Η σχέση μεταξύ εφήβων και γονέων στον σύγχρονο κοινωνικό ιστό χαρακτηρίζεται από μια ιδιόμορφη διαδρομή ανάμεσα στην εγγύτητα και την απόσταση. Τα παιδιά αναζητούν εκτόνωση και κοινωνική αποδοχή μέσα από την παρέα, τη διασκέδαση και τη δημόσια παρουσία στον ελεύθερο χρόνο τους. Οι γονείς, από την πλευρά τους, βρίσκονται ταυτόχρονα πιο κοντά και πιο μακριά από ποτέ: επικοινωνούν καθημερινά, ενημερώνονται, παρακολουθούν, αλλά συχνά δεν κατανοούν πραγματικά τις κοινωνικές δυναμικές των ομάδων στις οποίες τα παιδιά τους εντάσσονται. Το γεγονός αυτό δημιουργεί εύλογη ανησυχία, καθώς οι επιλογές φιλίας και δραστηριοτήτων δεν είναι πάντα διαφανείς ή σταθερές.
Την ίδια στιγμή, η νεανική και σχολική παραβατικότητα παρουσιάζει μια ανησυχητικά αυξητική τάση. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου περιστατικά λεκτικής ή σωματικής βίας που ξεκινούν στο σχολικό προαύλιο συνεχίζονται κατά τις απογευματινές εξόδους του Σαββάτου. Οι χώροι κοινωνικοποίησης μετατρέπονται σε άτυπα «μέτωπα» αντιπαράθεσης, όπου η ανάγκη επίδειξης ισχύος ή εκδίκησης ενισχύει την ένταση και την αίσθηση κινδύνου. Οι γονείς παρατηρούν, αγωνιούν, αλλά συχνά φαντάζουν αδύναμοι να παρέμβουν αποτελεσματικά, καθώς οι έφηβοι επιδιώκουν τον αυτοπροσδιορισμό τους μέσα από τέτοιους κύκλους. Με άλλα λόγια επιλέγουν να «καθαρίσουν μόνοι τους». Διευρύνοντας τον φαύλο κύκλο της βίας.
Επιπροσθέτως, η διαμόρφωση της σεξουαλικότητας στην εφηβεία, όταν αυτή δεν συνοδεύεται από συστηματική καθοδήγηση, δημιουργεί συναισθηματικές και διαπροσωπικές εντάσεις. Η απομάκρυνση από την οικογενειακή «φωλιά» και η διεκδίκηση αυτονομίας στις ερωτικές σχέσεις καθιστούν τους γονείς θεατές μιας διαδικασίας που άλλοτε παρακολουθούν σιωπηρά και άλλοτε προσπαθούν να επηρεάσουν. Οι γονείς που σε αυτήν την φάση λειτουργούν ως ταξιτζήδες, ψυχολόγοι ή ακόμα και κοινωνικοί λειτουργοί θεωρούν πως το χάσμα γενεών είναι ένα «απόρθητο κάστρο» που μπορούν να το πολιορκήσουν στενά, αλλά ποτέ δεν θα καταφέρουν να κατακτήσουν πλήρως. Τα θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού αποτελούν πεδίο μιας άβολης συζήτησης μεταξύ γονέων και παιδιών, στο οποίο κανείς δεν ξέρει πως να πατήσει πρώτος.
Σημαντικό είναι επίσης το ζήτημα των σχολικών επιδόσεων. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΠ (2023), το 28% των μαθητών παρουσιάζει μείωση της μαθησιακής απόδοσης σε περιόδους εντατικοποίησης των κοινωνικών εξόδων και δραστηριοτήτων. Η εξάντληση, η μείωση μελέτης και η προτεραιοποίηση της εξόδου έναντι της σχολικής προετοιμασίας οδηγούν σε σταδιακή πτώση βαθμολογίας, κάτι που εντείνει ακόμη περισσότερο τις γονεϊκές αγωνίες. Και πολλές φορές οι λύσεις που επιστρατεύονται δεν επαρκούν και φυσικά δεν φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η εφηβεία αποτελεί μεταβατικό στάδιο διαρκούς διαπραγμάτευσης. Απαιτεί από τους γονείς σταθερότητα, ήρεμη καθοδήγηση και διάθεση διαλόγου. Δεν χρειάζεται να «κατακτηθεί» το κάστρο, αλλά να διαμορφωθεί γέφυρα επικοινωνίας. Εκεί βρίσκεται η πραγματική παιδαγωγική πράξη.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
