Λεωνίδας Βουρλιώτης Η σχολική εκδρομή, διαχρονικά, αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα κομμάτια της μαθητικής ζωής: μια ευκαιρία για τους μαθητές να γνωρίσουν τόπους, να δεθούν μεταξύ τους και να ζήσουν εμπειρίες έξω από τα στενά όρια της τάξης.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αυτό που για δεκαετίες θεωρούνταν αυτονόητο – η παρουσία των εκπαιδευτικών ως συνοδών και παιδαγωγών – έχει μετατραπεί σε πεδίο έντονης αμφισβήτησης και φόβου.
Κάθε χρόνο, όλο και περισσότερα περιστατικά ανάρμοστης ή επικίνδυνης συμπεριφοράς μαθητών οδηγούν σε ποινικές διώξεις κατά των συνοδών εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα η εκπαιδευτική κοινότητα να μιλά ανοιχτά για «ποινικοποίηση» του ρόλου της.
Το περιστατικό που άνοιξε ξανά τη συζήτηση
Το ζήτημα ήρθε ξανά στο προσκήνιο μετά το περιστατικό στη Λίμνη Πλαστήρα, όταν μαθητής Λυκείου κατέληξε στο νοσοκομείο με βαριά μέθη.
Δώδεκα συνοδοί καθηγητές οδηγήθηκαν τότε στο αστυνομικό τμήμα, φωτογραφήθηκαν και έδωσαν αποτυπώματα, πριν αφεθούν προσωρινά ελεύθεροι.
Αν και ο ίδιος ο μαθητής παραδέχτηκε ότι προμηθεύτηκε μόνος του το αλκοόλ, χωρίς γνώση των εκπαιδευτικών, οι τελευταίοι βρέθηκαν στο επίκεντρο της Δικαιοσύνης.
Το περιστατικό αυτό δεν ήταν μεμονωμένο· αντίθετα, καταγράφεται ως ένας ακόμη κρίκος σε μια μακρά αλυσίδα συμβάντων που αποκαλύπτουν τις αδυναμίες του υφιστάμενου πλαισίου.
Νομικό κενό και δυσανάλογη ευθύνη
Η ευθύνη των συνοδών καθηγητών παραμένει «θολή» και συχνά δυσανάλογη. Οι διατάξεις που ισχύουν σήμερα δεν προσδιορίζουν ξεκάθαρα τι καλούνται να ελέγξουν και πού σταματά η εποπτεία τους.
Ακόμη και οι υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων, που θεωρητικά απαλλάσσουν τους εκπαιδευτικούς από συγκεκριμένες ευθύνες, δεν έχουν ουσιαστική νομική ισχύ.
Σε κάθε απρόοπτο – από έναν καυγά σε δωμάτιο ξενοδοχείου μέχρι την κατανάλωση αλκοόλ από ανήλικους – ο καθηγητής καλείται να απολογηθεί για πράξεις στις οποίες συχνά δεν έχει ούτε γνώση ούτε δυνατότητα πρόληψης.
Χαρακτηριστικά περιστατικά 2022–2025
Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί τα τελευταία χρόνια αποτυπώνουν ένα ανησυχητικό μοτίβο. Στον πίνακα που ακολουθεί καταγράφονται χαρακτηριστικές υποθέσεις από το 2022 έως το 2025, οι οποίες προκάλεσαν παρέμβαση της αστυνομίας ή της Δικαιοσύνης και έθεσαν στο στόχαστρο τους συνοδούς καθηγητές.
| Έτος | Τοποθεσία | Περιγραφή περιστατικού | Συνέπειες για τους εκπαιδευτικούς |
|---|---|---|---|
| 2025 | Λίμνη Πλαστήρα, Καρδίτσα | Μαθητές κατανάλωσαν βότκα σε σχολική εκδρομή· 17χρονος κατέληξε στο νοσοκομείο με βαριά μέθη. | Συνελήφθησαν 12 συνοδοί καθηγητές· δικογραφία για «έκθεση» και «σωματική βλάβη από αμέλεια». |
| 2024 | Ιωάννινα | 15χρονος στόχευσε αστυνομικό με αεροβόλο πιστόλι κατά τη διάρκεια εκδρομής. | Συνελήφθη η συνοδός εκπαιδευτικός για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου. |
| 2024 | Αττική | Διευθυντής Λυκείου κλήθηκε να απολογηθεί για επεισόδια μαθητών σε χώρο φιλοξενίας. | Έρευνα για παράλειψη εποπτείας, δικαστική εκκρεμότητα. |
| 2023 | Αθήνα (Ακαδημία Πλάτωνος) | Μαθητές επιτέθηκαν σε συνομήλικους άλλου σχολείου κατά εκπαιδευτική επίσκεψη. | Συνελήφθη η επιβλέπουσα καθηγήτρια. |
| 2023 | Ζάκυνθος | Μαθητής παρουσίασε σοβαρό πρόβλημα υγείας εντός ξενοδοχείου. | Δύο συνοδοί καθηγητές καταδικάστηκαν για σωματική βλάβη από αμέλεια. |
| 2022 | Τρίκαλα | 15χρονη κατέρρευσε σε νυχτερινό κέντρο και απεβίωσε. | Δικαστική έρευνα για συνθήκες θανάτου και εποπτεία συνοδών. |
Τι ζητούν οι εκπαιδευτικοί
Η ΟΛΜΕ και οι κατά τόπους ΕΛΜΕ υπογραμμίζουν ότι τα παραδείγματα αυτά δεν είναι μεμονωμένα. Σε κάθε κρίση, ο εκπαιδευτικός είναι ο πρώτος που θα βρεθεί στο εδώλιο, ανεξάρτητα από το αν είχε ή όχι τη δυνατότητα παρέμβασης.
Όπως σημειώνουν, «δεν είναι δυνατόν οι εκπαιδευτικοί να οδηγούνται σε αστυνομικά τμήματα, να δίνουν δακτυλικά αποτυπώματα και να φωτογραφίζονται σαν εγκληματίες επειδή ένας ανήλικος παρανόμησε».
Η ομοσπονδία ζητά σαφές νομικό πλαίσιο που να θωρακίζει τους συνοδούς και να διαχωρίζει την παιδαγωγική τους ευθύνη από την ποινική, καθώς και θεσμική κάλυψη και νομικό συμπαραστάτη για περιστατικά εκτός σχολείου, οικονομική αποζημίωση για τις υπερωριακές, εκτός έδρας υποχρεώσεις και κατάργηση των πρακτικών ποινικοποίησης του λειτουργήματος.
Οι εκδρομές ως παιδαγωγικό εργαλείο
Η σημασία των εκδρομών για την εκπαίδευση είναι αδιαμφισβήτητη. Συμβάλλουν στη γνωριμία των μαθητών με την ιστορία, τον πολιτισμό και τη φύση, ενισχύουν τη συνοχή της τάξης και καλλιεργούν δεξιότητες συνεργασίας και αυτονομίας.
Όμως, χωρίς θεσμική θωράκιση, η εκπαιδευτική κοινότητα προειδοποιεί ότι το ρίσκο πλέον υπερβαίνει το όφελος. Όπως τονίζουν πολλοί καθηγητές, η παιδεία δεν μπορεί να πορεύεται με εισαγγελείς και περιπολικά.
Χρειάζεται σαφείς κανόνες, πραγματική υποστήριξη και εμπιστοσύνη, ώστε το σχολείο να παραμείνει χώρος μάθησης – και όχι πεδίο ποινικών διώξεων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Οδήγηση τέλος για ηλικιωμένους: Ποιοι χάνουν το δίπλωμα στα 65 και ποιοι στα 67
Voucher ΔΥΠΑ 750 ευρώ: - Πότε οι πληρώνεστε και που ξεκινάτε πρώτοι
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
