Λεωνίδας Βουρλιώτης Με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας ξεκίνησε ο φετινός μαραθώνιος των Πανελλαδικών Εξετάσεων για περίπου 100.000 υποψηφίους. Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί μια καμπή για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς από τον Σεπτέμβριο του 2025, θα λειτουργήσουν για πρώτη φορά στη χώρα μη κρατικά ΑΕΙ, όπως προβλέπει η πρόσφατη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Αυτό το νέο τοπίο ενδέχεται να επανακαθορίσει τις επιλογές των επιτυχόντων, ιδιαίτερα όσων έχουν εισαχθεί σε περιφερειακά δημόσια πανεπιστήμια, αλλά μπορεί να προτιμήσουν ένα ιδιωτικό ίδρυμα στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη.
Οι Πανελλαδικές δεν είναι εξετάσεις πιστοποίησης – Είναι διαγωνισμός
Όπως επισημαίνει ο μαθηματικός και αναλυτής εκπαιδευτικών θεμάτων Στράτος Στρατηγάκης, το θεμελιώδες στοιχείο που διαχωρίζει τις Πανελλαδικές από άλλες εξετάσεις είναι πως δεν αποσκοπούν στην πιστοποίηση γνώσεων, αλλά στη συγκριτική αξιολόγηση των υποψηφίων. Πρόκειται για διαγωνισμό κατάταξης για ένα πεπερασμένο αριθμό θέσεων – 68.788 φέτος – και όχι για αξιολόγηση απόλυτης επάρκειας.
Άρα, δεν έχει σημασία μόνο το πόσο καλά έγραψες, αλλά πώς έγραψες σε σχέση με τους υπόλοιπους.
Παραδείγματα που αποδεικνύουν το παράδοξο
Ο βαθμός, από μόνος του, δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική "αξία" της επίδοσης, καθώς αυτή εξαρτάται από το επίπεδο δυσκολίας των θεμάτων και την κατανομή των βαθμολογιών κάθε χρονιά.
| Χρονιά | Μάθημα | Υποψήφιοι με >15 | Σχόλιο |
|---|---|---|---|
| 2015 | Φυσική | 9,4% | Πολύ δύσκολα θέματα |
| 2016 | Φυσική | 17,78% πάνω από 19 | Πολύ εύκολα θέματα |
| 2017 | Μαθηματικά Ο.Π. Οικονομίας | 517 με >15 | Δύσκολη χρονιά |
| 2023 | Μαθηματικά Ο.Π. Οικονομίας | 673 με >18 | Εύκολα θέματα |
Το 15 το 2015 αποδείχθηκε πολύτιμότερο από το 19 του 2016.
Το 19 στα Αρχαία το 2022 είχε μεγαλύτερη βαρύτητα από το αντίστοιχο του 2023.
Γιατί το 15 μπορεί να είναι "καλύτερο" από το 19
Αν η γενική επίδοση των υποψηφίων είναι χαμηλή, τότε μια μέτρια επίδοση, όπως το 15, μπορεί να είναι αρκετή για την εισαγωγή σε υψηλόβαθμη σχολή. Αντιθέτως, όταν τα θέματα είναι εύκολα, ακόμη και το 19 μπορεί να αποδειχθεί ανεπαρκές, αφού περισσότεροι υποψήφιοι το πετυχαίνουν, ανεβάζοντας τις βάσεις.
Παράδειγμα; Το 2016, η βάση της Ιατρικής Αλεξανδρούπολης ανέβηκε κατά 474 μόρια, ακριβώς επειδή τα θέματα ήταν εύκολα και οι αριστούχοι πολλαπλασιάστηκαν.
Εκπαιδευτικό πλαίσιο και σκέψεις για το μέλλον
Η εισαγωγή μη κρατικών ΑΕΙ φέρνει νέα δεδομένα και πιθανώς θα μεταβάλλει τους στρατηγικούς υπολογισμούς των οικογενειών. Το δίπολο "δημόσιο – ιδιωτικό πανεπιστήμιο" θα επηρεάσει τόσο τις βάσεις εισαγωγής όσο και την κατανομή φοιτητών, με ενδεχόμενες ερημώσεις περιφερειακών ιδρυμάτων.
Παράλληλα, η λειτουργία της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) καθιστά την επιτυχία πιο σύνθετη υπόθεση. Πέρυσι, 10.120 θέσεις έμειναν κενές εξαιτίας της ΕΒΕ.
Οι Πανελλαδικές είναι μια μάχη σύγκρισης, όχι αξιολόγησης γνώσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η βαθμολογία δεν λέει πάντα την αλήθεια. Το 15 μπορεί να αξίζει περισσότερο από το 19, ανάλογα με τη συγκυρία. Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η σχετική επίδοση και όχι ο απόλυτος αριθμός.
