Από την μια, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών δεν μπόρεσαν να πείσουν την κοινωνία για το τι ακριβώς θέλουν με την περίφημη «αξιολόγηση».
Από την άλλη, η κυβέρνηση προσπαθεί, με τον φόβο, τις διώξεις και τα πειθαρχικά, να επιβληθεί, σώνει και καλά, σε κάθε διαφορετική άποψη, χωρίς να παίρνει υπόψη ότι όσο νόμιμη είναι η «αξιολόγηση», άλλο τόσο νόμιμη είναι και η απεργία.
Σε πολλές περιπτώσεις, η σχολική αποτυχία και οι ανισότητες, υπερβαίνουν την ατομική ευθύνη και μετατρέπονται σε κοινωνικό ζήτημα. Αναδεικνύεται, έτσι, ο ρόλος της εκπαίδευσης, ως ένας παράγοντας που θα πρέπει να τις αμβλύνει και να λειτουργήσει αντισταθμιστικά, αφού υπάρχει άμεση σχέση εκπαιδευτικού αποτελέσματος και μαθητικού δυναμικού. Ο εκπαιδευτικός συνεπώς, καλείται σε έναν συνεχή αναστοχασμό και διαφοροποίηση της διδασκαλίας του προς όφελος των εκάστοτε μαθητών του. Τα πράγματα είναι ακόμα πιο σύνθετα όταν υπάρχουν στην τάξη διαταρακτικοί μαθητές, με μαθησιακές δυσκολίες, αυτισμό και άλλου τύπου δυσκολίες.
Μετριέται η διδασκαλία;
Για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται χρόνος, αλλαγές, αναπροσαρμογές στην μεθοδολογία, γνώση, υπομονή και κυρίως υποστήριξη και επιμόρφωση. Μπορεί όλα αυτά, ένας εξωτερικός παρατηρητής, όσο καλός και αντικειμενικός να είναι, να τα «αξιολογήσει» με δύο επισκέψεις;
«Η αξιολόγηση της διδασκαλίας, όπως γίνεται, με μεμονωμένες παρατηρήσεις τάξης, παραβιάζει τις αρχές της εθνογραφικής μεθόδου, καθώς δεν περιλαμβάνει ενσωμάτωση του αξιολογητή στην εκπαιδευτική κοινότητα, μακροχρόνια παρατήρηση ή εμπιστοσύνη μεταξύ αξιολογητή και εκπαιδευτικού» (Δημ. Καλογιάννης, στο «οι αξιολογητές και το πρόβλημα της μεμονωμένης παρατήρησης», alfavita.gr, 30-4-25).
Ας το καταλάβουμε, η διδασκαλία είναι μια σύνθετη και δυναμική διαδικασία που διαφοροποιείται από τα άλλα επαγγέλματα. Δεν έχει να κάνει τόσο με ποσότητα αλλά με ποιότητα. Γι’ αυτό και δύσκολα βρίσκεις, αν βρίσκεις, πανεπιστημιακό που να υποστηρίζει ότι η διδασκαλία, καθ’ εαυτή, μπορεί να μετρηθεί! Ο καθηγητής Περικλής Παυλίδης, υποστηρίζει πως «Το διδακτικό έργο, ως δημιουργική και ουσιαστικά καινοτόμος διανοητική δραστηριότητα, δεν μπορεί να μετρηθεί ποσοτικά ή να αξιολογηθεί με τη χρήση ορισμένων τυπικών κριτηρίων απόδοσης στη μονάδα του χρόνου. Η δημιουργικότητα ως θεμελιώδες στοιχείο της εργασίας των εκπαιδευτικών είναι μια μη μετρήσιμη διάσταση (αν και μπορεί να επιχειρούνται αυθαίρετες πολιτικές επιβολής της μετρησιμότητάς της») (Παυλίδης, 2022:41). Συγχρόνως, η διαμορφωτική αξιολόγηση που προτείνεται από πολλούς, στόχο έχει την αξιολόγηση για την μάθηση, με απαραίτητη την ανατροφοδότηση, κι όχι απλά την αξιολόγηση της μάθησης. Η μία είναι διαρκής διαδικασία, ενώ η άλλη στιγμιαία!
Αυτά δεν τα γνωρίζουν οι πρόθυμοι αξιολογητές; (Σύμβουλοι και Διευθυντές) Στα ίδια πανεπιστήμια δεν φοίτησαν; (εκτός αυτών της αλλοδαπής) Γιατί η επαγγελματική τους υποχρέωση υπερισχύει της επιστημονικής τους συνείδησης; Αφού άλλαξαν ρόλο, ας αλλάξουν και όνομα! Ποιος θα τους εμπιστευτεί για συμβουλές όταν ξέρει ότι οι αδυναμίες του θα «αξιολογηθούν»;
Τι γίνεται στην πράξη
Αξιολόγηση! Ό,τι πιο υποκριτικό. Οι εκπαιδευτικοί, που γνωρίζονται μεταξύ τους, γελάνε με όλο αυτό που γίνεται. Οι μεν προσποιούνται ότι δήθεν αξιολογούν και οι δε ότι αξιολογούνται! Μην περιμένετε αυτά να τα πούνε δημόσια. Ο φόβος κάνει την δουλειά του!!! Κατά τα άλλα συμπληρώνονται σελίδες εκατέρωθεν, με ευφάνταστες προτάσεις και πρωτοβουλίες που ποτέ δεν υλοποιούνται στην πράξη. Άντε, το πολύ – πολύ τις μέρες της «αξιολόγησης». Άλλωστε πού χρόνος; Προσθέστε και το τσουνάμι των διαφόρων προγραμμάτων, των project, των δεξιοτήτων κλπ,, αποτελεί θαύμα πώς βγαίνει η ύλη! Και κάτι το αντιφατικό, όσο πιο αδιάφορος είναι ένας εκπαιδευτικός, τόσο πιο φανατικός υπέρ της «αξιολόγησης» είναι!!!. Μάλλον, με όλον αυτό τον «εκσυγχρονισμό», χάθηκε η μαγεία της διδασκαλίας που υπήρχε παλιότερα.
Πρόταση
Ο εκπαιδευτικός έχει διττή επαγγελματική φύση. Είναι δάσκαλος και υπάλληλος.
Ως δάσκαλος, όπως ακροθιγώς δείξαμε, πρέπει να υποστηριχτεί και να επιμορφωθεί. Να υπάρχει διάρκεια σ’ αυτή την διαδικασία, όχι μόνο ως αυτοεπιμόρφωση αλλά ως περιοδική, εξωτερική, υποχρεωτική επιμόρφωση, με ευθύνη της πολιτείας. Ένα επιτυχημένο μοντέλο μετεκπαίδευσης ήταν τα «Διδασκαλεία». Γιατί δεν τα επανασυστήνουν, με διευρυμένη, καθολική και περιοδική επιμόρφωση, για όλους τους εκπαιδευτικούς;
Ως υπάλληλος, ήδη υπόκειται σε αξιολογικές διαδικασίες. Υπάρχουν εδώ και χρόνια τα «εργαλεία» για να απομακρυνθεί ένας μη συνεπής υπάλληλος. Αρκεί η θέληση των επικεφαλής και να εκλείψουν οι κομματικές ή άλλου είδους εξαρτήσεις. Σκεφτείτε έναν «παραβατικό» δάσκαλο να του αλλάζουν, απλά, περιφέρεια. Έχει συμβεί στο παρελθόν!!!
Λύση, προφανώς, είναι η αξιοκρατία κι όχι απλά η «αξιολόγηση». Είναι η παιδεία κι όχι απλά η εκπαίδευση. Είναι το περιεχόμενο, τα αναλυτικά προγράμματα, η ύλη. Αυτά είναι η ουσία. Θα μιλήσουμε γι’ αυτά;
Δεν χρειάζεται άλλη μια «αξιολόγηση». Ενδεχομένως, ούτε μια άλλη «αξιολόγηση». Υπάρχουν ήδη τα εργαλεία για να δούμε αν είναι συνεπής ή όχι ο υπάλληλος. Όμως η διδασκαλία, αυτή καθ’ εαυτή, δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί. Μπορεί, μόνο, να ανα-τροφοδοτηθεί, να εμπλουτιστεί, να στηριχτεί με σχέσεις εμπιστοσύνης και κυρίως με επιμόρφωση. Το φιλανδικό σύστημα είναι ένα τέτοιο πρότυπο. Ας το μελετήσουμε και ας πάρουμε τα θετικά του.
Γιώργος Ηλ. Τσιτσιμπής
Συνταξιούχος δάσκαλος ειδικής αγωγής
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 28/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 28/05
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
