Alfavita Newsroom Πριν κάμποσο καιρό μια αδιανόητη διαφημιστική καμπάνια του υπουργείου Παιδείας για την πρόσληψη δασκάλων έκανε την εμφάνισή της στο κρατίδιο Βάδης-Βυτεμβέργης στην Γερμανία. Ουσιαστικά οι εμπνευστές της διαφήμισης παρουσίαζαν τον εκπαιδευτικό ως έναν “αναβαθμισμένο αργόσχολο” και τη διδασκαλία ως δουλειά για τεμπέληδες και επιχειρούσαν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των νέων εργαζομένων, παρουσιάζοντας το επάγγελμα ως ιδανικό για τεμπέληδες.
"Αν δεν έχει να κάνει κάποιος κάτι καλύτερο αύριο καλύτερα να γίνει δάσκαλος!" Αυτό ήταν το απαράδεκτο σλόγκαν του υπουργείου Παιδείας.
Σε περιόδους κρίσης –οικονομικής, θεσμικής, αξιακής– η δημόσια εκπαίδευση μετατρέπεται συχνά σε πεδίο πολιτικής επιβολής και ιδεολογικής αναμέτρησης. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται συστηματικά στο στόχαστρο ενός δημόσιου λόγου που τους παρουσιάζει ως «προνομιούχους», «βολεμένους», ακόμα και «αντιπαραγωγικούς». Το δίπολο «λίγο ωράριο – πολλές διακοπές» έχει γίνει σχεδόν σλόγκαν στα χείλη ορισμένων πολιτικών παραγόντων και μερίδας του Τύπου, επιτελώντας έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό: την απαξίωση του παιδαγωγικού ρόλου και την αποδοχή της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης ως «σωτήριας εναλλακτικής».
Η εργαλειοποίηση των ΜΜΕ: Πώς κατασκευάζεται η κοινωνική συναίνεση
Σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ, 2023), ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται οι εκπαιδευτικοί στον δημόσιο λόγο των ΜΜΕ παρουσιάζει ξεκάθαρη ιδεολογική προκατάληψη: από το 2010 και έπειτα, το 72% των σχετικών δημοσιευμάτων που αναλύθηκαν είχε αρνητικό ή απαξιωτικό περιεχόμενο για τον κλάδο. Δημοφιλή πρωτοσέλιδα όπως «Τρεις μήνες διακοπές για τους εκπαιδευτικούς!» ή «Πληρώνονται για να κάθονται» κυκλοφορούν με συχνότητα που δεν εξηγείται επικοινωνιακά αλλά πολιτικά.
Η στόχευση αυτή δεν είναι ουδέτερη. Όπως σημειώνει η κοινωνιολόγος της εκπαίδευσης Εύα Κοκκίνου (Παν. Αιγαίου, 2022): «Η διαρκής υποβάθμιση της εικόνας του εκπαιδευτικού λειτουργεί ως ιδεολογικός προθάλαμος για την εμπέδωση της αναγκαιότητας ελέγχου, αξιολόγησης και τελικά ιδιωτικοποίησης της παιδείας».
Με άλλα λόγια, όταν ο πολίτης πειστεί ότι ο εκπαιδευτικός δεν εργάζεται αρκετά, τότε θα δεχθεί πιο εύκολα την είσοδο του ιδιώτη «σωτήρα» που υπόσχεται αποδοτικότητα, ευελιξία και σύγχρονες «λύσεις» στην εκπαίδευση.
Οι αθέατες διαστάσεις της εργασίας
Η αόρατη πλευρά της εκπαιδευτικής εργασίας είναι αυτή που δεν μετριέται σε ρολόγια αλλά σε ανθρώπινη επαφή. Ο δάσκαλος δεν είναι απλώς ένας μεταφορέας γνώσεων – είναι ένας διαμεσολαβητής σχέσεων, τραυμάτων, ονείρων και προσδοκιών.
Μαρτυρία εκπαιδευτικού πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Αθήνα, 2024): «Η προετοιμασία για κάθε εβδομάδα διδασκαλίας μου παίρνει τουλάχιστον 6 ώρες εκτός σχολείου. Όταν διορθώνω, δεν διαβάζω μόνο απαντήσεις, βλέπω τη σκέψη των παιδιών και προσπαθώ να καταλάβω γιατί κάποιο παιδί δυσκολεύεται. Αυτή η ενσυναίσθηση δεν καταγράφεται πουθενά, αλλά είναι το πιο ουσιαστικό κομμάτι της δουλειάς».
Μια πρόσφατη ποσοτική έρευνα της ΟΛΜΕ (2023) αποκάλυψε ότι το 81% των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας δηλώνουν πως εργάζονται τουλάχιστον 10 ώρες εβδομαδιαίως εκτός τυπικού ωραρίου, ενώ το 63% δηλώνει ότι έχει βιώσει επαγγελματική εξουθένωση τα τελευταία δύο χρόνια. Όμως, τα πορίσματα αυτά σπανίως φτάνουν στα πρωτοσέλιδα.
Η πριμοδότηση της αποδυνάμωσης του λειτουργήματος
Το εκπαιδευτικό έργο είναι από τη φύση του αντισυστημικό: δεν παράγει άμεσα κέρδος, παράγει σκέψη. Δεν ευθυγραμμίζεται εύκολα με βασικούς δείκτες απόδοσης, γιατί η ουσία του είναι ποιοτική και όχι ποσοτική. Και ακριβώς γι' αυτό η πολιτική εξουσία που επιθυμεί πλήρως ελεγχόμενες, «αποστειρωμένες» μονάδες παραγωγής πειθαρχημένων πολιτών, βλέπει στον εκπαιδευτικό έναν εν δυνάμει «ανυπάκουο παράγοντα».
Η απομείωση του ηθικού κύρους του λειτουργήματος δεν είναι λοιπόν αποτέλεσμα κακής πληροφόρησης – είναι στρατηγική. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο καθηγητής Δημήτρης Χριστόπουλος (Πάντειο): «Όταν απαξιώνεις το σχολείο, απαξιώνεις τη δυνατότητα του πολίτη να σκεφτεί ελεύθερα. Και όταν χτυπάς τον εκπαιδευτικό, δεν τον τιμωρείς μόνο προσωπικά – αποδομείς τον ίδιο τον κοινωνικό ιστό που στηρίζεται στην παιδεία ως κοινό αγαθό».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 70.000 υποψήφιους ως 14/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
