Alfavita Newsroom Η ελληνική γλώσσα δεν είναι μόνο ένας ζωντανός οργανισμός — είναι και ένας καθρέφτης της ιστορίας μας. Μέσα της κουβαλά μνήμες, επαφές, συγκρούσεις και συγκατοικήσεις αιώνων. Όταν κοιτάξουμε από κοντά τις λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά, διαπιστώνουμε πως πολλές δεν γεννήθηκαν στα ελληνικά, αλλά προέρχονται από γλώσσες που συνυπήρξαν με τον ελληνικό λόγο: λατινικά, ιταλικά, αραβικά, αλλά και... τουρκικά.
Το οθωμανικό παρελθόν άφησε πίσω του όχι μόνο αρχιτεκτονικά κατάλοιπα ή πολιτισμικά στοιχεία, αλλά και δεκάδες λέξεις που έγιναν δεύτερη φύση μας. Κι αν κάποιοι βιάζονται να τις απορρίψουν ως «ξενόφερτες», η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη και πιο γοητευτική: οι λέξεις αυτές είναι σήμερα οικείες, λαϊκές και απολύτως ελληνικές στη χρήση — ακόμη κι αν γεννήθηκαν αλλού.
Ας δούμε λοιπόν δέκα χαρακτηριστικές τουρκικές λέξεις που όλοι λέμε σχεδόν... ασυναίσθητα!
Κυρίως θέμα: Οι λέξεις που έγιναν δικές μας
1. Μπαχτσές
Από το τουρκικό bahçe = κήπος.
Στην ελληνική καθομιλουμένη, «μπαχτσές» σημαίνει ο λαχανόκηπος ή ο ανθόκηπος. Λέξη που φέρει το άρωμα χωριού και καλοκαιριού.
Παράδειγμα: «Έχει έναν ωραίο μπαχτσέ με ντομάτες και βασιλικό».
2. Καφές
Από το τουρκικό kahve, που με τη σειρά του προέρχεται από το αραβικό qahwa.
Ο ελληνικός καφές — ναι, αυτός που λέμε «τούρκικο» αλλά βάλαμε τη δική μας σφραγίδα — είναι ολόκληρη τελετουργία.
Παράδειγμα: «Πάμε για έναν καφέ στη γωνία;»
3. Μπαχάρι
Από το τουρκικό bahar (άνοιξη), αλλά και baharat (καρύκευμα).
Το άρωμα της Ανατολής στη μαγειρική μας.
Παράδειγμα: «Ρίξε λίγο μπαχάρι στον κιμά, του πάει πολύ».
4. Τσακίρ κέφι
Από το τουρκικό çakır keyif = ελαφρώς μεθυσμένος, ευδιάθετος.
Εκφράζει την κατάσταση ευφορίας μετά από ένα-δυο ποτηράκια.
Παράδειγμα: «Μας έπιασε ένα τσακίρ κέφι και αρχίσαμε τα τραγούδια».
5. Μπαχαλής / Μπαχαλάκι
Από το τουρκικό bahalı (ακατάστατος).
Σημαίνει αναρχία, φασαρία, χάος.
Παράδειγμα: «Έγινε ένα μπαχαλάκι στο κέντρο με τις πορείες».
6. Καϊμάκι
Από το τουρκικό kaymak.
Η παχιά κρέμα από πάνω στον καφέ ή το παγωτό. Γλυκό, πηχτό και... εθιστικό.
Παράδειγμα: «Θέλω τον καφέ μου με καϊμάκι, παρακαλώ».
7. Μπαϊράκι
Από το τουρκικό bayrak = σημαία.
Μεταφορικά: δηλωτικό πίστης, αντίστασης ή... διαμαρτυρίας.
Παράδειγμα: «Σήκωσε μπαϊράκι και δεν το βάζει κάτω».
8. Σερσέμης
Από το τουρκικό serseri = άμυαλος, περιπλανώμενος.
Λέξη που δηλώνει τον χαζούλη ή τον άτακτο.
Παράδειγμα: «Μη φέρεσαι σαν σερσέμης, συγκεντρώσου!»
9. Μαχαλάς
Από το τουρκικό mahalle = γειτονιά.
Λέξη που μυρίζει παλιά Αθήνα και μικροκοινωνίες.
Παράδειγμα: «Όλος ο μαχαλάς έμαθε τα νέα».
10. Νταλκάς
Από το τουρκικό dalgınlık = αφηρημάδα, ψυχική θλίψη.
Συνώνυμο του καημού, της εσωτερικής τρικυμίας.
Παράδειγμα: «Με πήρε ο νταλκάς κι έβαλα Στέλιο Καζαντζίδη».
Μια γλώσσα δεν έχει εχθρούς — μόνο ιστορίες
Η γλώσσα δεν έχει εθνικά σύνορα. Είναι ποτάμι που κυλάει μέσα στους αιώνες, παρασύροντας λέξεις, έννοιες, ήχους. Κι αν ορισμένες λέξεις έχουν τουρκική ρίζα, δεν τις καθιστά λιγότερο ελληνικές στη σημερινή χρήση τους. Αντιθέτως: είναι ζωντανή απόδειξη της πολιτισμικής μας ανθεκτικότητας, της ικανότητάς μας να ενσωματώνουμε, να μεταπλάθουμε και να δημιουργούμε.
Άλλωστε, μια λέξη δεν είναι απλώς ένας ήχος. Είναι τρόπος να μιλάς, να νιώθεις και να θυμάσαι.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 7/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 7/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
