Χρήστος Κάτσικας Στην αρχή είναι το όνειρο. Να γίνεις δάσκαλος, να μοιραστείς γνώσεις, να εμπνεύσεις, να σταθείς δίπλα στα παιδιά. Πολλοί εκπαιδευτικοί διάλεξαν το επάγγελμα γιατί γνώρισαν έναν δάσκαλο ή μια καθηγήτρια που τους ενέπνευσε, όχι με τη στείρα γνώση, αλλά με τον τρόπο, την ανθρωπιά και το μεράκι. Έτσι ξεκινούν με φλόγα, έτοιμοι να προσφέρουν.
Όμως το ελληνικό σχολείο τούς υποδέχεται με σκληρή πραγματικότητα: χαμηλούς μισθούς, ελλιπείς υποδομές, άδικες απαιτήσεις, αφόρητες πιέσεις, ατελείωτη ύλη και μια διοίκηση που φορτώνει καθημερινά με νέες εγκυκλίους, αναφορές και σχέδια δράσης.
«Δεν πάει άλλο… έχω παραιτηθεί μέσα μου»
Η φωνή μιας μόνιμης εκπαιδευτικού με 16 χρόνια υπηρεσίας είναι αποκαλυπτική:
«Δεν πάει άλλο, η σχολική πραγματικότητα με έχει κουρελιάσει. Έχω παραιτηθεί μέσα μου. Τα παιδιά κάθε χρόνο είναι πιο δύσκολα, τα καθήκοντα αυξάνονται, η διοίκηση μας αντιμετωπίζει με υποκρισία, οι συνθήκες αφόρητες: 27 παιδιά, φασαρία μέσα κι έξω, ο λαιμός μου κάθε μέρα στα όρια. Έχω πάθει burn out. Κι όμως μπήκα με όρεξη, με άλλα μυαλά…»
Η μαρτυρία αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Είναι κομμάτι μιας σιωπηλής παραίτησης που εξαπλώνεται: οι εκπαιδευτικοί παραμένουν στις τάξεις, αλλά η φλόγα σβήνει.
Μια νηπιαγωγός, προϊσταμένη σε ένα νηπιαγωγείο της Μαγνησίας λέει: «Πάω στο σχολείο στις 8 το πρωί και τελειώνω τα διδακτικά καθήκοντα στις 1.15. Μετά αρχίζει ένας τεράστιος αγώνας για θέματα του σχολείου, όπως οικονομικά, τεχνικά, συζητήσεις με γονείς, απαντήσεις σε email, έγγραφα που πρέπει να συνταχτούν και να σταλούν... Υπάρχουν εκπαιδευτικοί, που λένε δεν αντέχω θέλω να φύγω τώρα. Πρέπει να κάνουμε τον δάσκαλο, τον τραπεζοκόμο για τα παιδιά και τον ψυχολόγο για τους γονείς και τους μαθητές μας. Τρέχουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ και η διοίκηση δίνει μόνο εντολές. Έχουμε εξοντωθεί. Μόνο οι γονείς είναι δίπλα μας αυτό το διάστημα γιατί καταλαβαίνουν τον αγώνα και την αγωνία μας».
Η καθημερινή εξάντληση
Η πίεση δεν είναι μόνο ψυχική· είναι και σωματική.
Μια νηπιαγωγός λιποθύμησε μέσα στην τάξη, μπροστά στα παιδιά της. Μια άλλη περιγράφει:
«Πάω στις 8 και τελειώνω τα μαθήματα στη 1.15. Μετά ξεκινάει ο δεύτερος γύρος: οικονομικά, τεχνικά, έγγραφα, γονείς, email. Κάνουμε τον δάσκαλο, τον τραπεζοκόμο και τον ψυχολόγο. Τρέχουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ και η διοίκηση δίνει μόνο εντολές».
Η φράση «λατρεύω το σχολείο μου, τους μαθητές μου και τη δουλειά μου, αλλά θέλω να φύγω τρέχοντας» που είπε δάσκαλος του Πειραιά συνοψίζει το αδιέξοδο.
Από το όνειρο στην απογοήτευση
Η δημοσιογράφος Αναστασία Ανδρουλάκη (pillowfights.gr) περιγράφει εύστοχα τη μετάβαση: από τον ενθουσιασμό του 18χρονου που θέλει να γίνει δάσκαλος, στο σοκ όταν συναντά την πραγματικότητα της εκπαίδευσης:
ετοιμόρροπα κτίρια,
ανεπαρκείς υποδομές,
βιβλία ασαφή και κακογραμμένα,
ατελείωτη ύλη,
εξετάσεις άδικες και εξαντλητικές.
Ο νέος εκπαιδευτικός βρίσκεται παγιδευμένος ανάμεσα σε μαθητές που χρειάζονται στήριξη και ένα σύστημα που τον πνίγει.
Η πραγματικότητα των εκπαιδευτικών
Μισθός νεοδιόριστου: ~ 780 ευρώ καθαρά / μήνα
Μισθός με 20 χρόνια υπηρεσίας: ~ 1.150 ευρώ καθαρά
Μαθητές ανά τμήμα: 25-27 (σε αρκετές περιπτώσεις )
Γραφειοκρατικός φόρτος: έως 25% του εργασιακού χρόνου
Πρόωρες συνταξιοδοτήσεις: +30% το 2024 σε σχέση με το 2022
Επαγγελματική εξουθένωση (burn out): 6 στους 10 δηλώνουν «επαγγελματική κόπωση» (έρευνα ΟΛΜΕ)
Το τραγικό είναι ότι το σχολείο χάνει τους πιο αφοσιωμένους: αυτούς που ξεκίνησαν με μεράκι. Όχι επειδή δεν αγαπούν τα παιδιά· αλλά επειδή δεν αντέχουν άλλο να εργάζονται σε συνθήκες φτώχειας, πίεσης και αχαριστίας.
Το ζητούμενο δεν είναι μόνο οι καλύτεροι μισθοί. Είναι ο σεβασμός, η εμπιστοσύνη, η αποδέσμευση από τη γραφειοκρατία, η ελευθερία να είναι ξανά δάσκαλοι.
Γιατί όταν σβήνει το μεράκι του δασκάλου, σβήνει κι ένα κομμάτι του μέλλοντός μας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
