Προτείνεται σε βάθος χρόνου από την παρούσα κυβέρνηση στην ελληνική κοινωνία :
- να υιοθετήσει μελλοντικά και το μοντέλο του ιδιωτικού σχολείου επιχορηγούμενου από το δημόσιο, επειδή η δημόσια εκπαίδευση υποτίθεται ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των μαθητών όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα.
- Οι εκπαιδευτικοί και τα σχολεία να αξιολογούνται διαρκώς ακόμα και από την απόδοση των μαθητών τους στις εξετάσεις.
Μπορούμε εν συντομία να εξετάσουμε μερικά παραδείγματα από άλλες χώρες όπου έχουν εφαρμοστεί ανάλογα μοντέλα.
Τα charters στις ΗΠΑ είναι ιδιωτικά σχολεία που χρηματοδοτούνται από το κράτος. Η χρηματοδότηση εξαρτάται από τον αριθμό των μαθητώ, και από την επιτυχία τους στις εξετάσεις της κάθε Πολιτείας.
Όλοι οι μαθητές των ιδιωτικών και δημοσίων σχολείων μπορούν να λάβουν μέρος και ανάλογα με τη βαθμολογία τους αξιολογούνται οι ίδιοι, οι εκπαιδευτικοί και τα ίδια τα σχολεία.
Εάν οι μαθητές έχουν πολύ χαμηλές βαθμολογίες στις εξετάσεις, είναι πιθανό το σχολείο να κλείσει, να απολυθούν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές θα μεταφερθούν σε άλλα σχολεία, ή να ανοίξει μια άλλη εκπαιδευτική μονάδα, με διαφορετικό εκπαιδευτικό προσωπικό πολύ μικρότερης πείρας και με πολύ χαμηλότερους μισθούς.
Οι μαθητές μερικών ιδιωτικών σχολείων (charters) φαίνεται ότι αποδίδουν καλύτερα στις εξετάσεις, επειδή τα σχολεία αυτά δικαιούνται να κάνουν επιλογή των μαθητών τους. Μπορούν να διώχνουν ή να μη δέχονται όσους μαθητές θεωρούν ότι δεν ταιριάζουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Ο κύριος λόγος της επιλογής μαθητών είναι ότι αυτοί πιθανώς δε θα μπορέσουν να επιτύχουν υψηλές βαθμολογίες στις εξετάσεις και έτσι μπορεί να χαμηλώσουν τη μέση βαθμολογία του σχολείου, η οποία είναι σημαντική για τη συνέχιση της κρατικής επιδότησής των σχολείων αυτών.
Τα δημόσια σχολεία δε δικαιούνται να απομακρύνουν κανένα μαθητή με αρνητικές επιδόσεις. Συνεπώς η πιθανότητα οι μαθητές να αποδώσουν λιγότερο στις εξετάσεις είναι πολύ μεγαλύτερη.
“Ενας άλλος λόγος για την υποτιθέμενη επιτυχία μερικών ιδιωτικών σχολείων είναι ότι τα πολιτειακά τεστ, στα ιδιωτικά αλλά και σε μερικά δημόσια σχολεία, διενεργούνται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, που διδάσκουν στα σχολεία αυτά. Αυτή η συνθήκη μπορεί πολύ εύκολα να κάνει τη διαδικασία της εξέτασης διάτρητη, αν σκεφτεί κάποιος την επαγγελματική πίεση και τη σημασία των εξετάσεων στην επαγγελματική εξέλιξη των δασκάλων και την ακαδημαϊκή πορεία των μαθητών.
Αλλά είναι ο συγκεκριμένος τύπος αξιολόγησης αποτελεσματικός και βελτιώνει την απόδοση των σχολείων ακομα και σύμφωνα με τα τρέχοντα συμβατικά κριτήρια;
Σύμφωνα με τις πιο σημαντικές μελέτες στις ΗΠΑ, τα Charters δεν είναι καλύτερα από τα δημόσια. Για τον ενδιαφερόμενο, υπάρχουν συστηματικές επί του θέματος διαθέσιμες μελέτες στο διαδίκτυο προσβάσιμες από όλους.
Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών: Χρειάζεται, συνεισφέρει στην βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, ή γίνεται εκ του πονηρού και βλάπτει την εκπαιδευτική διαδικασία;
O δήμαρχος μιας αμερικανικής μεγαλούπολης ρώτησε, επιχειρηματολογώντας υπέρ της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών: “γιατί να αξιολογείται ένας χειρουργός για την εργασία του και όχι ένας δάσκαλος”; Αυτό είναι το βασικό επιχείρημα όλων αυτών που γράφουν υπέρ της προτεινόμενης αξιολόγησης.
Όπως μας δείχνουν όλες οι έγκυρες επιστημονικές μελέτες, η σχολική επίδοση καθορίζεται, κατά ένα μεγάλο μέρος, και από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των μαθητών, εκτός από τις φυσικές ικανότητες του μαθητή και τις επαγγελματικές δεξιότητες του δασκάλου. Για παράδειγμα, σε μια φτωχή περιοχή, όπου δε διατίθενται πολλά χρήματα για τα δημόσια σχολεία, και υπάρχουν τεράστια κοινωνικά οικονομικά προβλήματα στις οικογένειες, οι μαθητές δεν έχουν καλές επιδόσεις όσο και αποτελεσματικός να είναι ένας δάσκαλος.
Συνεπώς, η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού από ένα αποτέλεσμα, το οποίο δεν ελέγχει ο ίδιος απολύτως, είναι άδικη και εκ του πονηρού. Πόσο δίκαιο να αξιολογείται ένας εργαζόμενος, όταν η ποιότητα του αποτελέσματος της εργασίας του δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτόν;
Ένας χειρουργός αξιολογείται για την συγκεκριμένη ιατρική πράξη σε ορισμένο τόπο και χρόνο και σωστά· αλλά ο γενικός ιατρός δεν αξιολογείται για τον αν ο ασθενής η το παιδί του ακολουθούν ή όχι τις συμβουλές του για ένα χρόνο και μπορεί να έχουν αυξημένες τιμές χοληστερίνης. Ο γενικός ιατρός δεν ελέγχει όλες τις παραμέτρους της εργασίας του και δεν μπορεί να κριθεί από το αποτέλεσμα παρά μόνο για το αν, κατά την διάρκεια της ιατρικής πράξης, ενήργησε σωστά. Το ίδιο και ο εκπαιδευτικός. Μπορεί να αξιολογηθεί για την εργασία του στην τάξη υπό προϋποθέσεις, αν η αξιολόγηση έχει κάποιο νόημα, αλλά όχι για το συνολικό αποτέλεσμα για το οποίο δεν μπορεί να ελέγξει όλες τις παραμέτρους έκβασής του.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, αν ένα δημόσιο σχολείο κλείσει στις ΗΠΑ, λόγω μειωμένης απόδοσης των μαθητών του στις εξετάσεις, προσλαμβάνονται εκπαιδευτικοί με πολύ μικρότερη πείρα και με πολύ χαμηλότερους μισθούς.
Καταρχήν: Γιατί να προσλαμβάνονται εκπαιδευτικοί χωρίς σημαντική πείρα όταν στην περίπτωση αυτή (της δυσλειτουργίας της σχολικής μονάδας) θα περίμενε κανείς ακριβώς το αντίθετο; Σε οποιαδήποτε άλλον τομέα της οικονομίας ή υπηρεσίας, η επιλογή ενός έμπειρου επαγγελματία είναι η πρώτη επιλογή όταν μια υπηρεσία η σύστημα δυσλειτουργεί. Για παράδειγμα, όταν αντιμετωπίζει κάποιος ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας και όλες οι προσπάθειες επίλυσης με τα συνηθισμένα μέσα δεν αποδίδουν, αυτός απευθύνεται στον πρωτόπειρο ιατρό επειδή είναι φθηνότερος ή στον καλύτερο διαθέσιμο ιατρό του οποίου η αμοιβή είναι πολύ υψηλότερη; Εάν διαπιστωθεί πρόβλημα στατικότητας ενός κτιρίου, τότε αναζητείται ένας έμπειρος μηχανικός και κατά πάσαν πιθανότητα πολύ ακριβότερος και όχι ένας πρωτόπειρος και φθηνότερος. Συνεπώς ο κύριος λόγος για τον οποίο κλείνουν τα σχολεία, απολύονται οι παλαιότεροι εκπαιδευτικοί και προσλαμβάνονται άλλοι νεότεροι και πρωτόπειροι, δεν είναι επειδή οι νεοδιοριζόμενοι εκπαιδευτικοί είναι καλύτεροι, αλλά επειδή είναι κατά πολύ φθηνότεροι. Αν ο πραγματικός σκοπός της “αξιολόγησης” ήταν η βελτίωση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών, δεν θα αντικαθιστούσαν τους έμπειρους εκπαιδευτικούς με άπειρους που είναι πολύ φθηνότεροι, αλλά με έμπειρους που είναι πολύ ακριβότεροι.
Στην Ελλάδα, όταν συζητείται ή θεσμοθετείται η “αξιολόγηση” των εκπαιδευτικών πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ένας ακόμα παράγοντας: οι ανεπαρκείς αμοιβές, ειδικά τα τελευταία 10 χρόνια, και η έλλειψη στοιχειώδους υλικοτεχνικής υποδομής στα σχολεία. Πώς είναι δίκαιο να αξιολογείται κάποιος για την εργασία του, αν πρέπει να κάνει δύο επαγγέλματα για να επιβιώσει και αν δεν του προσφέρονται τα απαραίτητα η έστω τα ελάχιστα μέσα για την οργάνωση της διδασκαλίας του;
Αλλά το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι η αρνητική επίπτωση που έχουν οι συνεχείς αξιολογήσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ο Νόαμ Τσόμσκι (γλωσσολόγος και από τις πιο σημαντικούς συγγραφείς και διανοούμενους της εποχής μας) εξηγεί:
Υπάρχει μια ισχυρή τάση για υποχρεωτική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Οι εκπαιδευτικοί υποχρεούνται να διδάξουν έτσι ώστε οι μαθητές να επιτύχουν στις εξετάσεις. Το αποτέλεσμα των εξετάσεων καθορίζει το μέλλον των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Αυτή η διαδικασία πραγματικά εγγυάται την καταστροφή οποιασδήποτε χρήσιμης εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σημαίνει ότι ένας δάσκαλος δεν μπορεί να εστιάσει με φαντασία και δημιουργικότητα στις μαθησιακές ανάγκες κάθε μαθητή. Ένας μαθητής δεν μπορεί να αναπτύξει το ενδιαφέρον του για ένα αντικείμενο αν πρέπει να απομνημονεύει πληροφορίες για το τεστ της επόμενης ημέρας - και όταν το μέλλον του μαθητή και του δασκάλου εξαρτάται από αυτό το τεστ.
Όλοι οι γραφειοκράτες που σχεδιάζουν αυτή την πολιτική - χωρίς να σημαίνει ότι είναι κακόβουλοι- εργάζονται μέσα σε ένα σύστημα το οποίο χαρακτηρίζεται από ιδεολογίες και δόγματα, τα οποία βλάπτουν την εκπαιδευτική διαδικασία.
Καταρχήν, δε χρειάζεται να αξιολογούνται οι εργαζόμενοι συνεχώς. Αν κάποιος κάνει σωστά την εργασία του, τότε οι μαθητές ακολουθούν και συμμετέχουν με δραστηριότητες που είναι ευχάριστες και δημιουργικές …
Η ίδια η αξιολόγηση (όπως γίνεται) είναι εντελώς τεχνητή. Δεν είναι μια κατάταξη των εκπαιδευτικών σύμφωνα με την ικανότητά τους να βοηθούν στην ανάπτυξη παιδιών που θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους και θα διερευνήσουν τα δημιουργικά τους ενδιαφέροντα. Αυτά τα πράγματα δεν αξιολογούνται στην υπάρχουσα διαδικασία. .. Η υπάρχουσα αξιολόγηση είναι μια κατάταξη, η οποία δεν έχει καν νόημα. Και η ίδια η έννοια της κατάταξης είναι μια επιβλαβής διαδικασία. Μας μετατρέπει σε άτομα που αφιερώνουν τη ζωή μας στην επίτευξη ενός βαθμού και όχι να κάνουμε πράγματα τα οποία είναι είναι πολύτιμα και σημαντικά.
.
Η αξιολόγηση είναι ιδιαίτερα καταστροφική στις μικρότερες τάξεις. Το διαπίστωσα με τα δικά μου παιδιά. Όταν ήταν στο δημοτικό σχολείο, σε ένα καλό σχολείο στα προάστια. Όταν ήταν στην τρίτη τάξη χώριζαν τους μαθητές σε έξυπνους και λιγότερα έξυπνους.. Σκεφτείτε τι κάνει αυτό στα παιδιά. Τα παιδιά το παίρνουν πολύ σοβαρά… Είναι εξαιρετικά επιβλαβές και δεν έχει καμία σχέση με την εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση πρέπει να μας βοηθά να αναπτύξουμε τις δικές μας δυνατότητες και την δημιουργικότητά μας.
Μπορεί να μην έχεις καλές επιδόσεις στο σχολείο και να έχεις καλές επιδόσεις στην τέχνη. Γιατί είναι αυτό λάθος; Είναι ένας άλλος τρόπος για να ζήσεις μια ενδιαφέρουσα ζωή, το οποίο είναι σημαντικό για τους άλλους ανθρώπους γύρω σας καθώς και για τον εαυτό σας.
Η ιδέα [της ποιοτικής κατάταξης] είναι επιβλαβής από μόνη της. Είναι ένα είδος συστήματος το οποίο δημιουργεί αυτό που ονομάζεται «οικονομικός άνθρωπος». Υπάρχει μια έννοια του οικονομικού ανθρώπου, η οποία μπορεί να βρεθεί στην βιβλιογραφία των οικονομικών επιστημών. Ο οικονομικός άνθρωπος είναι κάποιος που υπολογίζει προσεκτικά πώς να βελτιώσει τη δική του θέση (πως μπορεί να αποκτήσει περισσότερο πλούτο).
Έτσι υπολογίζει τι είδους επιλογές πρέπει να κάνει για να αυξήσει τον πλούτο του, και δε δίνει σημασία σε τίποτα άλλο. Μεγιστοποιεί τον αριθμό των αγαθών που έχει, γιατί αυτό μπορεί να μετρήσει. Εάν το κάνει σωστά, είναι ένα λογικό άτομο με σωστή κρίση. Μπορεί να αυξήσει το «ανθρώπινο κεφάλαιο»του, αυτό που μπορεί να πουλήσει στην αγορά.
Τι είδους άνθρωπος είναι αυτός; Αυτό το είδος του ανθρώπου θέλουμε να δημιουργήσουμε; Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί, η δοκιμή, η αξιολόγηση, η μέτρηση αναγκάζουν τους ανθρώπους να αναπτύξουν αυτά τα χαρακτηριστικά… Αυτές οι ιδέες και οι επιλογές έχουν ( κακές ) συνέπειες…
Κανείς δεν ισχυρίζεται - ούτε ο Τσόμσκι- ότι δεν πρέπει να υπάρχει κάποιου είδους περιοδικής αξιολόγησης για λόγους βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος και των διδασκόντων. Ακόμα και στα αμερικανικά πανεπιστήμια που υπάρχει κάποιου είδους αξιολόγηση, δεν κατατάσσει τους διδάσκοντες σύμφωνα με ένα βαθμό. Ούτε παίζει πραγματικό ρόλο στην επαγγελματική εξέλιξη των διδασκόντων. Γίνεται αποκλειστικά για λόγους εσωτερικής ενημέρωσης και έχει καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα.
Γενικά, ο στόχος αυτής της διαδικασίας (αξιολόγησης) είναι ή πρέπει να είναι η βελτίωση των μεθόδων διδασκαλίας και η βελτίωση των μαθητών. Δεν μπορεί να έχει σχέση με την ποιοτική κατάταξη των εκπαιδευτικών η των μαθητών, ούτε πρέπει να προκαλεί δυσλειτουργίες στη σχολική ζωή - κυρίως στη θέληση και στην περιέργεια των μαθητών για μάθηση.
Βιβλιογραφία
- Ferguson, HB, et al. “The impact of poverty on educational outcomes for children.” Paediatr Child Health, vol. 12(8), no. 701–706, 2007, p. 1, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2528798/. Accessed 1 August 2021.
- Gleason, Philip, et al. “The Evaluation of Charter School Impacts.” National Center for Education Evaluation and Regional Assistance, no. NCEE 2010-4029, 2010, https://ies.ed.gov/ncee/pubs/20104029/pdf/20104029.pdf. Accessed 2021.
- Jensen, Eric. Teaching With Poverty in Mind: What Being Poor Does to Kids' Brains and What Schools Can Do About It. ASCD, November 19, 2009. Teaching With Poverty in Mind, https://www.amazon.com/Teaching-Poverty-Mind-Brains-Schools/dp/1416608842. Accessed 1 August 2021.
- National Conference of State Legislatures. “Research.” Research, https://www.ncsl.org/research/education/charter-schools-research-and-report.aspx.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
