Alfavita Newsroom Η ελληνική γλώσσα, με την ιστορική της αντοχή και τη λεξιπλαστική της ικανότητα, δεν υπήρξε ποτέ απομονωμένο γλωσσικό νησί. Αντίθετα, υπήρξε ανέκαθεν μια κιβωτός δανείων, ανταλλαγών και προσαρμογών. Από τα βάθη του Μεσαίωνα μέχρι την Οθωμανική περίοδο, η αραβική γλώσσα, μέσω κυρίως της τουρκικής διαμεσολάβησης, άφησε σημαντικά αποτυπώματα στο ελληνικό λεξιλόγιο. Πολλές από αυτές τις λέξεις είναι τόσο οικείες, ώστε ξεχνούμε πως η ρίζα τους ταξίδεψε από τις αγορές της Βαγδάτης και τις αυλές της Δαμασκού. Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά σε 10 χαρακτηριστικές περιπτώσεις, που αποδεικνύουν πως η καθημερινή μας γλώσσα έχει αραβικό… χρώμα.
Μπαξές – Από το αραβικό bustān, μέσω του τουρκικού bahçe, σημαίνει «κήπος». Χρησιμοποιείται συνήθως ποιητικά ή λαϊκά για να δηλώσει έναν περιποιημένο κήπο, φορτωμένο με λουλούδια και μυρωδιές.
Καφές – Η λέξη προέρχεται από το αραβικό qahwa, που αρχικά σήμαινε ένα είδος ποτού. Ο καφές, που έγινε λατρεία στη Μέση Ανατολή και έπειτα κατέκτησε την Ευρώπη, έδωσε και τα «καφενεία», κοινωνικούς πυρήνες της καθημερινότητας.
Μαχαιράς – Προέρχεται από το αραβικό mikhyār, μέσω του τουρκικού bıçak (μαχαίρι). Ο «μαχαιράς» είναι συνήθως ο πωλητής ή κατασκευαστής μαχαιριών, αλλά το ίδιο το «μαχαίρι» κουβαλά τη μακραίωνη ιστορία του.
Μπαχάρι – Από το αραβικό bahār, που σημαίνει «μπαχαρικό». Μία λέξη που κουβαλάει το άρωμα των καραβανιών των μπαχαρικών και των παζαριών της Ανατολής.
Ντουλάπι – Από το τουρκικό dolap, με αραβική ρίζα στο dawwāb («στροφέας, περιστρεφόμενο αντικείμενο»). Μια λέξη ταπεινή, αλλά απαραίτητη για κάθε σπίτι.
Χαλί – Από το αραβικό ḥalī, μέσω του τουρκικού halı, δηλώνει το περίτεχνο υφαντό που στρώνεται στα δάπεδα, συχνά σύμβολο πολυτέλειας αλλά και καθημερινής άνεσης.
Μουσαφίρης – Από το αραβικό muṣāfir, που σημαίνει «ταξιδιώτης, φιλοξενούμενος». Η λέξη διατηρεί ακόμη το πνεύμα της φιλοξενίας, ειδικά σε αγροτικές ή παλαιότερες κοινότητες.
Μαράζι – Από το αραβικό marāḍ, που σημαίνει «αρρώστια». Στα ελληνικά πήρε μεταφορική σημασία και δηλώνει ψυχική ή συναισθηματική ταλαιπωρία.
Τσαντίρι – Από το αραβικό khayma (σκηνή), μέσω του τουρκικού çadır. Η λέξη σήμερα δηλώνει τη σκηνή αλλά και μεταφορικά μια πρόχειρη ή χαώδη κατάσταση.
Χαβάς – Από το αραβικό ḥawāʾ, που σήμαινε «επιθυμία, αέρας», και χρησιμοποιείται στη φράση «άλλον χαβά βαράει» ή «στον κόσμο του» – δηλαδή με δικό του μυαλό και διάθεση.
Η γλώσσα δεν είναι απλώς μέσο επικοινωνίας· είναι ένας χάρτης πολιτισμών, ιστοριών και συναντήσεων. Οι αραβικής προέλευσης λέξεις που επιβιώνουν ακόμη στη νεοελληνική καθημερινότητα δεν αποτελούν απλώς «ξενοφερμένα δάνεια». Είναι αποδείξεις της ιστορικής διασύνδεσης των λαών, της ρευστής ταυτότητας της γλώσσας και της δημιουργικής αποδοχής του Άλλου. Αν κάτι αξίζει να θυμόμαστε, είναι πως κάθε λέξη κουβαλά μια αφήγηση – και οι λέξεις αυτές μας θυμίζουν πως η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ απομονωμένη, αλλά πάντα κομμάτι ενός κόσμου πολύχρωμου, πολυφωνικού και συναρπαστικού.
Αν θέλεις, μπορούμε να προσθέσουμε ετυμολογικές λεπτομέρειες, παραδείγματα από λογοτεχνικά κείμενα ή μια συνέχεια με άλλες λέξεις περσικής ή τουρκικής προέλευσης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Βάζουν τους εκπαιδευτικούς να δουλεύουν... και στις διακοπές!
750 ευρώ σε 170.000 πολίτες - Πάρτε τα με μια μόνο αίτηση και όλα εξα αποστάσεως μέσω golearn
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
