Υπάρχουν λέξεις που εισχωρούν σιωπηλά στη ζωή μας και, πριν το καταλάβουμε, έχουν γίνει πανταχού παρούσες. Λέξεις-κλειδιά που περιγράφουν συλλογικές εμπειρίες, ψυχικές συνθήκες και υπαρξιακές καταστάσεις. Μια τέτοια λέξη είναι το burnout — ένας όρος που αντηχεί σε κάθε εργασιακό περιβάλλον, σε κάθε σχολείο, νοσοκομείο, ΜΚΟ ή startup· σε κάθε ψυχή που ένιωσε ότι έχει «καεί» από την υπερπροσπάθεια.
Αλλά πώς λέγεται στα ελληνικά το burnout;
Η λέξη burnout μεταφράζεται κυριολεκτικά ως κάψιμο, εξουθένωση, πλήρης καύση μέχρι αφανισμού. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970 από τον Αμερικανό ψυχολόγο Herbert Freudenberger, που περιέγραφε το φαινόμενο των εργαζομένων σε βοηθητικά επαγγέλματα (γιατροί, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί), οι οποίοι παρουσίαζαν ψυχική κόπωση, απώλεια ενσυναίσθησης και απομάκρυνση από την εργασία τους. Σήμερα, ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) το αναγνωρίζει ως εργασιακό φαινόμενο που προκαλεί σωματική, συναισθηματική και πνευματική εξουθένωση.
Προτεινόμενες ελληνικές αποδόσεις
Δεν υπάρχει ένας μονολεκτικός, πλήρως αποδεκτός ελληνικός όρος. Ωστόσο, προτείνονται αρκετές αποδόσεις που επιχειρούν να αποδώσουν το φαινόμενο:
- Επαγγελματική εξουθένωση
Η πιο κοινή απόδοση, που περιγράφει το σύμπτωμα, αλλά ίσως χάνει την ψυχική του διάσταση.
- Ψυχοσωματική εξάντληση
Εμπεριέχει την ενότητα σώματος και ψυχής, παραπέμποντας και στην αρχαιοελληνική ολιστική θεώρηση της υγείας.
- Κατάρρευση λόγω υπερπροσπάθειας
Μια πιο περιγραφική φράση που δίνει έμφαση στο αίτιο.
- Εσωτερική απανθράκωση
Εικόνα ισχυρή, ποιητική και οδυνηρή. Περιγράφει την εσωτερική καύση χωρίς φλόγα — μόνο στάχτη.
- Ανθρωποπληξία (νεολογισμός)
Από το «άνθρωπος» και «πλήττω» — να φθείρεσαι όχι από εργασία, αλλά από την απουσία νοήματος στον κόπο σου.
Πώς φτάνει κανείς στο burnout;
Burnout δεν είναι η απλή κούραση. Δεν είναι το να δουλέψεις πολύ και να χρειάζεσαι έναν καφέ. Είναι η συστηματική, παρατεταμένη αποξένωση από αυτό που κάνεις, η απώλεια αίσθησης σκοπού, η διάβρωση της προσωπικής ενέργειας. Συχνά συνοδεύεται από:
- Κυνισμό προς τη δουλειά ή τους ανθρώπους
- Αίσθημα ανικανότητας ή αποτυχίας
- Χρόνια εξάντληση, αϋπνία, σωματικά συμπτώματα
Ο εκπαιδευτικός που μπαίνει στην τάξη χωρίς φλόγα, ο γιατρός που αντιμετωπίζει τον ασθενή ως "περιστατικό", ο δημοσιογράφος που δεν πιστεύει πια στις λέξεις του – όλοι κουβαλούν το βάρος ενός burnout.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 70.000 υποψήφιους ως 14/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 15/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ