Η μετάβαση στην μεταβιομηχανική/ ψηφιακή εποχή της οικονομίας της γνώσης, έφερε στην επιφάνεια τις τεράστιες προκλήσεις και τα υφιστάμενα από δεκαετίες προβλήματα τόσο σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση όσο και την κατάρτιση .
Η επαγγελματική εκπαίδευση είναι είδος εκπαιδευτικής διαδικασίας ( vocational education ), είναι ευρύτερη και διαφέρει από την κατάρτιση ( vocational training) που εκπαιδεύει εξειδικευμένα σε συγκεκριμένα επαγγέλματα. Η επαγγελματική εκπαίδευση προηγείται της κατάρτισης που αποτελεί εξειδίκευση , και είναι μια βάση για μετέπειτα εξειδικεύσεις , ανάλογα με τις άγνωστες και ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής μας. Αμφότερα τα είδη εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι αντικείμενο συνεχούς δια-βίου εκπαίδευσης λόγω των ραγδαίων εξελίξεων της εποχής μας που αλλάζουν ραγδαία το περιεχόμενο όλων των επαγγελμάτων , ενώ εξαφανίζουν αυτά που απαιτούν χαμηλού επιπέδου γνώσεις και δεξιότητες που χαρακτηρίζονται από δραστηριότητες επαναλαμβανόμενης ρουτίνας και τα αντικαθιστούν οι αυτοματισμοί.
Στη χώρα μας προβλέπεται υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι το τέλος του Γυμνασίου ( το 15ο έτος της ηλικίας ) , που διακρίνεται κατόπιν σε σπουδές στα Γενικό και Τεχνικό Επαγγελματικό Λύκεια. Ανάλογα εκπαιδευτικά σχήματα με μικρές χρονικά διαφορές λειτουργούν στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.
Οι ΗΠΑ είναι η μοναδική χώρα στην οποία προβλέπεται υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι το τέλος του δευτέρου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ( Λύκειο) ,δηλαδή μέχρι την ηλικία των 18 ετών με την λειτουργία Ενιαίου Λυκείου που περιλαμβάνει πλήθος μαθημάτων «γενικής και πραγματιστικής κατεύθυνσης» που προετοιμάζουν και για τον χώρο της εργασίας .Θεωρείται ότι στην ηλικία των 15 ετών δεν μπορούν οι νέοι να αποφασίσουν για την επαγγελματική τους πορεία , δεν έχουν ακόμη διαμορφωθεί ως προσωπικότητες, και δεν διαθέτουν τα κατάλληλα ερεθίσματα και γνώσεις ώστε να αποφασίσουν για θέματα που θα επηρεάσουν αποφασιστικά το μέλλον τους . Ιδιαίτερα στην εποχή μας που αν προσφερθεί εξειδίκευση νωρίς ( από την ηλικία των 15 ετών ) αναγκαστικά χαμηλού επιπέδου , θα ξεπερασθεί οπωσδήποτε από τις ραγδαίες εξελίξεις , και συνεπώς οι νέοι «θα παγιδευτούν» νωρίς και ανεπιτυχώς στις επιλογές τους. Άλλωστε σύμφωνα και με κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτείται η ανάπτυξη μιας ευρύτατης εκπαιδευτικής υποδομής στους νέους, που θα αποτελεί το σημείο εκκίνησης για μετέπειτα εξειδικεύσεις , ανάλογα με τις άγνωστες σήμερα και ραγδαίες εξελίξεις.
Η υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι την ηλικία των 18 ετών προφανώς έχει μεγαλύτερο κόστος και συνεπάγεται μεγαλύτερες επενδύσεις στην εκπαίδευση , από τις οποίες όμως η κοινωνία θα πρέπει να εξασφαλίσει και ανάλογη απόδοση .
Προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή του Ενιαίου Λυκείου έγιναν και στη χώρα μας με την ίδρυση του Πολυκλαδικού Λυκείου (1985) σε περιορισμένο αριθμό σχολείων λόγω του κόστους και του απαιτούμενου μεγέθους των σχολείων αυτών με την πρόβλεψη μαθήματος «Τεχνολογία και Παραγωγή» για 6 διδακτικές ώρες /εβδομάδα με την αξιοποίηση και του Maryland plan ( μεταφέρθηκε στη ΣΕΛΕΤΕ για εκπαίδευση εκπαιδευτών από τον Νίκο Ηλιάδη από το διδακτικό έτος 1979).
Για την εξειδικευμένη εκπαίδευση σε επαγγέλματα με προγράμματα κατάρτισης που αλλάζουν περιεχόμενο λόγω των ραγδαίων εξελίξεων απαιτείται η λειτουργία 2ετών Πανεπιστημιακών τμημάτων που θα μπορούν να παρακολουθούν και να προσαρμόζονται στις εξελίξεις , κατά τα πρότυπα και των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως παρουσιάζεται στη συνέχεια .
Τα Ιδιωτικά ΙΕΚ μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο λειτουργίας των 2ετών Πανεπιστημιακών Τμημάτων υπό την προϋπόθεση ότι ικανοποιούν τις προβλεπόμενες απαιτήσεις .
Η λειτουργία στη χώρα μας των ΙΕΚ ως μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν μπορεί να καλύψει τις σύγχρονες απαιτήσεις και προφανώς δεν μπορούν να αποτελέσουν τον φορέα μετάβασης στην ψηφιακή εποχή. Δεν διαθέτουν το απαιτούμενο εκπαιδευτικό προσωπικό , και δεν υπάρχει σύγχρονο πλαίσιο εκπαίδευσης προσωπικού αφού δεν υπάρχει στην Ελλάδα ούτε μια πανεπιστημιακή σχολή εκπαίδευσης καθηγητών για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση , παρά το πλήθος των πανεπιστημιακών σχολών που έχουν ιδρυθεί και διατηρούνται χωρίς καμιά σύνδεση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας με κόστος των φορολογουμένων αλλά και του χρόνου των φοιτητών . Η ΣΕΛΕΤΕ ή ΑΣΠΑΙΤΕ με τη νέα της ονομασία χωρίς ουσιαστικές μεταβολές ( μάλλον προς το …δυσμενέστερο) και σήμερα διοικείται από διορισμένο διοικητικό συμβούλιο σε πλήρη αντίθεση με προδιαγραφές ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για να περιορισθούμε σε αυτό.
Τα ΙΕΚ λειτουργούν στα κτήρια των Τεχνικών Επαγγελματικών Λυκείων με τον ίδιο εξοπλισμό , δεν διαθέτουν διαδικασίες παρακολούθησης των επαγγελματικών εξελίξεων και δεν μπορούν να προσφέρουν το απαιτούμενο κύρος τυπικά και ουσιαστικά για την εκπαίδευση στα σύγχρονα επαγγέλματα, ενώ προβληματικό παραμένει το από ποιους θα γραφούν οι απαραίτητοι επαγγελματικοί οδηγοί που χρειάζονται για να αξιοποιηθούν στην κατάρτιση , και οι οποίοι θα πρέπει να ανανεώνονται συνεχώς. Εποπτεύονται δε τα ΙΕΚ κεντρικά από Δημόσιο οργανισμό τον ΕΟΠΠΕΠ και το Υπουργείο Παιδείας , οργανωτική δομή που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ραγδαίες αλλαγές της εποχής.
Προγραμματίσθηκε στη χώρα μας πρόσφατα η μείωση 20.000 -25.000 εισακτέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και ο επαναπροσανατολισμός τους προς τα ΙΕΚ .
Ο αριθμός των αποφοίτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ήταν σχεδόν ίσος με τον αριθμό των εισαγομένων στις πανεπιστημιακές σχολές . Οι εθνικές εξετάσεις απλώς έκαναν διανομή στις θέσεις που παρέχονταν. Όλοι οι απόφοιτοι θεωρούνταν επιτυχημένοι μέχρι να ολοκληρωθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένας υποψήφιος μπορούσε να εισαχθεί σε πανεπιστήμιο με βαθμό κοντά στο μηδέν. Ακόμα κι αν όλοι οι υποψήφιοι έπεφταν κάτω από τη βάση, θα τους είχαμε όλους "επιτυχημένους".
Όμως στη σύγχρονη εποχή τα χαμηλού επιπέδου επαγγέλματα είναι αυτά που εξαφανίζονται , αφού οι χαμηλού επιπέδου επαναλαμβανόμενες τυποποιημένες εργασίες ρουτίνας αντικαθίστανται από τους αυτοματισμούς και οι εκτοπιζόμενοι που τα ασκούν θα πρέπει να ξανα-εκπαιδευθούν για να μετακινηθούν σε υψηλοτέρου επιπέδου θέσεις εργασίας του οικονομικού συστήματος που θα πρέπει να δημιουργηθούν στο πλαίσιο της ανάπτυξης.
Έκθεση της παγκόσμιας τράπεζας υποστηρίζει ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση γίνεται περισσότερο απαραίτητη για τους εργαζομένους να ανταγωνισθούν στη σύγχρονη αγορά εργασίας και όσο περισσότεροι είναι οι απόφοιτοι τόσο αυξάνει το ΑΕΠ της χώρας. Σύμφωνα με τη UNICEF, η αύξηση του μέσου επιπέδου ουσιαστικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε μια χώρα κατά μόλις ένα έτος μπορεί να προσθέσει 18% στο ΑΕΠ.
Οι σύγχρονες απόψεις υποστηρίζουν δηλαδή ότι θα πρέπει να επιδιώκεται η αύξηση αναλογικά του αριθμού των εισαγομένων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για να εξασφαλισθεί σε μια κοινωνία το μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό που απαιτείται για ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Χαμηλού μορφωτικού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό δεν είναι δυνατόν να διαχειρισθεί αποτελεσματικά και ανταγωνιστικά το σύγχρονο περιβάλλον της εποχής της γνώσης και της πληροφόρησης. Η αύξηση αναλογικά του ρυθμού πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οδηγεί σε ανάπτυξη και σε αύξηση του πραγματικού αριθμού θέσεων εργασίας.
Στο υπόμνημα της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από το έτος (1991) για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αναφέρονταν ότι τα επίπεδα συμμετοχής των νέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα είναι γενικά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία, και ότι θα έπρεπε να επιδιωχθεί η αύξηση αναλογικά για να εξασφαλισθεί ανταγωνιστικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση .
Στο υπόμνημα συμπεριλαμβάνονταν ο παρακάτω πίνακας:
Νεοεισαχθέντες
ανα 1000 άτομα των αντίστοιχων ομάδων μέσα στο 1986-87
Βέλγιο -------------------------------------------429
Δανία ---------------------------------------365
Γερμανία ----------------------------273
Ελλάς ---------------------------------328
Ιρλανδία ----------------------------276
Ιταλία -------------------------253
Ηνωμένο
Βασίλειο --------------------------------331-
ΗΠΑ ------------------------------------------------------------------664
Ιαπωνία ------------------------------------358
Σχ.2. Οι εισαγόμενοι στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε διάφορες χώρες ανά 1000 νέους που βρίσκονται στην κατάλληλη ηλικία.
Η αύξηση του ρυθμού πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν θα πρέπει να συνεπάγεται βεβαίως μείωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Επιπλέον , κάθε πανεπιστημιακή σχολή θα πρέπει να καθορίζει τις προϋποθέσεις με τις οποίες θα δέχεται τους φοιτητές της, κάτι που είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί με το σημερινό μαζικό σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων που εφαρμόζεται στη χώρα μας, σε μια εποχή από-μαζικοποίησης.
Στην εφαρμογή της ανάγκης για αύξηση της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας δημιουργήθηκαν σχολές χωρίς σύνδεση με τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής που δεν συγκέντρωναν και την προτίμηση των υποψηφίων φοιτητών με αποτέλεσμα να εισάγονται, όποιοι εισάγονταν, με πολύ χαμηλή βαθμολογία. Οι δε σχολές με τα χαρακτηριστικά αυτά για να διατηρήσουν τη λειτουργία τους …δεν είχαν διατυπώσει τις αντιρρήσεις τους.
Η χώρα μας αδυνατεί να καλύψει τη ζήτηση για τριτοβάθμια εκπαίδευση με αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό σπουδαστών να σπουδάζει στο εξωτερικό και ποικίλα πρόσθετα προβλήματα. Επιπλέον, δεν προσφέρει ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου τριτοβάθμια εκπαίδευση , σε συνδυασμό με την υπέρμετρη προσφορά σπουδών με δημόσια χρηματοδότηση σε κλάδους φθίνουσας οικονομικής δραστηριότητας , την έλλειψη προσφοράς σπουδών σε σύγχρονα αντικείμενα, και την έλλειψη δυνατότητας απορρόφησης των παραγομένων αποφοίτων στην αγορά εργασίας. Παρατηρείται διάσταση μεταξύ των σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των αναγκών της αγοράς εργασίας. Οι σχολές σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν μόνο προς όφελος του προσωπικού τους.
Η πραγματικότητα αυτή, σε συνδυασμό με την προσφορά σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από ιδιωτικά ιδρύματα συμβεβλημένα με πανεπιστήμια του εξωτερικού, και που σε πολλές περιπτώσεις ικανοποιούν ικανοποιητικά τις ουσιαστικές ανάγκες της αγοράς, συνθέτουν ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο πρόβλημα στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας.
Γενικά η οικονομική δομή στην Ελλάδα ( CEDEFOP από το 1991), διαμορφώθηκε κατά τρόπο ώστε η παραγωγή να μη συνδέεται με την εκπαιδευτική δομή. Η προσφορά θέσεων εργασίας από το δημόσιο και τις επιχειρήσεις είναι ανεπαρκής για να απορροφήσει τον πληθυσμό τόσο των νέων επιστημόνων, όσο και των νέων χαμηλότερων εκπαιδευτικών βαθμίδων. Οι νέοι συνεπώς δέχονται σε μεγάλο βαθμό εργασίες που φαίνονται υποδεέστερες των τυπικών προσόντων τους, ενώ και τα προσόντα τους αυτά που τους έχει προσφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα ή το σύστημα κατάρτισης, δεν είναι πάντοτε εφαρμόσιμο στην αγορά εργασίας, ή δεν συνδέονται με τη ζήτηση.
Παράλληλα η έλλειψη μιας μακροπρόθεσμης και συνολικής στρατηγικής σε συνάρτηση με τις ραγδαία μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, έχει ως αποτέλεσμα να εμπλέκονται οι περισσότεροι νέοι στην αγορά εργασίας χωρίς κατάλληλη για τη σύγχρονη εποχή εκπαίδευση και κατάρτιση.
Επιπλέον, η καθημερινή πρακτική αποδεικνύει μεγάλα και σοβαρά προβλήματα αλληλοεπικαλύψεων επαγγελματικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης διαφορετικών βαθμίδων σε συναφείς ειδικότητες και απαιτήσεις για επαγγελματικά δικαιώματα δυσανάλογα με το επίπεδο σπουδών.
Αποδεικνύει επίσης υπέρμετρη συγκέντρωση εργαζομένων σε ορισμένους επαγγελματικούς χώρους σε πλήρη διάσταση με τη ζήτηση και ταυτόχρονα ελλείψεις σε άλλους τομείς. Επιπλέον διατυπώνεται η ύπαρξη ποιοτικών προβλημάτων ως προς την εκπαίδευση και κατάρτιση και η έλλειψη σύνδεσής της με τις παραγωγικές διαδικασίες και τις επιχειρήσεις, έλλειψη προδιαγραφών εκπαίδευσης και κατάρτισης, έλλειψη κατάλληλων εκπαιδευτών και συστήματος πιστοποίησης των απαιτούμενων ικανοτήτων τους.
Η πραγματικότητα αυτή δημιουργεί υποβάθμιση του κοινωνικού κύρους των πανεπιστημιακών αποφοίτων και των αμοιβών τους, αντικίνητρα για υψηλής στάθμης εκπαίδευση και πρόσθετες δευτερογενείς επιβαρύνσεις στην προσπάθεια για ανάπτυξη της χώρας. Αυτά δημιουργούν σοβαρές κοινωνικές δυσλειτουργίες, κατασπατάληση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, κοινωνικές εντάσεις, στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας, περιορισμούς στη λειτουργία του ανταγωνισμού και της ελεύθερης αγοράς, δυσκολίες στην εξασφάλιση σύγχρονων εργασιακών προτύπων, αντικίνητρα και απογοητεύσεις αφού δεν βρίσκει αντίκρισμα η επένδυση που έγινε στη μόρφωση, με σοβαρό αντίκτυπο στον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό της χώρας. Δημιουργούνται απειλές συνολικής υποβάθμισης του ανθρώπινου δυναμικού με ανυπολόγιστες συνέπειες .
Σύμφωνα με το IRDAC από το 1992 (IRDAC - Συμβουλευτική επιτροπή βιομηχανικής έρευνας και ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, 1992), το ποσοστό ανεργίας των ατόμων με χαμηλή εκπαίδευση ήταν 6 φορές υψηλότερο από το ποσοστό ανεργίας των ατόμων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο στις ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι το εξαιρετικά ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον αυτής της χώρας χρειάζεται εκπαιδευμένους ανθρώπους για να λειτουργήσει και εκτοπίζει τους μη εκπαιδευμένους. Ομοίως, στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό ανεργίας για άτομα με χαμηλή εκπαίδευση ήταν 4 φορές υψηλότερο από το ποσοστό ανεργίας για άτομα με τριτοβάθμια εκπαίδευση, στη Δανία ήταν 4,8 φορές, στην Ιταλία ήταν 1,8 φορές , όπως στο παρακάτω και το συνημμένο διάγραμμα .
Αντίθετα, στην Ελλάδα το ποσοστό ανεργίας των ατόμων με χαμηλή εκπαίδευση σύμφωνα με τα στοιχεία του IRDAC ήταν χαμηλότερο (0,8 φορές) από το αντίστοιχο ποσοστό ανεργίας των ατόμων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο (με οποιοδήποτε ποιοτικό πρόβλημα έχει αυτή η εκπαίδευση).
Η κατάσταση σήμερα στην Ελληνική αγορά εργασίας είναι δυσμενέστερη , δεν μπορεί να απορροφήσει τους πανεπιστημιακούς αποφοίτους λόγω του χαμηλού επιπέδου λειτουργίας της ,ή της διάστασης σπουδών / αναγκών της αγοράς εργασίας , με αποτέλεσμα πολλές χιλιάδες πανεπιστημιακών αποφοίτων να μεταναστεύουν στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με έρευνα της ΓΣΕΕ του έτους 2020 το 23.9% των σπουδαστών των μεταλυκειακών ΙΕΚ ήταν πτυχιούχοι ΑΕΙ και ΤΕΙ. Το 4.8% ήταν κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου. Το 39% του συνόλου των ανέργων ήταν απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».
Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να βρουν δουλειά οι πανεπιστημιακοί απόφοιτοι σε χαμηλού επιπέδου επαγγέλματα , και ότι το εργασιακό μας περιβάλλον είναι χαμηλού επιπέδου , και συνεπώς δεν είναι ανταγωνιστικό στο διεθνοποιημένο οικονομικό περιβάλλον.
Με τη διατήρηση όμως του εργασιακού μας περιβάλλοντος ΄σε χαμηλό επίπεδο, και την προσανατολισμό του καλύτερου ανθρώπινου δυναμικού της χώρας αναγκαστικά σε «αντίστροφες δραστηριότητες» δεν θα γίνει ποτέ η μετάβαση στη μεταβιομηχανική εποχή , την ψηφιακή οικονομία της γνώσης και δεν θα είμαστε ποτέ ανταγωνιστικοί.
Από τα στοιχεία φαίνεται ότι στο χαμηλής ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας εργασιακό περιβάλλον της Ελλάδος οι μορφωμένοι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες ένταξης στην αγορά εργασίας για αξιοποίηση των προσόντων τους συγκριτικά με τους ανεκπαίδευτους που δεν χάνουν και χρόνο για εκπαίδευση. Έτσι όλοι προσπαθούν να ενταχθούν στο Δημόσιο τομέα εκτελώντας στην πραγματικότητα τις ίδιες και χαμηλού επιπέδου εργασίες, με αποτέλεσμα περαιτέρω δημοσιονομικές επιβαρύνσεις.
Για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά απορρόφησης εκπαιδευμένων ατόμων και ιδίως πανεπιστημιακών αποφοίτων, διατυπώνεται από πολλούς η άποψη ότι θα πρέπει να μειωθεί ή να μην αυξηθεί η πρόσβαση σπουδαστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για να μπορούν να απασχοληθούν με την αποφοίτησή τους στην αγορά εργασίας.
Και βεβαίως η κατάσταση αυτή δεν αντιμετωπίζεται με την εισαγωγή υποψηφίων σε πανεπιστημιακές σχολές που λειτουργούν σε διάσταση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας με βαθμούς 1 ή 2, ούτε όμως με τον επανα-προσανατολισμό των υποψηφίων προς τα ΙΕΚ και προς χαμηλού επιπέδου σπουδές γενικότερα. Τα επαγγέλματα που απαιτούν χαμηλής στάθμης επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες ρουτίνας είναι αυτά που αντικαθιστούν γρήγορα σήμερα οι αυτοματισμοί , και συνεπώς η εκπαίδευση προς αυτή την κατεύθυνση είναι πλην άλλων και οικονομικά ασύμφορη.
Παράλληλα, οι σημερινές συνθήκες της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας, η διεθνοποίηση της οικονομίας και η πρωτοφανής αναδιάταξη της παραγωγικής δομής της Ευρώπης για να αντιμετωπίσει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό, δημιουργούν πιεστικές ανάγκες προηγμένης εκπαίδευσης και αύξησης του ρυθμού πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση όπως αναφέρθηκε παραπάνω στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, προκειμένου να εξασφαλισθούν οι προϋποθέσεις σύγκλισης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για να υπάρξει ανάπτυξη και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στη χώρα μας.
Η επιτακτικά αναγκαία ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού είναι απαραίτητο να αποτελέσει αντικείμενο μιας συνεκτικής προσέγγισης σε όλο το φάσμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Παράλληλα θα πρέπει να οργανωθούν οι πανεπιστημιακές σπουδές σύμφωνα με τη συμφωνία της Μπολώνια που έπρεπε να εφαρμοσθεί όπως είχε συμφωνήσει και η χώρα μας από τη δεκαετία του 1990 ( Bachelor-Master-Ph.D σε χρονικά πλαίσια 3-5-8 ετών). Τα Πολυτεχνεία μας είναι τα μοναδικά ιδρύματα στον κόσμο που παρέχουν μόνο Master …..σε όλους , με κανονιστικές διατάξεις , ενώ οι μηχανικοί των Αγγλοσαξωνικών ιδρυμάτων εργάζονται με Bachelor, σε όχι χαμηλού επιπέδου κατασκευές και τεχνικές εφαρμογές , και αν διαπιστώσουν στη δουλειά τους την ανάγκη για περαιτέρω εκπαίδευση, επιστρέφουν και συμπληρώνουν εφαρμόσιμες γνώσεις με πλήρεις ή μερικής φοίτησης σπουδές ( full time ή part time ), για απόκτηση Master , ανάλογα με το προσωπικό τους πρόγραμμα ή το πρόγραμμα δουλειάς τους στις εταιρείες που εργάζονται .
Είναι δε απαραίτητο να επανεξετασθούν οι διαδικασίες χορήγησης διδακτορικού διπλώματος στη χώρα μας κατά τρόπο ανάλογο των αξιόλογων πανεπιστημίων του εξωτερικού, για να μην καταλήγουμε και σε πληθωρισμό χορήγησης μεταπτυχιακών τίτλων .
Η σύγχρονη διαδικασία για εκπαίδευση σε επαγγέλματα που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ από δεκαετίες είναι το Spin in and Spin out ( Μπαίνω - βγαίνω στην αγορά εργασίας και εξελίσσομαι ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες που διαπιστώνω στην αγορά εργασίας).
Η Σύγχρονη εποχή των ραγδαίων Τεχνολογικών εξελίξεων καταργεί τον ανειδίκευτο εργάτη και τον αντικαθιστά με τον Σύγχρονο εργαζόμενο που είναι ένα μορφωμένος τεχνίτης
Στο πνεύμα αυτό λειτουργούν από δεκαετίες τα 2ετή κολέγια ( πανεπιστημιακά) στις ΗΠΑ
https://en.wikipedia.org/wiki/Community_colleges_in_the_United_States
Τα κοινοτικά κολλέγια (Community Colleges ) στις ΗΠΑ
Οι απόφοιτοι εκπαιδεύονται σε διάφορα επαγγέλματα που έχουν ζήτηση τοπικά , ή συνεχίζουν σε συγγενείς σπουδές στα μεγάλα πανεπιστήμια . Ένα από τα πλεονεκτήματα είναι ότι οι νέοι παραμένουν στην περιοχή τους και εκπαιδεύονται σε επαγγέλματα που έχουν ζήτηση τοπικά, και αν το αποφασίσουν συνεχίζουν σπουδές στα μεγάλα κεντρικά πανεπιστήμια που έχουν και ακριβότερα δίδακτρα.
Για να ασκήσουν κάποιο επάγγελμα πρέπει να εγγραφούν στο αντίστοιχο συνδικάτο/ επιμελητήριο . Συνήθως προϋποθέσεις για εγγραφή στο συνδικάτο/ επιμελητήριο είναι η αποφοίτηση από συγκεκριμένη εκπαιδευτική βαθμίδα , πιθανόν ολοκλήρωση με επιτυχία πρακτικής άσκησης με σαφώς περιγραφόμενες δραστηριότητες , και εξετάσεις που γίνονται από το συνδικάτο/ επιμελητήριο, από κατάλληλους ελεγκτές / επαγγελματίες ( που έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση εκπαιδευτών κατάρτισης ).
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα κοινοτικά κολέγια (Community Colleges) είναι κυρίως δημόσια ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δύο ετών. Μετά την αποφοίτησή τους από ένα κολέγιο της κοινότητας, πολλοί φοιτητές μεταφέρονται σε πανεπιστήμιο για να ολοκληρώσουν το πτυχίο τους, ενώ άλλοι εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό. Οι απόφοιτοι προγραμμάτων της μορφής αυτής , ιδιαίτερα στις τεχνολογίες μηχανικών , μπορούν να κερδίσουν περισσότερα από 50.000 δολάρια ετησίως
Τα κοινοτικά κολέγια έλαβαν ιδιαίτερη προσοχή το 2015, όταν ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα πρότεινε τη δωρεάν διδασκαλία των κοινοτικών κολλεγίων σε πολλούς κατοίκους των ΗΠΑ σε πολλές πολιτείες .Το σχέδιο, που ονομάζεται "Promise College της Αμερικής", «υπόσχεση για κολλέγιο», αναζωπυρώθηκε και με τη χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης γενικά . Το προτεινόμενο πρόγραμμα θα καλύπτει μόνο τα δίδακτρα, δεν θα καλύπτονται τα αντικείμενα που δεν σχετίζονται με τη διδασκαλία (π.χ. εγχειρίδια, προμήθειες, μεταφορές και χώρος για κατοικία για όσους επιθυμούν να ζήσουν στην πανεπιστημιούπολη.
Τα κοινοτικά δίδακτρα είναι δωρεάν σε διάφορες πολιτείες μέσω των προγραμμάτων Promise College, όπως στο Μισισιπή, την Ιντιάνα, την Οκλαχόμα, τη Λουιζιάνα, το Μιζούρι, το Ντελάγουερ και το Τενεσί
Τράπεζα για δάνεια στους σπουδαστές των κολεγίων . Παρέχονται ανάλογα με το ίδρυμα φοίτησης και την εκτίμηση για δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου μετά την αποφοίτηση.
https://www.bankrate.com/loans/student-loans/top-2-year-public-colleges-us/
Η τράπεζα Bankrate που δανείζει σπουδαστές για σπουδές αναφέρει : προσπαθούμε να σας βοηθήσουμε να πάρετε πιο έξυπνες οικονομικές αποφάσεις.
Οι έξυπνοι σπουδαστές που εισέρχονται στο κολέγιο θα αναζητήσουν την καλύτερη αξία για την προσπάθειά τους. Αντί να αρχίσουν την ακαδημαϊκή τους σταδιοδρομία σε ένα ακριβό μεγάλο πανεπιστήμιο , συχνά εγγράφονται σε δημόσιο κολλέγιο διετούς διάρκειας πριν μεταβούν σε ένα τετραετές πανεπιστήμιο. Άλλοι μπορεί να αποφασίσουν για μια σταδιοδρομία που δεν απαιτεί πτυχίο από συμβατικό τετραετές ίδρυμα για απόκτηση Bachelor.
Η τράπεζα Bankrate κατέταξε περισσότερα από 900 διετή δημόσια κολέγια χρησιμοποιώντας έξι κριτήρια: ποσοστό αποφοίτησης, ποσοστό διατήρησης σπουδαστών, αναλογία φοιτητών / καθηγητών, κρατικά δίδακτρα και τέλη, ποσοστό πλήρους απασχόλησης αποφοίτων , υποτροφίες, και το μέσο ποσό της ενίσχυσης που έλαβαν οι σπουδαστές από διάφορες πηγές.
Στην ιστοσελίδα
https://www.usnews.com/education/community-colleges
έχει κανείς πρόσβαση στο 2ετή κολέγια ανά πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών , με «κλικ» σε κάθε πολιτεία παρακάτω.
Alabama
Alaska
Arizona
Arkansas
California
Colorado
Connecticut
Delaware
Florida
Georgia
Hawaii
Idaho
Illinois
Indiana
Iowa
Kansas
Kentucky
Louisiana
Maine
Maryland
Massachusetts
Michigan
Minnesota
Mississippi
Missouri
Montana
Nebraska
Nevada
New Hampshire
New Jersey
New Mexico
New York
North Carolina
North Dakota
Ohio
Oklahoma
Oregon
Pennsylvania
Rhode Island
Rhode Island
South Carolina
South Dakota
Tennessee
Texas
Utah
Vermont
Virginia
Washington
West Virginia
Wisconsin
Wyoming
⦁ Η ιστοσελίδα του συνδεσμου των αμερικανικων κοινοτικων κολεγιων
The American Association of Community Colleges (AACC)
https://www.aacc.nche.edu/about-us/
Για εκατομμύρια ενήλικες εκπαιδευόμενους και φοιτητές, τα κοινοτικά κολέγια είναι ζωτικής σημασίας οδοί για πιο προηγμένη εκπαίδευση ή ενισχυμένη απασχόληση. Η απόκτηση ενός πτυχίου από αυτά είναι ένα εφαλτήριο για την πρόοδο για πολλούς, είτε μεταφέροντας τις μονάδες σπουδών σε ένα τετραετές κολλέγιο είτε με το να το χρησιμοποιούν για να εξασφαλίσουν καλύτερη δουλειά.
Οι πτυχιούχοι κολλεγίων είναι καλά εκπαιδευμένοι στις τεχνικές και πρακτικές δεξιότητες που οι επιχειρήσεις αναζητούν, και πετυχαίνουν κορυφαίες αποδοχές. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2009 του The Miami Herald, οι απόφοιτοι κοινοτικών κολλεγίων, κατά μέσο όρο, κερδίζουν υψηλότερο αρχικό μισθό από εκείνους που αποφοιτούν από τετραετή ιδρύματα.
Στη χώρα μας , δεν μπορούμε να πετύχουμε την μετάβαση στη ψηφιακή εποχή προσανατολίζοντας τους νέους να εκπαιδευθούν στα ΙΕΚ, και να διατηρούμε ταυτόχρονα πανεπιστημιακές σχολές σε πλήρη διάσταση με τη ζήτηση της αγοράς εργασίας , στις οποίες μάλιστα καθιερώνουμε υψηλούς βαθμούς εισαγωγής για να διατηρηθεί τεχνητά κάποιο κύρος , κάτι που προφανώς δεν είναι δυνατόν.
Νίκος Ηλιάδης, Πολ/κός Μηχ/κός ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΑΘΗΝΑ , M.Sc. ( Structural Engineering , Concordia University Montreal Canada ) , Ph.D. ( University of Maryland USA, -Technology and Vocational Education ), τ.Ειδ.Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ ,τ. εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες ( Μ.Ε.Α. ) τ. Διοικητής ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ , τ. μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Παιδαγωγικών Ινστιτούτων της Ευρώπης (http://www.cidree.org/), τ. εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στο Δ.Σ. του CEDEFOP (https://www.cedefop.europa.eu/ )του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση , Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
