Alfavita Newsroom Αυτό που διακυβεύεται με την κατάργηση του μαθήματος της Κοινωνιολογίας ως πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος δεν είναι η απώλεια ωρών. Άλλωστε όσοι είχαμε διδάξει την κοινωνιολογία και μαθήματα κοινωνικών επιστημών ήμασταν εξοικειωμένοι τόσο με την απαξίωση του μαθήματος όσο και με το να πηγαίνουμε σε δυο και τρία σχολεία για να κάνουμε τη δουλειά μας.
Με άλλα λόγια όποιος επιχειρηματολογεί υπερ της παραμονής της Κοινωνιολογίας ως πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος δεν το κάνει για συντεχνιακούς λόγους, όπως συνέβαινε πέρσι με διάφορους συλλόγους λατινο-obsessed οι οποίοι επικαλέστηκαν μέχρι και το ότι «απειλείται η ταυτότητα του Έθνους» και άλλα παρόμοια άκυρα και κινητοποίησαν ακαδημαϊκούς, Έλληνες του εξωτερικού ή μέχρι και έφηβους μαθητές με «γράμματα στον Υπουργό». Οι κοινωνιολόγοι στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι αριθμητικά λίγοι και είναι μαθημένοι στην υποτίμηση τους κλάδου τους, άρα δεν αντιδρούν για κάτι που είχαν και το έχασαν γιατί πολύ απλά ποτέ δεν το είχαν. Σημειώστε ότι αυτές τις γραμμές τις γράφει κάποιος ο οποίος είχε διδάξει την κοινωνιολογία και άλλα σχετικά μαθήματα επι 12 συναπτά έτη σε απομακρυσμένα λύκεια και με απίστευτες δυσκολίες (πάντα τελευταίες ώρες, εννοείται σε δυο σχολεία, κτλ). Αυτό που ενοχλεί είναι πρώτον ο ανορθολογισμός και δεύτερον η ταύτιση μιας επιστήμης με κάποιες ιδεολογίες. Και τα δυο είναι προβληματικά. Ας δούμε το πρώτο. Η περσινή τοποθέτηση της κοινωνιολογίας ως πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος δεν ήταν «Συριζαιική» εμμονή, ήταν κάτι που είχε αποτελέσει κομβικό κομμάτι της αναδιοργάνωσης του λυκείου από την εποχή Αρβανιτόπουλου και είχε προταθεί ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο από κοινού με τα Οικονομικά. Όποιος δει το προσχέδιο που είχε μοιραστεί τότε θα το δει, απλά άρχισε η κρίση και οι απανωτές εκλογές του 2012 και ματαιώθηκε.
Με άλλα λόγια, η τοποθέτηση της κοινωνιολογίας ως πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος ήταν κομμάτι της εκπαιδευτικής πολιτικής της ΝΔ για τον απλό λόγο ότι έτσι συμβαίνει παντού στον δυτικό κόσμο, οι κοινωνικές επιστήμες (κοινωνιολογία, πολιτικές επιστήμες, οικονομικά) έχουν κομβική θέση στο λύκειο.
Η απαξίωσή τους οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον ανορθολογισμό όχι ως γνωστική κατάσταση αλλά ως υπονομευτική της ίδιας της ιδιότητας του πολίτη. Και αυτό το είδαμε στην Ελλάδα. Ας θυμηθούμε πως φτιάχτηκε το μάθημα της «πολιτικής παιδείας». Ήταν μια πανικόβλητη αντίδραση την ίδια περίοδο που ετοιμαζόταν η ανατίμηση των κοινωνικών επιστημών (το 2012 εννοώ) απέναντι στην ταχύτατη άνοδο της ακροδεξιάς. Τότε όλοι ξαφνικά ανακάλυψαν την ανάγκη των κοινωνικών επιστημών και έφτιαξαν ένα μάθημα για να λένε ότι «η εκπαίδευση προετοιμάζει δημοκρατικούς πολίτες». Προφανώς η αναγκαιότητα των κοινωνικών επιστημών δεν εξαντλείται στην συνάφειά τους με την ιδιότητα του πολίτη, αλλά περί αυτού έχουν ειπωθεί πολλά από άλλους, οπότε το προσπερνάω. Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ότι αντί να υπάρχει μια συστηματική εκπαιδευτική πολιτική για τις κοινωνικές επιστήμες, οι διάφορες παρέες γύρω από το Υπουργείο διεκδικούν το μονοπώλιο αυτής της πολιτικής εκκινώντας από συντεχνιακές εμμονές, με βασικό ερώτημα πόσες ώρες θα διδάσκεται και ποιοι θα το διδάξουν. Όμως ούτε το ένα ούτε το άλλο θα πρέπει να είναι το βασικό και μοναδικό κριτήριο εφαρμογής μιας εκπαιδευτικής πολιτικής. Επιπλέον, η εισαγωγή της κοινωνιολογίας δεν πλήττει σε καμία περίπτωση τους φιλολόγους διότι με δεδομένο ότι οι κοινωνιολόγοι είναι λίγοι και ότι οι φιλόλογοι διδάσκουν την κοινωνιολογία ως δεύτερη ανάθεση (ποια άλλη ειδικότητα θα το διεκδικούσε άλλωστε;), θα συνέχιζαν να έχουν πολλές ώρες στα σχολεία. Αυτό που τους προβλημάτιζε είναι ότι θα αναγκάζονταν να μάθουν λίγη κοινωνιολογία.
Πάμε στο δεύτερο ζήτημα και πιο κρίσιμο. Δυστυχώς, το να επικαλείται κανείς την ταύτιση της κοινωνιολογίας με την Αριστερά ως επιχείρημα αποκαθήλωσής της είναι ξεκάθαρη απόδειξη ασχετοσύνης. Αν υπόθεσουμε ότι αυτοί οι άσχετοι που επικαλούνται αυτή την ταύτιση γνωρίζουν τον Weber και τον Durkheim, τι σχέση έχουν αυτοί με την Αριστερά; Είναι αυτοί συγγραφείς που «πολέμησαν τον καπιταλισμό;» Πέραν τούτου, υπάρχουν πάρα πολλοί κοινωνιολόγοι υψηλού κύρους και με αξιόλογες καριέρες σε πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ευρώπης τους οποίους μόνο Αριστερούς δεν τους λες. Παραθέτω τυχαία κάποια ονόματα όπως μου έρχονται: Erving Goffman, James Coleman, Jeffrey Alexander, Andrew Abbott, Eliot Freidson, Bernard Lahire, Alfred Schutz, Morris Rosenberg, Raymond Boudon, Jon Elster και τόσοι άλλοι των οποίων η συνεισφορά στην γνώση του κοινωνικού κόσμου είναι μοναδική.
Είναι αυτοί λιγότερο καλοί επιστήμονες επειδή δεν είναι αριστεροί; Με την ίδια λογική δεν πρέπει να διδάσκουμε ή να διαβάζουμε τον Heidegger επειδή είχε ένοχες σχέσεις με τον φασισμό. Ποιος σοβαρός φιλόσοφος θα δεχόταν μια τέτοια δήλωση; Οι κοινωνικές επιστήμες προάγουν και βασίζονται στην ορθολογική σκέψη, συνιστούν κατάληξη της προσπάθειας του ανθρώπου να «βγει από την ανωριμότητά του για την οποία είναι ο ίδιος υπεύθυνος».
Όμως αν καταλήξουμε να λέμε ότι και η ίδια η ορθολογικότητα είναι αξιακό φαινόμενο, άρα προϊόν σύμβασης και άρα σχετικό, τότε επιστρέφουμε σε προνεωτερικές καταστάσεις, ζήτω που καήκαμε με άλλα λόγια. Δεν υπάρχει αλλά ούτε και είναι εδώ ο χώρος για να πραγματευτούμε το ζήτημα των αξιών στις κοινωνικές επιστήμες. Σε καμία περίπτωση όμως κανείς δεν δικαιούται να επιβάλλει τις κομματικές τους προτιμήσεις αλλά και την ίδια στιγμή την άγνοια που προκύπτει από μια τέτοια επιβολή για να κάνει εκπαιδευτική πολιτική. Ας περιμένουμε την επόμενη περίοδο ανόδου της ακροδεξιάς ή άλλων ανορθολογικών φαινομένων μπας και ανακαλύψουν πάλι κάποιοι την κοινωνιολογία. Αστειεύομαι προφανώς, αν ξανασυμβεί κάτι τέτοιο μπορεί να είναι αργά.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 8/5
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 8/5
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
