Σε ένα σχολείο του Πηλίου, η παράδοση συναντά τη νεωτερικότητα και η μάθηση μπλέκεται με τη μουσική και τον χορό. Η Αλεξία Βαλιάκου, δασκάλα στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Ζαγοράς, κατάφερε να στρέψει πάνω της το ενδιαφέρον των social media – και όχι άδικα. Οι μέθοδοι διδασκαλίας της, που «ανεβαίνουν» τακτικά στο TikTok και στο YouTube, εμπνέουν, παραδειγματίζουν και –κυρίως– αποδίδουν.
Η νεαρή εκπαιδευτικός, με καταγωγή από τη Λάρισα, βρίσκεται ήδη δέκα χρόνια στις σχολικές αίθουσες, έχοντας περάσει από Σπάρτη, Καλαμάτα, Αθήνα, Πήλιο, αλλά και από τα νησιά της Κάσου και της Λέρου. Παράλληλα με τη διδασκαλία, δεν σταμάτησε να εκπαιδεύεται: ολοκλήρωσε μεταπτυχιακό στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση και βρίσκεται ένα βήμα πριν την απόκτηση δεύτερου πτυχίου στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Φέτος, επέστρεψε στη Ζαγορά του Πηλίου, σε μια ιδιαίτερη σχολική χρονιά που ξεκίνησε καθυστερημένα, λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων που έπληξαν την περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, η ίδια επιλέγει να σταθεί αισιόδοξα απέναντι στις δυσκολίες, επενδύοντας σε εκπαιδευτικές τεχνικές που ακουμπούν την ψυχή των μαθητών της.
«1,2,3... μάτια στην Κυρία»
Με έναν παιγνιώδη κώδικα επικοινωνίας, τραγούδια προσαρμοσμένα σε σχολικά αντικείμενα και έντονη κινητική δραστηριότητα, η κ. Βαλιάκου δίνει έναν εντελώς διαφορετικό παλμό στην τάξη της. Όπως λέει η ίδια στο protothema.gr: «Αντί τα ‘Σςςς! Ησυχία!’, τις φωνές και τις απειλές, που δεν έχουν κανένα νόημα για τα παιδιά, προσπαθώ είτε με τραγούδια, είτε με κάποιους μεταξύ μας ‘κώδικες’ – π.χ. τους λέω ‘τσίκα τσίκα’, απαντούν ‘μπουμ μπουμ’, ‘1,2,3… μάτια στην Κυρία’ – δίνοντάς τους το σύνθημα ότι τώρα ξεκινάει το μάθημα. Ο παιγνιώδης τρόπος τους τραβά το ενδιαφέρον και ηρεμούν, χωρίς συνεχείς παρατηρήσεις και απαγορεύσεις».
Μετατρέποντας ακόμα και το δημοφιλές νησιώτικο «Ποιος, μωρό μου, ποιος;» σε ένα εργαλείο γραμματικής, η ίδια βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν αφηρημένες έννοιες: «Τα παιδιά δεν έχουν ξανακούσει τη λέξη ‘υποκείμενο’. Έπρεπε να τους δώσω κάτι για να έχουν να σκέφτονται. Μετά το τραγούδι, ακολουθούν ασκήσεις αλλά και παιχνίδια. Αν απλώς ζητούσα να μου πουν τον ‘κανόνα’, δεν θα έβρισκα ανταπόκριση - παρά μόνο από τους ‘δυνατούς’ μαθητές, που είναι πάντα η μειοψηφία».
Χορός, μουσική και… πολυαισθητηριακή μάθηση
Με εργαλεία τον ρυθμό, τη θεατρικότητα και τη δημιουργικότητα, η κ. Βαλιάκου σχεδιάζει ένα περιβάλλον όπου το παιχνίδι συναντά τη γνώση: «Προσπαθώ να κεντρίσω το ενδιαφέρον όλων των μαθητών – αλλιώς, δεν πρόκειται να ενδιαφερθούν. Ανάλογα με την καθημερινή ή εβδομαδιαία στοχοθεσία, βρίσκω εναλλακτικούς τρόπους να δώσω την ύλη ώστε να την εμπεδώσουν. Το τραγούδι και ο χορός βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση».
Η ίδια αναγνωρίζει τις απαιτήσεις του αναλυτικού προγράμματος, αλλά αντιπροτείνει τη διασκέδαση ως μέσο απομνημόνευσης και εμπέδωσης: «Είναι πάρα πολλές οι πληροφορίες, οι ορισμοί και τα ξεχνούν! Σε ένα κεφάλαιο, κάνουν φουλ συντακτικό. Τελειώνοντας την πρώτη δημοτικού, εκτός από πρόσθεση και αφαίρεση, διδάσκονται μέχρι πολλαπλασιασμό, διαίρεση. [...] Εξασφαλίζεται η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών - σηκώνονται όλα τα παιδιά στον πίνακα, δεν κάθονται πολύ ώρα στην καρέκλα».
Αξιοποιώντας την πολυαισθητηριακή προσέγγιση, η τάξη της θυμίζει μικρό εργαστήρι: «Εφαρμόζοντας την πολυαισθητηριακή μέθοδο, επιστρατεύονται απτικά υλικά, όπως ξυλαράκια, μαγνητάκια, προκειμένου να αντιλαμβάνονται και δια της αφής – για παράδειγμα, λένε ‘μία δεκάδα’ και κρατούν τα αντίστοιχα αντικείμενα στο χέρι. [...] Χρησιμοποιώ τραγούδια που τους αρέσουν, νεανικά και ποπ. Αξιοποιώντας το ρυθμό, προσαρμόζω τους στίχους ανάλογα με το τι θέλω να μάθουν».
«Δεν θέλω τα παιδιά να είναι ρομποτάκια»
Η κυρία Βαλιάκου δηλώνει πως αρνείται να περιοριστεί σε μεθόδους που βασίζονται αποκλειστικά στη στείρα απομνημόνευση: «Και αντί να τους ρωτήσω μετά ‘θυμάστε τον κανόνα;’, θα τους πω ‘θυμάστε το τραγούδι; Πάμε να το τραγουδήσουμε πάλι’. [...] Δεν μπορεί να είναι μόνο αυτό – δεν θέλω τα παιδιά να είναι ρομποτάκια».
Παρατηρεί, ωστόσο, πως τα σχολικά εγχειρίδια δεν ανταποκρίνονται πλέον στην πραγματικότητα της τάξης: «Τα παιδιά είναι μαθημένα στην εικόνα, στις γρήγορες εναλλαγές. Η τεχνολογία είναι στη ζωή τους, κινούνται με άλλους ρυθμούς. [...] Τα βιβλία είναι ‘εκτός εποχής’ – έλεγε κάπου για ‘το σχολείο του μέλλοντος’ και αναφερόταν στο 2025, μα τώρα έχουμε 2023! Ή αλλού υπήρχε αναφορά στην τηλεκπαίδευση της Αυστραλίας – τα δικά μας έχουν κάνει τηλεκπαίδευση… πρέπει να αλλάξουν αυτά».
Η προετοιμασία πίσω από την παράσταση
Πίσω από κάθε δημιουργικό μάθημα, κρύβονται ώρες δουλειάς. Όπως εξηγεί: «Καθημερινά αφιερώνω χρόνο για την προετοιμασία του μαθήματος – από μία έως τέσσερις ώρες. [...] Από την προηγούμενη μέρα, σκέφτομαι τί έχω να διδάξω. Μπορεί να γράψω ένα τραγούδι, που θα προσαρμόσω ώστε να ‘κουμπώνουν’ οι στίχοι επάνω σε γνωστή μουσική».
Στην τάξη της δεν λείπει το χρώμα – κυριολεκτικά και μεταφορικά: «Χρησιμοποιώ ροζ, μωβ, διάφορα χρώματα. Εννοείται πως μαζί βάζω αυτοκόλλητα και σφραγίδες».
«Η ειδική αγωγή βοηθάει τη γενική»
Με σπουδές στην ειδική αγωγή, η κ. Βαλιάκου φροντίζει να προσαρμόζει τη διδασκαλία στις ανάγκες όλων των παιδιών: «Σε κάθε τάξη υπάρχουν παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Προσωπικά, έχω προσαρμόσει γενικότερα την διδασκαλία μου σε αυτές - η ειδική αγωγή βοηθάει τη γενική αγωγή. Προσπαθώ να δίνω χρόνο σε όλα τα παιδιά - το καθένα είναι διαφορετικό, έχει το δικό του».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ