότητες που δεν επιθυμούν, όταν δεν υπάρχει χρηματική υποστήριξη από κανένα έργο του Ε.Π.Ε.Δ.Β.Μ. (ΕΣΠΑ) για την Τεχνική Εκπαίδευση.
Η προχειρότητα και ο ερασιτεχνισμός του Υ.ΠΑΙ.Θ. δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για την επίλυση των σοβαρών εκπαιδευτικών και κοινωνικών θεμάτων που υπάρχουν καθώς και άλλων τα οποία σύντομα θα ανακύψουν.
Συγκεκριμένα δεν υπάρχει σχεδιασμός και πρόβλεψη για τη διαχείριση της μαθητικής ροής μετά το Γυμνάσιο.
Είναι βέβαιο ότι η πρωτοφανής οικονομική κρίση και η γιγάντωση της ανεργίας των νέων θα αυξήσουν το μαθητικό δυναμικό της Τεχνικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Πολλοί γονείς θα αναγκασθούν να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους για απόκτηση πανεπιστημιακού πτυχίου των παιδιών τους, όταν θα διαπιστώσουν ότι τα οικονομικά τους δεν αντέχουν, ο διορισμός στο δημόσιο αποτελεί παρελθόν, ο κίνδυνος της μετανάστευσης γίνεται όλο και πιο απειλητικός και η εισαγωγή από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο γίνεται δυσκολότερη.
Τα σοβαρά αυτά κοινωνικά, οικονομικά και εκπαιδευτικά προβλήματα απαιτούν την εγκαθίδρυση ενός στέρεου και αναβαθμισμένου συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης το οποίο θα δίνει λύσεις σε όσους ακολουθήσουν την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και θέλουν να γίνουν επαγγελματίες, σε όσους δεν εισαχθούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση και θέλουν να αποκτήσουν πτυχίο ειδικότητας, σε όσους θέλουν να ακολουθήσουν την Κατάρτιση και τη μαθητεία χωρίς να γίνουν αντικείμενα εκμετάλλευσης. Θεωρούμε ότι η απαγόρευση εγγραφής αποφοίτων Γενικών Λυκείων στα Επαγγελματικά Λύκεια ( η οποία εφαρμόζεται με επιτυχία περίπου 35 χρόνια), για την απόκτηση πτυχίου ειδικότητας και έξοδο στην αγορά εργασίας, αποτελεί σφάλμα ολκής.
Μέχρι στιγμής το Υ.ΠΑΙ.Θ. δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι ο γιαλός είναι δεδομένος και ότι απαιτείται αλλαγή πορείας και απομάκρυνση όσων «συμβούλων – μυστικοσυμβούλων» ευθύνονται για την εικόνα χάους που έχει δημιουργηθεί. Πάντως στον εκπαιδευτικό χώρο και ιδιαίτερα στην Τεχνική Εκπαίδευση δεν αχνοφαίνεται μέχρι στιγμής φως.
Ίδωμεν.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 16/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη