Μπορούν παιδιά μόλις 4 ετών να κατανοήσουν τι είναι η βαρύτητα, η έλξη ή η τριβή; Αν ναι, πώς γίνεται αυτό χωρίς πίνακα και βιβλίο; Με μια φανταστική βάρκα από κουτιά, ένα αυτοσχέδιο αεροπλάνο από καλαμάκια και πολλή εξερεύνηση. Αυτό αποδεικνύει το ερευνητικό έργο «PlayProofS» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που εισάγει τις φυσικές επιστήμες στο νηπιαγωγείο με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό: μέσα από το παιχνίδι.
Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 200 παιδιά ηλικίας 4-6 ετών σε έξι νηπιαγωγεία. Οι εκπαιδευτικοί που πήραν μέρος εκπαιδεύτηκαν σε μια προσέγγιση που φέρνει τις επιστήμες στον κόσμο των παιδιών — και όχι το αντίστροφο. Χρησιμοποιώντας γνώριμα παραμύθια και καθημερινά υλικά, τα παιδιά κατασκεύαζαν τρισδιάστατα παιχνίδια, ερευνούσαν έννοιες, έκαναν πειράματα και ανέπτυσσαν κριτική σκέψη.
Όπως εξήγησε η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, Γλυκερία Φραγκιαδάκη, σκοπός ήταν τα παιδιά να αποκτήσουν ολιστικό επιστημονικό γραμματισμό: όχι απλώς να μάθουν έννοιες, αλλά να κατανοήσουν πώς αποκτάται η γνώση, πώς να ερμηνεύουν δεδομένα και να εφαρμόζουν τη μάθηση στην καθημερινότητά τους.
«Δεν φτιάξαμε ένα "εργαστήριο φυσικής" στο νηπιαγωγείο. Φέραμε τις επιστήμες στον κόσμο του παιδιού, που είναι ο κόσμος του παιχνιδιού», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η προσέγγιση του προγράμματος βασίστηκε στην ενεργή συμμετοχή των παιδιών ως δημιουργών και όχι ως απλών παρατηρητών. Δεν χρησιμοποιήθηκαν έτοιμα STEM κιτ, αλλά καθημερινά υλικά, ενισχύοντας τη φαντασία και την πρωτοβουλία. Τα παιδιά κατασκεύαζαν δικά τους παιχνίδια, μάθαιναν να μοντελοποιούν, να συνεργάζονται, να αναστοχάζονται και να επανασχεδιάζουν. Η επιστήμη γινόταν εργαλείο έκφρασης και σύνδεσης με την πραγματική ζωή.
Η πολυτροπικότητα — η χρήση γλώσσας, εικόνων, κινήσεων και αντικειμένων — βοήθησε τα παιδιά να επικοινωνούν τις επιστημονικές έννοιες με φυσικό και παιγνιώδη τρόπο. Παράλληλα, οι νηπιαγωγοί επαναπροσδιόρισαν τον ρόλο τους ως καθοδηγητές σε μια διαδικασία συλλογικής ανακάλυψης.
Το PlayProofS, που χρηματοδοτήθηκε από τη δράση του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με ευρωπαϊκούς πόρους, αποτελεί ένα πρότυπο για το πώς η εκπαίδευση στις φυσικές επιστήμες μπορεί να ενσωματωθεί από την προσχολική ηλικία, με σεβασμό στις ανάγκες και τη φύση του παιδικού παιχνιδιού.
Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν πως όταν η επιστήμη μιλά τη γλώσσα των παιδιών, εκείνα μπορούν όχι απλώς να κατανοήσουν, αλλά να δημιουργήσουν, να ερμηνεύσουν και —κυρίως— να ενθουσιαστούν με τη γνώση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ