Χρήστος Κάτσικας Υπάρχει μια στιγμή που δεν γράφεται σε κανένα ΦΕΚ και δεν αποτυπώνεται σε κανένα οδηγο-χρήσης: η στιγμή που ο εκπαιδευτικός – συνήθως μεγαλύτερος σε ηλικία, κουρασμένος από χρόνια προσφοράς – κοιτάζει έναν καινούργιο διαδραστικό πίνακα και νιώθει… ξένος.
Στέκεται μπροστά σε ένα μηχάνημα που υπόσχεται θαύματα, κι όμως μέσα του γεννιέται μια μικρή, αλλά δυνατή φωνή:
«Μπορώ να τα καταφέρω; Ή μήπως το σχολείο προχωράει χωρίς εμένα;»
Μια επανάσταση που ήρθε απότομα
Η ψηφιοποίηση στο σχολείο δεν ήρθε αθόρυβα. Ήρθε σαν κύμα – και μάλιστα μεγάλο.
Νέα συστήματα, νέες πλατφόρμες, ψηφιακά βιβλία, e-class, e-absences, Teams, Webex, myschool, tablet, εργαστήρια δεξιοτήτων, διαδραστικοί πίνακες, εφαρμογές για κάθε ανάσα της σχολικής καθημερινότητας.
Για πολλούς εκπαιδευτικούς που έμαθαν να διδάσκουν γράφοντας στον πίνακα με κιμωλία, όλα αυτά μοιάζουν σαν να πρέπει να μάθουν από την αρχή μια γλώσσα που κανείς δεν τους δίδαξε.
Και τότε γεννιέται μια σιωπηλή πίεση· μια πίεση που δύσκολα εκφράζεται, αλλά εύκολα πληγώνει.
Όταν η παιδαγωγική ψυχή σκοντάφτει πάνω σε οδηγίες χρήσης
Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί της παλιότερης γενιάς μπήκαν στο σχολείο για να μιλήσουν σε παιδιά, όχι σε μηχανές.
Για να κοιτάζουν τα μάτια των μαθητών, όχι τις ειδοποιήσεις στην οθόνη. Για να δημιουργούν σχέση, όχι λογαριασμό χρήστη.
Γι’ αυτό και η νέα πραγματικότητα μοιάζει για πολλούς σαν αέναη «τεχνική εξέταση». Πρέπει να θυμούνται κωδικούς, να αναβαθμίζουν συστήματα, να αντιμετωπίζουν κολλήματα, να λειτουργούν πλατφόρμες πριν καν ξεκινήσει το μάθημα.
Σε κάθε τέτοιο βήμα, η σκέψη που ξεπροβάλλει είναι απλή αλλά βαριά: «Και αν κάνω λάθος; Και αν μπλοκάρει κάτι μπροστά στα παιδιά;»
Κι αυτή η αγωνία μικραίνει την αυτοπεποίθηση ανθρώπων που χρόνια ολόκληρα κρατούσαν την τάξη όρθια ακόμη και στις δυσκολότερες εποχές.
Οβιδιακές αλλαγές χωρίς χειροπιαστή στήριξη
Το σχολείο αλλάζει γρήγορα – πιο γρήγορα απ’ όσο αλλάζουν οι άνθρωποι. Πολλές φορές οι τεχνολογικές λύσεις φτάνουν χωρίς επαρκή επιμόρφωση, χωρίς χρόνο εξοικείωσης, χωρίς χώρο για δοκιμή και λάθη.
Και δυστυχώς, οτιδήποτε «νέο» μοιάζει αυτονόητο μόνο για όσους μεγάλωσαν με οθόνες. Για τους εκπαιδευτικούς που βρίσκονται πιο κοντά στη συνταξιοδότηση, κάθε νέα πλατφόρμα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο – είναι μια πρόκληση, ένας μικρός φόβος, μια υπενθύμιση ότι ο κόσμος τρέχει.
Η μοναξιά του “παλιού” μέσα σε μια “νέα” σχολική πραγματικότητα
Μέσα στο καταιγιστικό αυτό περιβάλλον, πολλοί εκπαιδευτικοί αισθάνονται μόνοι. Όχι γιατί δεν θέλουν να μάθουν, αλλά γιατί νιώθουν ότι ο χρόνος, η ενέργεια και η όρεξη μοιράζονται πλέον ανάμεσα στα διδακτικά τους καθήκοντα και σε μια συνεχή προσπάθεια τεχνολογικής επιβίωσης.
Κάποιοι το κρύβουν με χιούμορ, κάποιοι με πείσμα, κάποιοι με σιωπή. Πίσω όμως από αυτή τη σιωπή υπάρχει η κούραση ανθρώπων που έζησαν μια σχολική εποχή με βιβλία, χαρτί, μολύβι – και βρίσκονται τώρα αντιμέτωποι με συστήματα που αλλάζουν πιο συχνά από τις τάξεις τους.
Υπάρχει ο εκπαιδευτικός που ζήτησε βοήθεια από έναν 17χρονο μαθητή και βγήκε κερδισμένος και στις δύο πλευρές.
Υπάρχει η τάξη που γέλασε όλοι μαζί όταν «κράσαρε» ο διαδραστικός πίνακας και ξαναβρήκε τη μαγεία της διδασκαλίας χωρίς τίποτα ψηφιακό.
Υπάρχουν στιγμές όπου η τεχνολογία φέρνει νέες δυνατότητες, αλλά η ανθρώπινη σχέση παραμένει η πιο ισχυρή σύνδεση Wi-Fi της ζωής: η καρδιά με καρδιά.
Το σχολείο χρειάζεται τεχνολογία — αλλά χρειάζεται και τους ανθρώπους του
Η ψηφιοποίηση μπορεί να είναι εργαλείο, αλλά δεν είναι πυξίδα. Η παιδαγωγική δεν αλλάζει με software updates.
Και κανένα μηχάνημα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την σοφία, την παρουσία, την εμπειρία ενός εκπαιδευτικού που αφιέρωσε τη ζωή του στα παιδιά.
Το ζητούμενο δεν είναι να «τρέξουν» όλοι στον ρυθμό της τεχνολογίας, αλλά η τεχνολογία να μάθει να σέβεται τον ρυθμό του ανθρώπου.
Να υπάρχει στήριξη. Να υπάρχει χρόνος. Να υπάρχει κατανόηση ότι η ποιότητα της διδασκαλίας δεν μετριέται σε gigabytes.
Ακόμη και σε ένα σχολείο γεμάτο οθόνες, ο πιο φωτεινός «διαδραστικός πίνακας» παραμένει το πρόσωπο του εκπαιδευτικού.
Ο άνθρωπος που κάθε μέρα, παρ’ όλες τις δυσκολίες, πατάει το κουμπί “Είσοδος” και μπαίνει στην τάξη με μια αγάπη που δεν προγραμματίζεται, δεν απεικονίζεται σε pixels και δεν σβήνει ποτέ.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
