Μαρία Δούση Η κατανάλωση ψαριών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής, όμως ορισμένα είδη ενδέχεται να κρύβουν μια σιωπηλή απειλή: τον υδράργυρο. Ποιες τροφές θεωρούνται ασφαλέστερες και ποιες χρειάζονται προσοχή;
Υδράργυρος στη θάλασσα: Ένας αόρατος ρυπαντής
Ο υδράργυρος, ένα βαρύ μέταλλο που βρίσκεται στο περιβάλλον είτε φυσικά είτε λόγω ανθρώπινης δραστηριότητας (π.χ. βιομηχανικά απόβλητα), τείνει να συσσωρεύεται στους θαλάσσιους οργανισμούς. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις εντοπίζονται στα μεγάλα αρπακτικά ψάρια, καθώς βρίσκονται ψηλά στην τροφική αλυσίδα και καταναλώνουν μικρότερα είδη που περιέχουν ήδη υδράργυρο.
Συνεπώς, το μέγεθος, το είδος και η θέση κάθε οργανισμού στο θαλάσσιο οικοσύστημα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ποσότητα του υδραργύρου που καταλήγει στο πιάτο μας.
Τα ψάρια με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε υδράργυρο
Ορισμένα θαλάσσια είδη εμφανίζουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου και καλό είναι να καταναλώνονται με μέτρο – ιδιαίτερα από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού όπως έγκυες, θηλάζουσες γυναίκες και μικρά παιδιά.
Υψηλή περιεκτικότητα:
Ξιφίας
Καρχαρίας
Τόνος γαλάζιου πτερυγίου
Μακρύπτερος τόνος (άλμπακορ)
Βασιλική σκορπίνα
Ροφός
Μπακαλιάρος Ατλαντικού
Σκουμπρί (μεγάλου μεγέθους)
Παρά τη συχνή αναφορά στον τόνο ως το "επικίνδυνο" ψάρι λόγω υδραργύρου, ειδικοί επισημαίνουν πως και άλλα ευρέως καταναλισκόμενα είδη ενδέχεται να περιέχουν ανάλογες ποσότητες, ανάλογα με την περιοχή αλίευσης και τη ρύπανση.
Ασφαλέστερες επιλογές για το τραπέζι
Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετά ψάρια και θαλασσινά που παραμένουν χαμηλά σε υδράργυρο και είναι κατάλληλα για συχνότερη κατανάλωση.
Χαμηλή περιεκτικότητα:
Σαρδέλες
Γαύρος
Μπακαλιάρος (σε πολλές περιοχές)
Άγριος σολομός
Τιλάπια
Γαρίδες
Καβούρια
Χτένια
Αστακός
Η ένταξή τους σε μια ισορροπημένη διατροφή θεωρείται ασφαλής και ωφέλιμη.
Οι κίνδυνοι για την υγεία από την έκθεση σε υδράργυρο
Η παρατεταμένη ή αυξημένη έκθεση σε υδράργυρο μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδιαίτερα στα αναπτυσσόμενα παιδιά και τα έμβρυα.
Ενδεικτικοί κίνδυνοι:
Νευρολογικές διαταραχές (μειωμένη μνήμη, συγκέντρωση, κινητικός έλεγχος)
Γενετικές βλάβες και χρωμοσωμικές ανωμαλίες
Αναπαραγωγικά προβλήματα (π.χ. βλάβες στο σπέρμα, αυξημένος κίνδυνος αποβολών)
Αλλεργικές αντιδράσεις (πονοκέφαλοι, εξανθήματα, κόπωση)
Πρόληψη και αντιμετώπιση δηλητηρίασης από υδράργυρο
Η θεραπευτική προσέγγιση για τη δηλητηρίαση από υδράργυρο εξαρτάται από τη μορφή και τη σοβαρότητα της έκθεσης, καθώς και από το αν είναι οξεία ή χρόνια:
- Απομάκρυνση από την πηγή έκθεσης: Η απομάκρυνση του ατόμου από την πηγή υδραργύρου είναι το πρώτο βήμα.
- Φαρμακευτική αγωγή: Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι γιατροί μπορεί να χορηγήσουν χηλικές ενώσεις, όπως η διμερκαπρόλη ή το DMSA, που δεσμεύουν τον υδράργυρο και βοηθούν στην αποβολή του. Αυτά τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά σε δηλητηρίαση από ανόργανο υδράργυρο αλλά όχι από οργανικό.
- Προληπτικά μέτρα:
- Αποφυγή χρήσης συσκευών με υδράργυρο: Η αντικατάσταση συσκευών και θερμομέτρων που περιέχουν υδράργυρο είναι σημαντική.
- Περιορισμός κατανάλωσης μεγάλων ψαριών: Η κατανάλωση ψαριών υψηλής περιεκτικότητας σε υδράργυρο, ιδιαίτερα από περιοχές με ρύπανση, θα πρέπει να αποφεύγεται.
- Σωστή διαχείριση απορριμμάτων με υδράργυρο: Η απόρριψη συσκευών με υδράργυρο πρέπει να γίνεται σωστά, ώστε να αποφεύγεται η έκθεση, ειδικά για τα παιδιά.
Η λήψη προληπτικών μέτρων και η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι ουσιαστική για την προστασία από τους κινδύνους του υδραργύρου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
