Είδα στο Netflix την ταινία – ντοκιμαντέρ «Adult under construction». Μια 25χρονη δημοσιογράφος συζήτησε με Ψυχολόγους για τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της εφηβείας. Επειδή νομίζω ως εκπαιδευτικοί Γυμνασίων και Λυκείων αλλά και ως γονείς εφήβων είναι καλό να τα γνωρίζουμε, πληκτρολόγησα τις απαντήσεις τους στις ερωτήσεις της εντυπωσιακής για τον αυθορμητισμό της νεαρής δημοσιογράφου.
Αντριάνα Γκαλβάν, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο UCLA : Μπορούμε να δούμε την ωριμότητα ως συνώνυμο της ικανότητας. Οπότε ίσως αυτό που εννοούμε, είναι ότι σε μια ορισμένη ηλικία θα είσαι ικανός για παράδειγμα να λαμβάνεις αποφάσεις. Θα είσαι ικανός να κατανοείς την οπτική των άλλων ανθρώπων. Αλλά δεν έχουμε ακόμα ακριβή ορισμό της ηλικίας ωριμότητας. Στην εφηβεία το σημαντικότερο είναι ότι ο εγκέφαλος αναδιαμορφώνεται. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν είναι ήδη δομικά έτοιμος όταν οι άνθρωποι είναι έφηβοι, αλλά ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται στο περιβάλλον, στην αλληλεπίδραση με τους φίλους και στις μεγαλύτερες συγκρούσεις ίσως με τους γονείς, αλλάζει. Έτσι οι συνδέσεις μεταξύ των περιοχών στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου και στα βαθύτερα στρώματα του εγκεφάλου αναδιαμορφώνονται συνεχώς.
Οι συγκρούσεις με τους γονείς είναι φυσιολογικές επειδή ο έφηβος θέλει να βρει την ανεξαρτησία του. Είναι φυσιολογικό να προσπαθεί να αυτονομηθεί από τους γονείς ή τους εκπαιδευτικούς. Και ένας τρόπος για να το κάνει είναι να συγκρουστεί και να διαχωρίσει τον εαυτό του είτε σωματικά είτε συναισθηματικά. Το παρατηρούμε όχι μόνο στους ανθρώπους αλλά και στα ζώα, όπως πίθηκοι ή τρωκτικά. Αρχίζουν κι αυτά ν’ απομακρύνονται από τους κύριους προστάτες τους κατά την περίοδο αμέσως μετά την εφηβεία.
Στην εφηβεία, ο εγκέφαλος έχει σχεδιαστεί ώστε να μας μάθει να σκεφτόμαστε μόνοι μας. Και αυτό συμβαίνει κάνοντας ορισμένα σφάλματα και μαθαίνοντας μέσα από δοκιμές και λάθη, εντοπίζοντας τι θα μας βοηθήσει στο να σκεφτόμαστε μόνοι μας και καθορίζοντας τι μας κάνει να νιώσουμε αυτοπεποίθηση και ανεξαρτησία από τους άλλους. Ο εφηβικός εγκέφαλος ωριμάζει από πίσω προς τα εμπρός. Το πίσω μέρος του εγκεφάλου αντιπροσωπεύει τις λειτουργίες που χρειαζόμαστε πολύ νωρίς στη ζωή όπως το μπουσούλημα, το περπάτημα, η ομιλία και η αναπνοή, ενώ οι περιοχές στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου που δεν ολοκληρώνουν την ανάπτυξή τους μέχρι να φτάσουμε τα 25 χρόνια σχεδόν, είναι περιοχές που μας βοηθούν να παίρνουμε αποφάσεις, να σκεφτόμαστε αφηρημένα πράγματα όπως είναι η θρησκεία ή ο χρόνος και δεν αναπτύσσονται αμέσως αλλά αργότερα στη ζωή, ίσως επειδή δεν χρειαζόμαστε αυτές τις δεξιότητες ως βρέφη. Εκείνη την περίοδο οι γονείς λειτουργούν σαν προμετωπιαίος φλοιός.
Το συναπτικό κλάδεμα που συμβαίνει περίπου στην περίοδο της εφηβείας μας βοηθά στην τελειοποίηση του προμετωπιαίου φλοιού στις περιοχές που μας βοηθούν να παίρνουμε αποφάσεις και να ασκούμε καλό αυτοέλεγχο. Το κλάδεμα είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία της ανάπτυξης και το μεγαλύτερο κλάδεμα συμβαίνει κατά την εφηβεία. Αναφέρεται στη διαδικασία εξάλειψης των συνδέσεων στον εγκέφαλο οι οποίες δεν είναι χρήσιμες. Έτσι μέχρι να φτάσουμε στην εφηβεία υπάρχει μια αύξηση των ονομαζόμενων συνάψεων. Συνάψεις είναι οι συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων. Γύρω στην περίοδο της εφηβείας, αρχίζουμε να κλαδεύουμε απομακρύνοντας τις συνάψεις ή τις συνδέσεις που δεν είναι απαραίτητες. Ένα παράδειγμα κλαδέματος είναι η διαδικασία της γλωσσικής ανάπτυξης. Οπότε από νωρίς στη ζωή έχουμε πολλές συνδέσεις στις γλωσσικές περιοχές μας που μας βοηθούν την οποιαδήποτε γλώσσα του περιβάλλοντος που γεννηθήκαμε. Αλλά μετά τον πρώτο ή δεύτερο χρόνο της ζωής μας αρχίζουμε ν’ ακούμε ή να παρακολουθούμε μόνο μια γλώσσα κι έτσι καθώς μεγαλώνουμε γινόμαστε όλο και καλύτεροι στη δική μας γλώσσα και όλο και χειρότεροι στις άλλες γλώσσες και αυτή η επιδείνωση είναι ένα παράδειγμα της διαδικασίας κλαδέματος. Το ότι κλαδεύουμε τις συνδέσεις που θα ήταν απαραίτητες για την εκμάθηση άλλων τύπων γλωσσών. Επίσης το κλάδεμα συνοδεύεται από την ενίσχυση των υφιστάμενων συνδέσεων τις οποίες χρειαζόμαστε. Έτσι ενισχύουμε τις συνδέσεις που αντιπροσωπεύουν την μητρική μας γλώσσα.
Δεν θα έλεγα ότι οι έφηβοι έχουν μια βιολογική δικαιολογία, διότι η δικαιολογία υποδηλώνει ότι δεν πρέπει να τους θεωρούμε υπεύθυνους, ή ότι δεν πρέπει να περιμένουμε απ’ αυτούς ν’ ασκούν καλό αυτοέλεγχο. Η κατανόηση του εφηβικού εγκεφάλου δεν τους δίνει μια βιολογική δικαιολογία, αλλά μας βοηθά να καταλάβουμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε τους εφήβους στο να παίρνουν σωστές αποφάσεις σε καταστάσεις όπου το καλύτερο γι αυτούς, το πιο ωφέλιμο γι αυτούς είναι να σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεών τους. Τα πράγματα που κάναμε μας κάνουν αυτό που είμαστε τώρα. Οπότε θα ήταν λοιπόν ατυχές το να στερήσουμε από τους εφήβους την ευκαιρία να είναι έφηβοι.
Λόρενς Στάϊνβεργκ, Καθηγητής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο TEMPLE: Γύρω στην εφηβεία, λόγω της επίδρασης των σεξουαλικών ορμονών στον εγκέφαλο, οι έφηβοι αναζητούν περισσότερο την ευχαρίστηση και την επιβράβευση. Οι σεξουαλικές ορμόνες προκαλούν επίσης την αύξηση της δραστηριότητας ενός νευροδιαβιβαστή, που ονομάζεται ντοπαμίνη. Η δραστηριότητα ντοπαμίνης στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου είναι αυξημένη στην εφηβεία σε σχέση με άλλη περίοδο της ζωής. Η ντοπαμίνη παίζει πολλούς ρόλους στον εγκέφαλο, αλλά ένας από τους σημαντικότερους είναι η εμπειρία της ευχαρίστησης. Έτσι κάθε φορά που περιμένουμε να συμβεί κάτι καλό ή όταν πραγματικά νιώθουμε κάτι καλό παίρνουμε μια μικρή δόση ντοπαμίνης. Και αυτή η ντοπαμίνη είναι που μας κάνει να νιώθουμε την ευχαρίστηση. Και η ντοπαμίνη παίζει σημαντικό ρόλο στο αίσθημα της ευχαρίστησης ανεξάρτητα από τον λόγο. Οπότε είναι σημαντική όταν τρώμε, όταν κάνουμε σεξ, όταν παίρνουμε χρήματα, όταν μας επαινούν.
Όλα αυτά ενεργοποιούν το κέντρο ανταμοιβής. Τώρα κατά την διάρκεια της εφηβείας, επειδή υπάρχει τόσο μεγάλη δραστηριότητα στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου, τα πράγματα που τα νιώθουμε ως καλά, γίνονται ακόμα καλύτερα. Άρα ο έφηβος είναι σε επιφυλακή για ανταμοιβές. Και αυτό ωθεί τα παιδιά να κάνουν πράγματα ακόμα και όταν μπορεί να υπάρχουν κίνδυνοι, γιατί θέλουν να πάρουν την ανταμοιβή. Ενώ συμβαίνει αυτό ο προμετωπιαίος λοβός εξακολουθεί να ωριμάζει. Άρα είναι σαν ένα αυτοκίνητο που πατάει τέρμα το γκάζι αλλά δεν έχει καλό σύστημα φρένων. Όσο ωριμάζουμε προς την ενηλικίωση τα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου γίνονται λιγότερο ενεργά. Οπότε δεν παίρνουμε τόση ευχαρίστηση από τα πράγματα όσο οι έφηβοι.
Ντάνιελ Νετλ, Καθηγητής Επιστημών Συμπεριφοράς, Πανεπιστήμιο NEWCASTLE : Όταν λέμε ευτυχία στην ψυχολογία δεν εννοούμε «τι ευτυχία ! γελάω, τραγουδάω, χορεύω συνέχεια». Εννοούμε ότι αν αναλογιστείτε τη ζωή σας, το είστε αρκετά ικανοποιημένοι με το πώς εξελίσσεται. Υπάρχουν κακές στιγμές αλλά εξισορροπούνται από τις καλές, και συνολικά έχετε την άποψη ότι η ζωή σας είναι ικανοποιητική. Προχωράει με τρόπο που είστε ικανοποιημένοι. Ακριβώς αυτό το οποίο ονομάζουμε «ευτυχία». Κάτι που κάνει ευτυχισμένο εμένα δεν θα κάνει κι εσένα, γιατί είμαστε πολύ διαφορετικοί άνθρωποι. Αποδέξου το ότι ο καθένας είναι διαφορετικός μα κι εσύ αλλάζεις στις διάφορες στιγμές της ζωής σου. Ενώ είσαι νέος ψάχνεις τις επιχειρήσεις που μπορείς να κάνεις με κύρος και έρωτα και σεξ και … κοινωνικές σχέσεις. Ίσως όταν μεγαλώνεις αυτές οι προτεραιότητες ν’ αλλάζουν λίγο.
Ένας που είναι αγχωμένος στα 25 του και στα 50 του θα είναι αγχωμένος αλλά λιγότερο. Νομίζω πως η προσωπικότητα είναι κάτι που σου κολλάει καθώς ο καιρός περνάει. Μεγάλο μέρος της το έχεις από την αρχή και μεγάλο στην πρώιμη παιδική ηλικία, οπότε μπορείς να την σκεφτείς σαν κάτι που προσκολλάται σταδιακά σε σένα ή που σταθεροποιείται καθώς προχωράς, αλλά σίγουρα η εφηβεία είναι μια σημαντική περίοδος. Στατιστικά μιλώντας αυτός που ήταν ο πιο προβληματικός σαν έφηβος και σαν ενήλικος θα είναι ο πιο προβληματικός. Αυτά όμως γενικά μιλώντας, μη τα παίρνετε τοις μετρητοίς. Η προσωπικότητα είναι συντελεστής ευτυχίας. Οι άνθρωποι συχνά πιστεύουν ότι ευτυχία είναι να έχεις ένα μεγάλο αυτοκίνητο κλπ. Μα συνήθως ψάχνεις πάντα ένα ακόμη μεγαλύτερο. Αλλά νομίζω ότι το πώς είμαστε και το πώς σκεφτόμαστε για τη ζωή καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ευτυχία μας. Το πώς βλέπουμε τη ζωή, εξαρτάται κυρίως από την προσωπικότητα. Γενικά πρέπει να είναι χαλαροί οι έφηβοι και να απολαμβάνουν τις εμπειρίες που έχουν τώρα επειδή έχουν χρόνο, και να μην τις χάνουν κοιτώντας πολύ μακριά.
Τζένιφερ Σίλβερς, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο UCLA : Στην εφηβεία, όλα αλλάζουν, το χαλί τραβιέται κάτω από τα πόδια σου. Ο κοινωνικός σου κόσμος αλλάζει. Ξαφνικά έχεις όλες αυτές τις νέες προκλήσεις ενώ προσανατολίζεσαι άπειρος στον κόσμο και όταν θα μπορούσες να βασιστείς στους γονείς σου. Οι ορμόνες και ο εγκέφαλός σου αλλάζουν δείχνεις κυριολεκτικά διαφορετικός κάθε μέρα που κοιτάζεσαι στον καθρέφτη. Και νομίζω ότι όλα αυτά συσσωρεύονται την ίδια στιγμή που έχεις αυτή την αυξημένη αυτογνωσία και την ικανότητα να σκέφτεσαι το τι πραγματικά σημαίνει ο κόσμος γύρω σου. Και αυτό είναι ένας τέλειος συνδυασμός για να νιώσεις έντονα συναισθήματα.
Οι έφηβοι δεν έχουν απαραίτητα γονείς έτοιμους να ρυθμίσουν και να διαχειριστούν κάθε συναισθηματική εμπειρία που βιώνουν ομοίως όπως οι έφηβοι, και επίσης συναντούν πιο πολλές συναισθηματικές εντάσεις απ’ ότι οι έφηβοι καθημερινά. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι η εφηβεία είναι μια από τις τελευταίες στιγμές για να χτίσεις δρόμους. Και είναι μια καλή μεταφορά για τον εγκέφαλο νομίζω. Αν σκεφθείτε όλη την ανάπτυξη αυτή την περίοδο, όταν δημιουργείτε τις συνδέσεις μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων του εγκεφάλου σας … της εμπειρίας σας, τελικά θα γίνουν αυτοί οι σούπερ αυτοκινητόδρομοι όπου συνδέεστε μόνο από το χ στο ψ. Σε ενδιαφέρουν μόνο αυτά τα δυο θέματα και αναπτύσσεις ένα πράγμα στο οποίο και γίνεσαι πραγματικός ειδικός. Στην παιδική ηλικία έχεις παντού χωματόδρομους, όχι ιδιαίτερα λειτουργικούς, αλλά βάζεις κατά κάποιο τρόπο τις βάσεις. Όταν έρχεται η βροχή γίνεται λίγο λασπώδες, αλλά την ίδια στιγμή, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η μεγάλη ευκαιρία να ανακατασκευαστούν οι δρόμοι. Είναι σαν την τελευταία σου ευκαιρία όπου μπορείς πραγματικά εύκολα να σμιλευτείς από το περιβάλλον σου και να αρχίσεις να ορίζεις το πεπρωμένο σου σχετικά με το τι θέλεις να κάνεις.
Μεγαλώνοντας ελέγχουμε πολύ καλύτερα τα συναισθήματά μας και νομίζω αυτή είναι μια από τις πιο θεμελιώδεις αλλαγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια της ζωής. Το να μπορούμε να πούμε «θέλω να κάνω κάτι» και να μην εκτροχιαζόμαστε εντελώς από την επίτευξη των στόχων λόγω των συναισθημάτων. Νομίζω ότι η εφηβεία είναι ένα από τα πιο κρίσιμα κομμάτια της ανάπτυξης πραγματικά καλών εργαλείων για την εργαλειοθήκη των ρυθμίσεων. Όταν είσαι νέος οι γονείς σου λειτουργούν σχεδόν όπως ο προμετωπιαίος φλοιός σου. Παρόντες σε βοηθούν να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου, να ελέγχεις το περιβάλλον σου κοκ. Έτσι σε μοντελοποιούν κατά μια έννοια πως ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους και πως ελπίζουν να σε στηρίξουν. Είναι σχεδόν σαν να σου μαθαίνουν πώς να το κάμνεις. Τελικά ιδιαίτερα κατά την εφηβεία, όταν αρχίσουμε να βλέπουμε μια αυξημένη ικανότητα ελέγχου του εαυτού μας, εν μέρει λόγω των αλλαγών της ωρίμανσης στον εγκέφαλο, αρχίζουμε να βελτιωνόμαστε στα είδη στρατηγικής για τις διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις.
Η επανεκτίμηση είναι μια ευρεία κατηγορία στρατηγικών που σε γενικές γραμμές σημαίνει : αλλαγή του τρόπου σκέψης για ένα συναισθηματικό συμβάν, ώστε ν’ αλλάξει το πώς αισθάνεστε. Αυτό έχει τις ρίζες του στην ιδέα ότι τα συναισθήματά μας δεν είναι τέλειες ενδείξεις του τι συμβαίνει στο περιβάλλον. Αυτό είναι προϋπόθεση της επανεκτίμησης. Η ιδέα του πως ερμηνεύουμε τα γεγονότα είναι αυτή που μας οδηγεί σε διαφορετικές συναισθηματικές εμπειρίες. Υπάρχουν δυο ιδιαίτερα συνηθισμένοι τύποι επανεκτίμησης. Ο ένας περιλαμβάνει την επανερμηνεία. Έτσι αν παρακολουθείτε μια ταινία, και βλέπετε κάποιον καλυμμένο με αίμα μπορείτε να πείτε στον εαυτό σας «δεν είναι αληθινό αίμα, είναι ψεύτικο». Έτσι κυριολεκτικά αλλάζετε το νόημα αυτού που βλέπετε, ερμηνεύοντάς το ως κάτι θεμελιωδώς διαφορετικό.
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο τα άτομα επανεκτιμούν είναι η αποστασιοποίηση. Στην πραγματικότητα δεν βλέπετε κάποιον καλυμμένο με αίμα, αλλά το σκέφτεστε σαν να είστε χειρουργός και πρόκειται να εκτελέσετε μια εγχείρηση, το βλέπετε από μια αντικειμενική οπτική. Τα αρνητικά συναισθήματα που έχουν οι έφηβοι για κάτι μειώνονται ελάχιστα με τον καιρό, ενώ οι ενήλικες όταν τα επανεξετάζουν στον τον προμετωπιαίο φλοιό τους μειώνονται σε μεγάλο βαθμό.
Νομίζω ένα από τα πράγματα που παρατηρούν συχνά οι γονείς είναι κυρίως ότι οι έφηβοι ενδέχεται κάποιες φορές να απορροφούνται από τους εαυτούς τους, ή να σκέφτονται περισσότερο τι αισθάνονται οι φίλοι τους παρά το τι νιώθουν οι γονείς τους. Πρέπει να απογοητευτείς λίγο από τους γονείς σου αλλιώς θα ζήσεις μαζί τους για το υπόλοιπο της ζωής σου. Και ομοίως πρέπει να αρχίσεις να νοιάζεσαι περισσότερο για το τι σκέφτονται οι φίλοι σου ώστε να δημιουργήσεις ώριμες κοινωνικές σχέσεις. Η πίεση των συνομηλίκων έχει κακή φήμη και μπορεί να επιφέρει άσχημα αποτελέσματα, αλλά είναι επίσης πολύ σημαντική για την καθοδήγηση της συμπεριφοράς μας. Μαθαίνουμε πολλά από τους συνομηλίκους μας όταν επιθυμούμε να δεθούμε και να μάθουμε τι σκέφτονται για μας. Αυτό μας διδάσκει πολλά. Μπορεί να σε οδηγήσει να καλυτερεύσεις στο σχολείο. Μπορεί να σε οδηγήσει στο να παρακούσεις τους γονείς σου και να το σκάσεις, μα αν δεν τους νοιαζόμασταν μάλλον δεν θα ήμασταν πολύ καλοί ως κοινωνικοί παράγοντες.
Αρχίζεις να καταλαβαίνεις τι σημαίνει να έχεις ανεξαρτησία και αυτό είναι βασικό κομμάτι του τι σε οδηγεί στην ταυτότητά σου. Αν οι έφηβοι δεν είχαν αυτή την λίγη περισσότερη ώθηση, την λίγο παραπάνω παρόρμηση, δεν ξέρω αν θα έπαιρναν κάποια από τα ρίσκα που κατά κάποιο τρόπο πρέπει να πάρουν για να γίνουν οι άνθρωποι που θα γίνουν. Δοκιμάζουμε διάφορα πράγματα και νομίζω ότι αυτά τα συναισθήματα ανεξάρτητα από το αν είναι έντονη επιθυμία ή έντονος φόβος, ότι κι αν είναι, μας ωθούν να βιώσουμε διάφορα πράγματα στη ζωή και αυτές οι εμπειρίες είναι πραγματικά σημαντικές για την διαμόρφωσή μας.
Τέρυ Μόφιτ, Καθηγήτρια Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης, Πανεπιστήμιο DUKE : Όσο μεγαλώνει ένα άτομο τόσο περισσότερο η προσωπικότητά του ταιριάζει με το περιβάλλον του. Καθώς προχωράς στη ζωή σου επιλέγεις την εργασία που σου ταιριάζει. Επιλέγεις έναν εραστή που ταιριάζει στην προσωπικότητά σου. Επιλέγεις ασχολίες, χόμπι, δραστηριότητες αναψυχής που ταιριάζουν στην προσωπικότητά σου. Το κόλπο στην εφηβεία είναι να προχωράς και να κάνεις αυτές τις επιλογές μ’ έναν τρόπο που να σου ταιριάζει πραγματικά.
Νομίζω το μάθημα είναι ότι, όταν είσαι έφηβος πρέπει να βιώνεις τα πάντα. Πρέπει να δοκιμάζεις νέα πράγματα. Να γνωρίζεις νέους ανθρώπους. Πρέπει να πας σε νέα μέρη, ν’ ανοίξεις τον εαυτό σου στον κόσμο. Είναι ένα είδος διαδικασίας για να γνωρίσεις τον εαυτό σου, αλλά και να μάθεις να γνωρίζεις τις δυνατότητες. Είναι μια πολύ συναρπαστική περίοδος. Πρέπει να δοκιμάζεις τα πάντα αλλά να προσέχεις να μην παγιδευτείς. Μπορεί να παγιδευτείς αν έχεις μια απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη, αν αφήσεις το σχολείο, αν καπνίσεις πολύ χόρτο κι αν πιεις πολύ αλκοόλ και εθιστείς. Η ιδέα είναι να είσαι προσεκτικός και να εξερευνάς τα πάντα, ώστε να έχεις όλες τις επιλογές.
Πολύ σημαντικό σήμερα περισσότερο από άλλες εποχές είναι να έχουν οι έφηβοι αυτοέλεγχο. Μπορούμε εύκολα να έχουμε φαστ φουντ οπότε πρέπει να χρησιμοποιούμε τον αυτοέλεγχο για να μην πάρουμε πολύ βάρος. Μπορούμε να αποκτήσουμε εθιστικές ουσίες πολύ εύκολα, οπότε πρέπει να χρησιμοποιούμε τον αυτοέλεγχο ώστε να μην εθιστούμε. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γρήγορα. Πρέπει να χρησιμοποιούμε τον αυτοέλεγχο ώστε να μην ανταποκρινόμαστε πολύ γρήγορα ποστάροντας κάτι που θα βλάψει κάποιο άλλο άτομο. Είναι λοιπόν μια καλή ιδέα, το ότι ο αυτοέλεγχος είναι κάτι που κάθε έφηβος μπορεί να χρησιμοποιήσει, που κάθε έφηβος μπορεί να εξασκήσει απλά κάνοντας τον εαυτό του πιο έξυπνο και κάνοντας ενεργές επιλογές και ως αποτέλεσμα η ζωή του θα εξελιχθεί πολύ καλύτερα.
Όλος ο κόσμος αποκτά περισσότερο αυτοέλεγχο καθώς μεγαλώνει. Ο αυτοέλεγχος είναι χαμηλότερος στα 2χρονα παιδιά. Γίνεται λίγο καλύτερος στο Δημοτικό. Είναι κάπως δύσκολο για τους εφήβους. Στα 20 χρόνια όλοι αποκτούν περισσότερο. Στα 30 περισσότερο. Στα 40 έχετε τόσο πολύ αυτοέλεγχο που σας κάνει αρκετά συντηρητικούς. Οπότε το θέμα είναι απλά να σκέφτεσαι σαν λίγο μεγαλύτερος. Τότε κανείς άλλος δεν θα σε ελέγχει και εσύ δεν θα ελέγχεις κανέναν. Παίρνεις εσύ αποφάσεις για τον εαυτό σου. είναι μια μορφή ανεξαρτησίας.
Αυτό είναι κάτι που επηρεάζει το πώς θα εξελιχθεί η ζωή μακροπρόθεσμα. Είτε είσαι πλούσιος είτε φτωχός, είτε έξυπνος είτε βαρετός, ο αυτοέλεγχος είναι βασικός. Αν δεν έχεις γεννηθείς μ’ αυτόν, πρέπει να τον αποκτήσεις. Και ο τρόπος είναι απλά ότι πρέπει να σκέφτεσαι. Αν κάποιος περνάει τη ζωή του χωρίς σκέψη, πάντα αντιδρώντας μόνο στους άλλους, πάντα αργούν λίγο να πάρουν αποφάσεις, πάντα περιμένει την συμβουλή των άλλων … Μια απλή πτυχή του αυτοελέγχου είναι να το σκέφτεσαι προκαταβολικά. Πρόβλεψε τι μπορεί να συμβεί και σκέψου «τι θα κάνω».
Πόσο περισσότερο επιτυχημένη θα ήταν η πορεία των νέων μας αν παράλληλα με την εφαρμογή αυτών των επιστημονικών γνώσεων για την περίοδο της εφηβείας, είχαν και την εμπειρία της ζωής μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία ! Γιατί όπως λέει και ο προφήτης Δαβίδ στον 118 ψαλμό : «᾿Εν τίνι κατορθώσει νεώτερος τὴν ὁδὸν αὐτοῦ; ἐν τῷ φυλάξασθαι τοὺς λόγους σου».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Πανελλήνιες: Πανωλεθρία στα Τμήματα Φυσικής και Μαθηματικών με "βροχή" κενών θέσεων
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
