Λεωνίδας Βουρλιώτης Με μία ανακοίνωση-καταπέλτη κατά του Ν.5224/2025 για την «ενίσχυση της ασφάλειας» στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, η Διοικούσα Επιτροπή της ΠΟΣΔΕΠ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού) εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της, κάνοντας λόγο για θεσμική υποβάθμιση και υπερποινικοποίηση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος.
Η Ομοσπονδία κατηγορεί ευθέως την κυβέρνηση για αιφνιδιαστικές και αδιαφανείς μεθοδεύσεις, καθώς το νομοσχέδιο ψηφίστηκε «εν μέσω θέρους», χωρίς να προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης.
Η επικοινωνιακή «στόχευση» και τα ιδιώνυμα αδικήματα
Στο επίκεντρο της κριτικής της ΠΟΣΔΕΠ βρίσκονται οι επικοινωνιακές τακτικές που υιοθετήθηκαν κατά τη συζήτηση του νόμου. Η Ομοσπονδία υπογραμμίζει ότι οι δυσφημιστικές αναφορές για δήθεν ενδημούσα βία και παραβατικότητα στα ελληνικά Πανεπιστήμια αφορούν «εντοπισμένες και συγκεκριμένες περιπτώσεις».
Η ακαδημαϊκή κοινότητα τονίζει ότι η βία είναι σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο και η αντιμετώπισή του απαιτεί πολιτικές πρόληψης και συστηματική δράση, όχι ακραία αυστηροποίηση και υπερποινικοποίηση μέσω ενός δυστοπικού θεσμικού πλαισίου.
Το νέο πλέγμα πειθαρχικών και ποινικών διατάξεων, όπως επισημαίνεται, εισάγει ιδιώνυμα αδικήματα στον Ποινικό Κώδικα και επιβάλλει δυσανάλογες ποινές που παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας.
Υποχρεωτική αναστολή φοίτησης και ποινικοποίηση των ΔΕΠ
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι ρυθμίσεις που αφορούν την υποχρεωτική αναστολή φοίτησης για φοιτητές, καθώς αυτή παραβιάζει προδήλως το τεκμήριο της αθωότητας.
Αλλά και τα μέλη ΔΕΠ βρίσκονται στο στόχαστρο, καθώς εισάγονται νέες πειθαρχικές ποινές, όπως η παύση από διοικητικά όργανα ή η στέρηση δικαιώματος υποβολής υποψηφιότητας. Παράλληλα, ο νόμος θεσπίζει την υποχρεωτική αναφορά υποθετικών αδικήμάτων.
Πολλές από τις νομικές έννοιες που χρησιμοποιούνται, όπως η «παρεμπόδιση» και η «εύρυθμη λειτουργία», είναι αόριστες και επικίνδυνες, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυθαίρετα για την ποινικοποίηση θεμιτών κινητοποιήσεων, δημόσιων παρεμβάσεων ή ακόμα και συλλογικών ανακοινώσεων, θέτοντας σε κίνδυνο την ελευθερία του λόγου.
Ταυτόχρονα, με τις νέες διατάξεις, ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας θεσμοθετείται ως υπερ-πειθαρχικό όργανο για τους φοιτητές, ενώ για την αστυνόμευση των πανεπιστημίων, η αποτυχημένη «πανεπιστημιακή αστυνομία» αντικαθίσταται από «πανεπιστημιακή εισαγγελία».
Το καίριο πρόβλημα με έλλειψη πόρων και αυτοδιοίκητο
Η ΠΟΣΔΕΠ τονίζει ότι το προϊσχύον θεσμικό πλαίσιο ήταν επαρκές και ότι οι νέες διατάξεις είναι περιττές και θα πυροδοτήσουν εύλογες αντιδράσεις και αχρείαστες εντάσεις, καθώς δεν έχουν την αποδοχή της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Η ακαδημαϊκή κοινότητα θεωρεί ότι η πραγματική προτεραιότητα είναι οι πολιτικές προστασίας, ενώ το σημαντικότερο πρόβλημα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν τα Πανεπιστήμια είναι η ανεπαρκής χρηματοδότηση για την ανακαίνιση και συντήρηση των υποδομών τους.
Κλείνοντας, η Ομοσπονδία υπογραμμίζει πως ο Ν.5224 πλήττει ανεπανόρθωτα το αυτοδιοίκητο, το οποίο αποτελεί συνταγματική επιταγή, καθώς και τη δημοκρατική και ομαλή λειτουργία του Δημόσιου Πανεπιστημίου.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά άμεσα την κατάργηση των επίμαχων διατάξεων, την ενίσχυση του αυτοδιοίκητου και τον περιορισμό της κρατικής παρέμβασης, καθώς και την σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης για την ουσιαστική αναβάθμιση των υποδομών.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της ΠΟΣΔΕΠ
«Απόφαση για την «ενίσχυση της ασφάλειας» στα ΑΕΙ με τον Ν.5224 /2025
Για μια ακόμη φορά, η κυβέρνηση κατέθεσε και ψήφισε, εν μέσω θέρους, ώστε να μην συναντήσει ισχυρές αντιδράσεις, ένα νομοσχέδιο που αφορά κρίσιμες πτυχές της λειτουργίας των πανεπιστημίων, χωρίς να προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης.
Για τις ρυθμίσεις που σχετίζονται με το ζήτημα της ασφάλειας εντός των εγκαταστάσεων των πανεπιστημίων, η επικοινωνιακή στόχευση καθίσταται προφανής από τις πλείστες δυσφημιστικές αναφορές κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για βία και παραβατικότητα που δήθεν ενδημούν στα ελληνικά πανεπιστήμια και τα χαρακτηρίζουν, ενώ πρόκειται για εντοπισμένες και συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Επισημαίνουμε ακόμη ότι εκδηλώσεις βίας και βανδαλισμών και η παραβατικότητα αποτελούν ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο, που για να αντιμετωπισθεί χρειάζονται πολιτικές πρόληψης, συστηματική προσπάθεια και συντονισμένη δράση, και όχι ακραία αυστηροποίηση και υπερποινικοποίηση. Αντίθετα, το πλέγμα των πειθαρχικών και ποινικών διατάξεων που εισάγει ο νόμος 5224 για φοιτητές αλλά και για μέλη ΔΕΠ, ορίζει ένα δυστοπικό θεσμικό πλαίσιο: με ιδιώνυμα αδικήματα στον Ποινικό Κώδικα, με δυσανάλογες ποινές που παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας, με υποχρεωτική αναστολή φοίτησης που παραβιάζει προδήλως το τεκμήριο της αθωότητας, με νέες πειθαρχικές ποινές για τα μέλη ΔΕΠ (παύση από διοικητικά όργανα ή στέρηση δικαιώματος υποβολής υποψηφιότητας), με υποχρεωτική αναφορά υποθετικών αδικημάτων και με νομικά αόριστες έννοιες, όπως «παρεμπόδιση» και «εύρυθμη λειτουργία», που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυθαίρετα για την προσβολή θεμιτών κινητοποιήσεων, δημόσιων παρεμβάσεων ή ακόμα και συλλογικών ανακοινώσεων, ποινικοποιώντας την ελευθερία του λόγου.
Παράλληλα, θεσμοθετείται η Υπουργός Παιδείας ως υπερ-πειθαρχικό όργανο φοιτητών, και για την αστυνόμευση των πανεπιστημίων αντικαθίσταται η αποτυχημένη «πανεπιστημιακή αστυνομία» από «πανεπιστημιακή εισαγγελία»!
Το προϊσχύον θεσμικό πλαίσιο για την ασφάλεια στα ΑΕΙ, που είχε ήδη τροποποιηθεί περισσότερες από μια φορές από την παρούσα κυβέρνηση, ήταν επαρκές. Οι νέες διατάξεις είναι περιττές και δεν συμβάλλουν στην προστασία του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Αντίθετα, θα πυροδοτήσουν εύλογες αντιδράσεις, όπως και αχρείαστες εντάσεις, καθώς συνιστούν μια επικίνδυνη θεσμική υποβάθμιση και δεν έχουν την αποδοχή της πανεπιστημιακής κοινότητας. Σύσσωμη η ακαδημαϊκή κοινότητα θεωρεί ότι προτεραιότητα αποτελούν οι πολιτικές προστασίας.
Το σημαντικότερο πρόβλημα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν σήμερα τα Πανεπιστήμια είναι οι ανεπαρκείς πόροι, κυρίως για την ανακαίνιση και συντήρηση των υποδομών τους. Το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο πρέπει να προσαρμοστεί στο νέο, ταχύτατα εξελισσόμενο τοπίο της ανώτατης εκπαίδευσης παίζοντας παράλληλα ενεργό ρόλο στη διαμόρφωσή του. Για να μπορέσει όμως το δημόσιο Πανεπιστήμιο να παίξει αυτόν τον ουσιαστικό ρόλο και να είναι πραγματικά χρήσιμο στην ελληνική κοινωνία και στη χώρα, μία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενίσχυση του αυτοδιοίκητου. Δυστυχώς, με τις διατάξεις του ο νόμος 5224 πλήττει ανεπανόρθωτα το αυτοδιοίκητο, αλλά και τη δημοκρατική και ομαλή λειτουργία του Δημόσιου Πανεπιστημίου.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά:
να καταργηθούν οι διατάξεις του νόμου 5224 που ορίζουν γενικευμένη και αόριστη ποινικοποίηση συμπεριφορών εντός των πανεπιστημίων και επιφέρουν υπερβολική αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου με ιδιώνυμα αδικήματα
να ενισχυθεί στην πράξη το αυτοδιοίκητο των ελληνικών πανεπιστημίων που αποτελεί συνταγματική επιταγή και να περιορισθεί η κρατική παρέμβαση. Παράλληλα η ΠΟΣΔΕΠ επισημαίνει ότι για την ουσιαστική ενίσχυση των πολιτικών προστασίας απαιτείται να αυξηθεί σημαντικά η χρηματοδότηση των ΑΕΙ για συντήρηση και ανακαίνιση των υποδομών.
Ο Πρόεδρος Ιωάννης Σεϊμένης Καθηγητής
Ο Γραμματέας Γιώργος Λιτσαρδάκης Καθηγητής»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
