Alfavita Newsroom Της Σοφίας Μαργαρίτη , συγγραφέα – φιλολόγου
Η ψηφιακή τεχνολογία, η παγκοσμιότητα, η διάδοση του διαδικτύου και της νέας γενιάς έξυπνων συσκευών πλήττει την πολιτισμική ιδιαιτερότητα και αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης της ανθρώπινης δημιουργικής φαντασίας και της Τέχνης. Η σύγχρονη γενιά καλλιτεχνών γκρεμίζοντας συθέμελα τα δεδομένα, φτιάχνει εξαρχής μια νέα τεχνητή πραγματικότητα. Η τεχνολογία αιχμαλωτίζει τον πολιτισμό τρέφοντας την αλαζονεία και την αυταρέσκεια των επιστημόνων. Πότε η ανθρώπινη δημιουργία και κάθε αισθητική δραστηριότητα δικαιούται και δεν υφαρπάζει δολίως και καταχρηστικά το χαρακτηρισμό «τέχνη»; Πότε η σύγχρονη τεχνολογία είναι θεραπαίνιδα και όχι εξανδραποδισμός της αισθητικής; Ο καλλιτεχνικός χώρος οφείλει να μείνει κλειστός, numerous clausus ή το αισθητικώς ζειν και ποιείν οφείλει να συμβαδίσει με την τεχνική ως προς τον τρόπο παραγωγής και διάδοσης του; Σίγουρα είναι αντιληπτό ότι από τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη λογοτεχνία και το θέατρο, περάσαμε εν ριπή οφθαλμού στο computer art, animation, internet art, στην κυβερνο – τέχνη, την εικονική πραγματικότητα, την τεχνητή νοημοσύνη και τη βιοτεχνολογική τέχνη που διαμορφώνουν τον Τρίτο Πολιτισμό (J. Brockman, The third Culture, 1996).
Όταν σκέφτομαι Τέχνη, αυτομάτως έρχεται μπροστά μου ο Μιχαήλ Άγγελος να ζωγραφίζει όρθιος στο ημίφως με τα χέρια ψηλά, επί τέσσερα συναπτά έτη την οροφή της Capella Sistina. Ο Μπετόβεν με τη σταδιακή απώλεια της ακοής του να δημιουργεί την πεμπτουσία της μουσικής, πρωτοπόρος, αντισυμβατικός και ανυπέρβλητος. Ο Ντοστογιέφσκι να γράφει υπό συνθήκες πλήρους ανέχειας, με εμπειρίες φυλακής και εξορίας, τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών. Μου έρχεται στο μυαλό και ο γλύπτης Ροντέν και το «Φιλί» του που άγγιξε την ψυχή πολλών ανθρώπων διαχρονικά.
Ο δημιουργός χαρακτηριζόταν από ευαισθησία, υπομονή, επιμονή, δεξιοτεχνία και το έργο του ήταν αλληλένδετο με τις δυσκολίες της ζωής του. Η τέχνη υπηρετούσε τη δημιουργική φαντασία και ευρεσιτεχνία, την πρωτοτυπία και αναδεικνύονταν από το βαθμό δυσκολίας των συνθηκών, υπηρετώντας την ποιότητα και τη διαχρονικότητα. Η επαφή με τον κόσμο του καλλιτέχνη και της δημιουργίας του ήταν μυσταγωγία, μέθεξη για τον φιλότεχνο. Η επιθυμία για την επαφή με το έργο τέχνης δημιουργούσε προσμονή, η πνευματική εμπειρία ήταν διέξοδο, ήταν τρόπος να εξίσταται, να βιώνει έντονα συναισθήματα, να απελευθερώνει καταπιεσμένα βιώματα, να εκλεπτύνει το ήθος.
Και σαρώνει τα πάντα αίφνης η λαίλαπα της τεχνολογίας. Με τα νέα δεδομένα ο Μιχαήλ Άγγελος θα χρησιμοποιούσε photoshop και φωτογραφίες artistic, o Μπετόβεν σύγχρονη κονσόλα ήχου με δυνατότητες remix, sequencer και επεξεργασία βίντεο, ο Ντοστογιέφσκι τεχνητή νοημοσύνη και αυτόματη διόρθωση, ενώ τα χειρόγραφά του θα ήταν e-book και o Ροντέν θα υιοθετούσε νέες μορφές εκτύπωσης ψηφιακά μοντελοποιημένων γλυπτών σε τρεις διαστάσεις. Ένας πολιτισμός γέννημα θρέμμα της τεχνολογίας αναδύθηκε με διαχειριστές Nerd boys and girls που σαρώνουν μέσω διαδικτύου τα Παλλάδια της κλασικής τέχνης. Ο δημιουργός ως homo spiritualis omnia judicat εξοβελίζεται στα τάρταρα της λήθης από την computer generation και το καλλιτεχνικό επίτευγμα μεταπίπτει σε παράγωγο της τεχνολογίας των υπολογιστών. Το ωραίο ως ηθική αυταξία συνθλίβεται από τα τεχνολογικά παραγόμενα προιόντα μαζικής υποκουλτούρας (kitsch).
Βέβαια δεν αμφισβητεί κανείς ότι τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο παρέχουν τα οικονομικά, τεχνικά και κοινωνικά μέσα, ακόμη και πόρους, για την προώθηση των πολιτιστικών προϊόντων. Προωθούν την προσβασιμότητα σε χώρους τέχνης και μουσεία για όλες τις κοινωνικές ομάδες συμβάλλοντας στη διάδοση της πνευματικής καλλιεργειας και στη διαμόρφωση αισθητικού κριτηρίου. Παράλληλα δίδεται η δυνατότητα μελέτης κριτικών και αναλύσεων. Η ψηφιοποίηση των μουσείων και οι περιοδεύουσες εκθέσεις με χρήση νέων τεχνολογιών εκλαϊκεύουν καλλιτεχνικά κινήματα και κάνουν κοινωνικό άνοιγμα σε απρόσιτα έργα.
Από την άλλη πλευρά όμως τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας αποτελούν στρατηγικά σημεία ελέγχου πολιτιστικής παραγωγής υπηρετώντας επί του πρακτέου τα συμφέροντα των εθνικών και πολυεθνικών κολοσσών. Η εμπορευματοποίηση της τέχνης βρίσκει τον ορισμό της θα έλεγα, σε γνωστή διαφημιστική καμπάνια που έκανε γνωστή τοις πάσι την Carmen του Bizet, ή ο Ζορμπάς, που έγινε βορά της αδηφάγου τουριστικής βιομηχανίας (ποτέ δεν αποκαταστάθηκε η ανυπέρβλητη ιεροσυλία). Πέρα από αυτό τίθενται θέματα λογοκρισίας και διασφάλισης πνευματικών δικαιωμάτων. Θίγεται η αυθεντικότητα των έργων και γίνεται διασυρμός τους. Είναι δηλαδή το ίδιο η άμεση επαφή με το έργο τέχνης σε σχέση με τη δικτυακή προβολή τους; ο σύγχρονος καλλιτέχνης υπηρετεί το ανθρωπιστικό ιδανικό ή κονιορτοποιείται από τους μηχανισμούς κερδοσκοπίας των εμπορικών συμφερόντων;
Η παγκοσμιότητα που υποθάλπεται από την τεχνική επηρεάζει σύμβολα, πρότυπα, ιδέες, αξίες καθώς και τα αισθητικά κριτήρια του κοινού, το οποίο δεν έχει τον ίδιο χρόνο, λαχτάρα, υπομονή να δεχθεί ως βάλσαμο στην ψυχή του την όσμωση με ένα έργο τέχνης. Η τηλεοπτική (3D, dolby surround, HD) του ματιά δεν συγκινείται πια εύκολα από ένα μυθιστόρημα ή μια θεατρική παράσταση. Όσο όμορφη όμως και αν είναι η ηλεκτρονική μουσική , πάντα θα χρειάζεται την ανθρώπινη ενορχήστρωση. Όσο τέλεια γίνονται όλα με το photoshop, πάντα η πραγματική ομορφιά θα ανθεί στη διαφορετικότητα. Όσο και αν μπορεί η αυτόματη διόρθωση να ελαχιστοποιήσει τα ορθογραφικά λάθη, πάντα ο συνδυασμός των λέξεων δίνει ανάσα και ζωή στο κείμενο. Καμιά τεχνολογία δεν θα αντικαταστήσει την ανθρώπινη δημιουργικότητα, φαντασία, πρωτοτυπία και ευρεσιτεχνία. Ποτέ το δημιούργημα δεν θα ξεπεράσει το δημιουργό. Η τεχνολογία πρέπει να παραμένει ως θεραπαίνιδα γιατί «ένα άγαλμα , ένας στίχος, μια τραγωδία, μια ζωγραφιά είναι τα ανώτατα τρόπαια που έστησε ο άνθρωπος απάνω στη γης», όπως διατύπωσε ο Καζαντζάκης...
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
