του Βασίλη Πλατή, φιλόλογου-δρος Ιστορίας Α.Π.Θ.
Μια σύντομη επίσκεψη που πραγματοποίησα πρόσφατα στο ακριτικό Πολύκαστρο, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα Ελλάδας-Σκοπίων, όπου συνωθούνται χιλιάδες ταλαιπωρημένοι Σύροι -κατά το πλείστον- πρόσφυγες με σκοπό να περάσουν από την Ειδομένη στα Σκόπια με τελικό προορισμό την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, ήταν αρκετή για να ανατρέψει αρκετά από τα αρνητικά στερεότυπα που αναπαράγονται τις τελευταίες μέρες από μικρή -ευτυχώς- μερίδα του τύπου στην Ελλάδα.
Η παντελής απουσία της ελληνικής πολιτείας αναφορικά με την παροχή στοιχειώδους φροντίδας προς τους πρόσφυγες αναπληρώνεται στο μέγιστο δυνατό βαθμό από την τοπική κοινωνία. Σε μια ευαίσθητη ακριτική περιοχή που δοκιμάστηκε σκληρά από την οικονομική κρίση, η ανθρωπιά περισσεύει. Συνάντησα και συνομίλησα με κατοίκους του Πολυκάστρου που μεταβαίνουν καθημερινά στα ελληνοσκοπιανά σύνορα για να μοιράσουν τρόφιμα και φάρμακα, να παράσχουν ιατρική φροντίδα όπου υπήρχε ανάγκη και να μετριάσουν τον πόνο των προσφύγων. Οι ίδιοι μιλώντας για τους πρόσφυγες κάνουν λόγο για αξιοπρεπείς στην πλειονότητά τους ανθρώπους, μορφωμένους -οι περισσότεροι γνωρίζουν αγγλικά- που αναζητούν τρόπο διαφυγής από την «κόλαση» του εμφύλιου πολέμου που μαίνεται στην περιοχή τους.
Οι παραπάνω μαρτυρίες ασφαλώς αποκρούουν ισχυρισμούς για το «ποιόν» αυτών των ανθρώπων στο σύνολό τους καθώς και για τη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας απέναντί τους. Αρκετοί έχουν αναφερθεί σε φαινόμενα εκμετάλλευσης ή ακόμη και εξαπάτησης των προσφύγων κυρίως στις νησιωτικές περιοχές. Προφανώς τέτοιου είδους «κρούσματα» έχουν διαπιστωθεί, είναι όμως ευάριθμα.
Ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας έχει βιώσει προσφυγιά και διατηρεί ακόμη χαραγμένη ανεξίτηλα τη μνήμη της. Στην περίπτωση μάλιστα του ελληνικού λαού, σημαντικό κομμάτι του υποχρεώθηκε να ξεριζωθεί βίαια από τις πατρογονικές εστίες του ύστερα από τη συνομολόγηση της ελληνοτουρκικής συμφωνίας ανταλλαγής πληθυσμών, την 30η Ιανουαρίου 1923. Στο νομό Κιλκίς, σε μια περιοχή καθαρά προσφυγική (κατοικείται κυρίως από Πόντιους πρόσφυγες, αλλά και Μικρασιάτες, Ανατολικορωμυλιώτες και άλλους) η συλλογική μνήμη διατηρείται σχεδόν αναλλοίωτη, με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται ισχυρά αντανακλαστικά σε περιστάσεις όπως η σημερινή.
Από την άλλη πλευρά, ο εθελοντισμός φαίνεται πως βρίσκει πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθεί στην ελληνική κοινωνία σε μια περίοδο κρίσιμη για το μέλλον της. Η αδυναμία του κράτους να ανακουφίσει τον πόνο των πολιτών και να σταθεί αρωγός στα προβλήματά τους αντισταθμίζεται από την ιδιωτική πρωτοβουλία και την ευαισθησία που επιδεικνύουν αρκετοί συμπολίτες μας. Ίσως είναι κατάλληλη στιγμή η ελληνική κοινωνία να σφυρηλατήσει ισχυρούς δεσμούς στο εσωτερικό της, ώστε να απορροφηθούν κατά το δυνατό οι «κραδασμοί» που προκαλούνται στο κοινωνικό σύνολο από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Επανέρχεται στο ωρολόγιο πρόγραμμα το αγαπημένο μάθημα των μαθητών με νέα θεματική
Νέο μάθημα στο Λύκειο από το νέο έτος - Ποιο είναι
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ