κρασί και εξαρτήσεις
«Οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου», Δαυίδ

«Εκειά το χρόνια το νιο κρασί το δοκιμάζαμε του Άη Δημήτρη, στις 26 του Οκτώβρη. Μετά την εκκλησία ανοίγαμε το βουτσί, βάναμε κρασί, κάναμε το σταυρό μας και το δοκιμάζαμε. Αν δεν μας άρεσε όλο και κάτι άλλο του κάναμε. Πολλοί άντρες, για να μην πω οι περισσότεροι, ό,τι λεφτά είχανε από το πούλημα τση σταφίδας και πούλιο αργότερα από το λάδι, το έπιναν σε  κρασί και τζόγο στα μαγαζιά του χωριού, ήτανε μαζί μπακάλικα και καφενεία, όπου κερνάγανε ο ένας τον άλλο κρασί. Μετά επηγαίνανε στο σπίτι και ζητάγανε φαΐ από τη γυναίκα τους. Πού να το ‘βρει όμως εκείνη αφού το κουμάντο τόχε ο άντρας. Μισομεθυσμένοι όπως ήτανε αρχίζανε το  Χριστοπαναγίδι και τον Άγιο Διονύσιο και πλακώνανε τη γυναίκα τους στο ξύλο. Πολύ ξύλο ετρώγανε οι γυναίκες από τους ακαμάτηδες μεθυσμένους άντρες τους. Επίνανε συνήθως οι φτωχοί κι εκείνοι που δεν ήτανε νοικοκυραίοι ή τους είχε χτυπήσει καμία συφορά. Ω, και σήμερα τα ίδια γένουνται, μόνο που πίνουν και φουμάρουν και οι γυναίκες κι εκτός από το κρασί πίνουνε άλλα ποτά και καπνίζουν και μαστουρώνονται. Τώρα μάλιστα με ετούτη τη συφορά με τον κορονοϊό , μου φαίνεται θα χειροτερέψουν τα πράγματα. Έχω να θυμηθώ να μας κλείνουν μέσα από την κατοχή και αργότερα επί χούντας. Θα έχουμε και φτώχεια, θα το συνηθίσουμε το κρασί και την κλεισούρα   και μετά πώς να τα κόψεις, θα ‘μαστε ούλοι δούλοι του κρασιού και τση κυβέρνησης. Τέλος πάντων ας τη γλιτώσουμε από την αρρώστια και βλέπουμε ».

Μου έκανε εντύπωση που γιαγιά στα 91 της χρόνια πρόφερε σωστά τον covid 19 συνήθως τον ονομάζουν «κοροναίο», τους είναι πιο οικείος από την ονομασία ορισμένου είδους ελιάς που καλλιεργείται στο νησί μας.

Αν κάνουμε μια ιστορική αναδρομή για το κρασί θα δούμε ότι ο οίνος είναι αρχαιότατο οινοπνευματώδες ποτό που γνώρισε ο άνθρωπος. Κατά μεν την Παλαιά Διαθήκη ο Νώε πρώτος φύτευσε την άμπελο, την καλλιέργησε και παρήγαγε κρασί, κατά δε κάποια ελληνική μυθολογία πρώτος ο θεός Διόνυσος δια του γιου του Οινοπίωνος δίδαξε στους Χίους την παρασκευή του μέλανος οίνου. Ο οίνος βεβαίως ήταν γνωστός στους Ασσύριους,  Πελασγούς, Κινέζους, Αιγύπτιος Ινδούς κ. α. Οι αρχαίοι Έλληνες, που ήταν γνώστες του ωραίου και του ωφέλιμου, έγιναν οι καλύτεροι οινοποιοί και δίδαξαν σε άλλους λαούς την αμπελουργία και την οινοποιία. Εκτός του Ομήρου, ο οποίος τον αναφέρει σε πάρα πολλά χωρία της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, εξυμνεί τις αρετές διαφημίζοντας ανάλογα της παρασκευής και της προέλευσής του, και άλλοι Έλληνες συγγραφείς αναφέρουν ότι το κρασί είναι απαραίτητο για τον ανθρώπινο οργανισμό π.χ. «ο μέλας οίνος δυναμικώτατος εστί, και επί πλείστον χρόνον ευάρεστος εις τους πίνοντας» και «ο παλαιός οίνος, ου μόνον προς ηδονήν αλλά και προς υγεία προσφορώτατος εστί…» Η πόση επί της Ομηρικής εποχής γινόταν από όλους ανεξάρτητα από φύλο και ηλικία, πάντα όμως με μέτρο κι  αραιωμένος με νερό. Ο Ιπποκράτης αργότερα έδωσε οδηγίες για το αραίωμα ανάλογα με τον άνθρωπο  και το είδος του κρασιού. Και οι σύγχρονοι επιστήμονες εξέτασαν την ωφέλεια του κρασιού στον ανθρώπινο οργανισμό. Πάντα βέβαια πρέπει να έχουμε το νου μας ότι πρόκειται για μικρές ή μέτριες  ποσότητες κατανάλωσης .     

οίνος

Κανένα άλλο προϊόν της της φύσης δεν μελετήθηκε τόσο πολύ όσο ο οίνος.

Ο οίνος σε σχέση με τα άλλα αλκοολούχα ποτά χρησιμοποιήθηκε στην ιατρική για θεραπεία αλλά  και για θρησκευτικούς σκοπούς. Στα μαντεία υπό την επήρεια του οίνου οι ιέρειες έφταναν σε καταστάσεις έκστασης και μπορούσαν έτσι να προβλέψουν τα μελλούμενα. Στο Χριστιανισμό ο Χριστός χρησιμοποίησε το κρασί για τη μετάληψη, μετουσιώνοντάς το σε αίμα Χριστού: «Τούτο γαρ εστί το αίμα μου το υπέρ υμών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον». Αυτό ακούγεται από τον ιερέα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας . Αυτό πιστεύουν οι χριστιανοί και αμφισβητούν οι άπιστοι και αντιδρούν, ιδιαίτερα την εποχή της πανδημίας αποτρέποντας τη λήψη της αγίας κοινωνίας από το ίδιο ποτήριο.

Οι βλάβες που προκαλεί το κρασί, όπως και τα άλλα οινοπνευματώδη, προέρχονται κυρίως λόγω της προσθήκης άλλων ουσιών με σκοπό τη νοθεία και το κέρδος. Τρανταχτό παράδειγμα για μας τους ζακυνθινούς είναι τα όσα άθλια συμβαίνουν στο τουριστικό θέρετρο του Λαγανά. Το αλκοόλ δρα ποικιλοτρόπως στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και η δράση του διαφοροποιείται ανάλογα με τη συχνότητα και την ποσότητα που καταναλώνεται. Η δράση του αλκοόλ και του βαθμού οινοπνεύματος που εμπεριέχει είναι αγχολυτική, υπνωτική, κατασταλτική. Παρόλα αυτά, στα αρχικά στάδια ενεργεί ως διεγερτικό και προκαλεί ευφορία που διαχέεται στο περιβάλλον, υπερεκτίμηση του εγώ, άρση αναστολών υπερδραστηριότητα και ευερεθιστότητα. Έτσι το αλκοόλ  με την ευφορία του προάγει την ανταμοιβή-επιβράβευση ενισχύοντας το κίνητρο για επαναλαμβανόμενη χρήση αλκοόλ σε ευάλωτα άτομα. Με την προοδευτική κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων αλκοόλ, επέρχεται σύγχυση, καταστολή και τελικά κώμα, ακόμα και θάνατος. Επισημαίνεται ότι αυτή η τυπικά διφασική δράση αφορά οξεία περιστασιακή λήψη και δεν παρατηρείται στη χρόνια λήψη από εξαρτημένα άτομα.

οίνος, κρασία

Ιδιαίτερη περίπτωση κατάχρησης αλκοόλ είναι το λεγόμενο «binge drikihng», που είναι δημοφιλές σε νεαρές ηλικίες στον αναπτυγμένο δυτικό κόσμο. Αφορά τη βαριά επεισοδιακή κατανάλωση ποσότητας αλκοόλ (π.χ. τα Σαββατοκύριακα) σε σύντομο χρονικό διάστημα ικανής να φέρει μέθη με σκοπό την τοξίκωση.

Η ανάπτυξη εξάρτησης στο αλκοόλ (αλκοολισμός) αποτελεί το τελικό στάδιο ενός συνεχούς που ξεκινά από την  κοινωνική συνήθη κατανάλωση κι εξελίσσεται σε υπερβολική χρήση, επικίνδυνη κι επιβλαβή χρήση και κατάχρηση έως τη βαριά κατάχρηση με σωματικά προβλήματα και τελικά την εξάρτηση. Πρέπει να σημειωθεί ότι η εξάρτηση από το αλκοόλ συχνά διαφεύγει της διάγνωσης. Πολλοί αλκοολικοί συνειδητοποιούν ότι έχουν πρόβλημα με το αλκοόλ, αρκετοί όμως δεν το αποδέχονται και το συγκαλύπτουν συχνά με επιτυχία. 

Η βαριά κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με περισσότερες από 200 διαφορετικές διαταραχές και αποτελεί αιτιολογικό παράγοντα για 60 και πλέον νοσήματα, συμπεριλαμβανομένων καρδιαγγειακών νοσημάτων , μεταβολικών νοσημάτων, νοσημάτων του αναπνευστικού, του γαστρεντερικού , του μυοσκελετικού, του αιμοποιητικού, του αναπαραγωγικού, ψυχικών διαταραχών και διαταραχών της συμπεριφοράς, διαφόρων τύπων καρκίνου, καθώς και προγεννητικών βλαβών του  εμβρύου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό υγείας , το αλκοόλ αποτελεί την τρίτη κατά σειρά αιτία κακής υγείας και πρόωρου θανάτου παγκοσμίως. Για το λόγο αυτό κυβερνήσεις σε διάφορες χρονικές περιόδους πήραν αυστηρά μέτρα απαγόρευσης του αλκοόλ, χωρίς  όμως τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Όσοι ήταν επιρρεπείς στο αλκοόλ κατάφερναν να το προμηθεύονται με παράνομους τρόπους , πολλές φορές νοθευμένο και επικίνδυνο, όπως συμβαίνει και με άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες π.χ. ναρκωτικά, χάπια και άλλες χημικές ενώσεις .

Ο άνθρωπος ανέκαθεν ανακάλυπτε τρόπους για να απαλύνει τον πόνο από τις ασθένειες , τη φτώχια, τις πολιτικές ανωμαλίες, την κατάθλιψη, αλλά και για το αντίθετό τους τη χαρά και την πρόσκαιρη ευεξία. Στον καιρό του κορονοϊού ελλοχεύει ο κίνδυνος κατάχρησης αλκοόλ και άλλων ουσιών για να ξεχάσει τον πόνο του από τη στέρηση της ελευθερίας του,  από την   ανεργία και τη   φτώχια  που συνοδεύει  την πανδημία.  Έτσι μπορεί να εξαρτηθεί με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον ίδιο και το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο έχει ενταχθεί.

Ας ψάξει λοιπόν να βρει άλλους τρόπους για να ξεπεράσει την κακή ψυχολογία όπως  άθληση,  προσευχή , αλληλοβοήθεια και προπαντός την υπομονή έχοντας κατά νου ότι μετά τη μαυρίλα και το σκοτάδι αναμένεται το φως. Συνήθως βέβαια   για να ανάψει το φως χρειάζεται αγώνας γιατί ο διακόπτης βρίσκεται πολύ ψηλά. Με την εξάρτηση όμως είναι τελείως ανίκανος να τον πλησιάσει και είναι πολύ δύσκολο να απαλλαγεί. Σήμερα οι επιστήμονες ψυχίατροι, ψυχολόγοι κ.α. έχουν βρει τρόπους οι οποίοι σε ορισμένες περιπτώσεις είναι μακροχρόνιοι κι επώδυνοι, κυρίως όμως θέλουν τη βούληση και την   αποφασιστικότητα του εξαρτημένου.

Βιβλιογραφία:

1.Εγκυκλοπαίδειες Ελευθερουδάκη και ΠΑΠΥΡΟΣ LAROYSSE BRITANNICA,

2. «οι εξαρτήσεις», εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Σεπτέμβριος 2018.  

Παύλος Φουρνογεράκης

Ζάκυνθος, Νοέμβριος 2020

   

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

zaxaraki.jpg
Ζαχαράκη: Το νέο σχέδιο της Κυβέρνησης απαγορεύει τα social media σε παιδιά κάτω των 15 ετών
«Η Ελλάδα δεν θα πάει σε ένα μοντέλο ολικής απαγόρευσης αλλά θα εστιάσει στο μοντέλο του αυστηρού γονεϊκού ελέγχου»
Ζαχαράκη: Το νέο σχέδιο της Κυβέρνησης απαγορεύει τα social media σε παιδιά κάτω των 15 ετών
πιερρακακης στον αντεννα
Πιερρακάκης: Ερχεται μάθημα στο σχολείο για το πως να διαχειρίζονται τα παιδιά τον εαυτό τους στο διαδίκτυο
Ερωτηθείς αν υπάρχουν σκέψεις για απαγόρευση των social media σε παιδιά ηλικίας μέχρι 15-16 ετών, είπε ότι το θέμα της σχέσης των παιδιών με το...
Πιερρακάκης: Ερχεται μάθημα στο σχολείο για το πως να διαχειρίζονται τα παιδιά τον εαυτό τους στο διαδίκτυο