Λεωνίδας Βουρλιώτης Μέσα σε μια δεκαετία, τα ελληνικά πανεπιστήμια ανακάλυψαν μια δεύτερη ζωή: τα μεταπτυχιακά. Εκεί που άλλοτε ο τίτλος σπουδών αρκούσε για να ξεκινήσει κάποιος την επαγγελματική του διαδρομή, σήμερα το «μάστερ» έχει γίνει σχεδόν αναγκαίο εισιτήριο. Κι έτσι, ένας ολόκληρος νέος ακαδημαϊκός χάρτης ξεδιπλώνεται μπροστά μας.
Οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους
Το 2010, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές ήταν λίγο πάνω από 31.000. Δώδεκα χρόνια μετά, ξεπερνούν πλέον τις 94.000. Σε απόλυτους αριθμούς, η αύξηση μοιάζει εντυπωσιακή. Αλλά συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, η Ελλάδα εξακολουθεί να μένει πίσω: μόλις 11,25% των φοιτητών μας σπουδάζουν σε μεταπτυχιακό επίπεδο, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ φτάνει σχεδόν το 30% — με πρωταθλήτρια την Κύπρο που ξεπερνά το 46%.
Η στατιστική αυτή δεν αποτυπώνει μόνο μια εκπαιδευτική υστέρηση, αλλά και ένα δυναμικό που μένει ακόμη ανεκμετάλλευτο. Τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν πλέον την τεχνογνωσία, τις υποδομές και την εμπειρία να προσφέρουν περισσότερα. Αυτό που χρειάζονται είναι στρατηγικό σχεδιασμό και διεθνή εξωστρέφεια.
Η μεγάλη εκτόξευση ξεκίνησε μέσα στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Με την ανεργία να χτυπά κόκκινο, πολλοί νέοι είδαν στο μεταπτυχιακό μια «παράταση αναμονής» αλλά και μια επένδυση στο μέλλον. Όμως το φαινόμενο δεν έμεινε εκεί. Σήμερα, τα μεταπτυχιακά έχουν μετατραπεί σε γέφυρες εξειδίκευσης, επανακατάρτισης, και συχνά και αλλαγής επαγγελματικής κατεύθυνσης.
Το πανεπιστήμιο επιχειρηματίας
Αναμφισβήτητα, η άνθηση των μεταπτυχιακών δίνει και μια νέα οικονομική ανάσα στα πανεπιστήμια. Τα δίδακτρα, που κυμαίνονται από 1.500 έως και 10.000 ευρώ ετησίως, αποτελούν πλέον σημαντική πηγή χρηματοδότησης των ΑΕΙ. Στην πράξη, το μεταπτυχιακό λειτουργεί πια και ως μηχανισμός αυτοχρηματοδότησης, σε μια περίοδο που η κρατική επιχορήγηση είναι περιορισμένη.
Ωστόσο, όπως προειδοποιούν αρκετοί ακαδημαϊκοί, ο κίνδυνος είναι η ποιότητα να θυσιαστεί στον βωμό της ποσότητας. Το πανεπιστήμιο οφείλει να παραμείνει χώρος δημιουργίας γνώσης και όχι απλής παροχής τίτλων.
Στόχος: η διεθνής παρουσία
Αυτή είναι και η μεγάλη πρόκληση για τα ελληνικά μεταπτυχιακά του μέλλοντος: να σπάσουν τα εθνικά σύνορα και να προσελκύσουν ξένους φοιτητές, αξιοποιώντας το συγκριτικό πλεονέκτημα της ελληνικής κουλτούρας, του χαμηλότερου κόστους ζωής και της ιστορικής γοητείας της χώρας.
Η Ελλάδα μπορεί να εξελιχθεί σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κόμβο, αρκεί τα πανεπιστήμιά της να επενδύσουν στη διεθνή πιστοποίηση, στην αγγλόφωνη διδασκαλία και στη δημιουργία προγραμμάτων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της παγκόσμιας αγοράς.
Το μεγάλο στοίχημα
Η «έκρηξη» των μεταπτυχιακών είναι γεγονός. Το ερώτημα είναι αν θα μείνει μια βραχυπρόθεσμη ποσοτική άνθηση ή αν θα μετατραπεί σε μια μακροπρόθεσμη ποιοτική υπεραξία για τα ελληνικά ΑΕΙ και την κοινωνία συνολικά. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η Ελλάδα δεν ψάχνει μόνο να καλύψει υστερήσεις, αλλά να κερδίσει έδαφος σε έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς του 21ου αιώνα: τη γνώση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
