«Προσοχή! Κίνδυνος μόλυνσης από την κοινωνιολογική σκέψη!»
Γράφει ο Σπυριδάκης Κώστας, Κοινωνιολόγος ΠΕ78

 Η κοινωνιολογία ενοχλεί. Αυτό είναι γνωστό από τότε που έκανε τα πρώτα  βήματα προς την καθιέρωσή της. Ωστόσο, μερικές φορές φαίνεται πως θεωρείται παραπάνω ενοχλητική, θεωρείται μάλλον επικίνδυνη. Τι άλλο να υποθέσει κανείς από την πιθανολογούμενη απόφαση της κυβέρνησης για κατάργησή της από εξεταζόμενο μάθημα στις πανελλαδικές, πριν καν ολοκληρωθεί το πρώτο, μετά από δεκαετίες, σχολικό έτος στο οποίο οι μαθητές θα εξετάζονταν σε αυτό το μάθημα και μάλιστα εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας, κλειστών σχολείων, γενικής απαγόρευσης κυκλοφορίας ; 

Δεν τίθεται ζήτημα εδώ,  αν η αντικατάσταση των λατινικών από την κοινωνιολογία ήταν σωστή απόφαση, αν ο ρόλος και το περιεχόμενο των πανελλαδικών εξετάσεων και   του λυκείου είναι έτσι όπως θα έπρεπε να είναι. Σε αυτή τη συζήτηση θα είχαν να συνεισφέρουν  οι κοινωνιολόγοι με  έναν τεράστιο όγκο   μελετών, ερευνών και  προτάσεων για τα εκπαιδευτικά συστήματα, τους θεσμούς και τις παιδαγωγικές  πρακτικές αλλά  δεν τους ρώτησε κανείς.   

Πέρα από αυτά, η συμπερίληψή της  στις πανελλαδικές σήμαινε την αποκατάσταση του κύρους της στο περιβάλλον ενός  εκπαιδευτικού θεσμού, του γενικού λυκείου, που είναι προσανατολισμένο απόλυτα προς αυτές τις  εξετάσεις. Και η κατάργησή της ισοδυναμεί με ξαφνικό θάνατο, με  καταδίκη στην αφάνεια, όπου βρισκόταν για τόσο καιρό. Σε κανένα από τα προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα η κοινωνιολογία, είτε ως διακριτό σχολικό αντικείμενο γνώσης είτε ως  τμήμα αντικειμένων γνώσης που αντλούν από τις  κοινωνικές επιστήμες, δεν  αντιμετωπίζεται με τέτοια απαξίωση.

 Προφανώς, παντού οι θετικές επιστήμες και η γλώσσα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο (άλλωστε αποτελούν την αναγκαία υποδομή  για την καλλιέργεια, τόσο  της κοινωνιολογικής  όσο και οποιασδήποτε άλλης επιστημονικής σκέψης) αλλά  οι κοινωνικές επιστήμες θεωρούνται αναπόσπαστο κομμάτι του περιεχομένου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Εκτιμάται  η συμβολή τους σε ένα ορθολογικό, όσο το επιτρέπει η ηλικία, επιστημονικό τρόπο σκέψης των μαθητών  για την κοινωνική πραγματικότητα, τα προβλήματά της , τα δικά τους προβλήματα, τον τωρινό και μελλοντικό τους ρόλο ως πολίτες.  Και φυσικά, με διάφορους τρόπους, η αξιολόγηση των επιδόσεων σε αυτά τα μαθήματα,  συνδέεται  με την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, γιατί θεωρείται πώς αντανακλούν χρήσιμες ικανότητες και γνώσεις. Ίσως σε κανένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα δεν  είναι τόσο τυφλά τα προγράμματα σπουδών στις κοινωνικές επιστήμες ώστε να μην κινητοποιούνται οι μαθητές, λες και δεν πρόκειται για σχολικά μαθήματα αλλά για κηρύγματα ηθικής!

Ενοχλούσε ανέκαθεν και ενοχλεί, λοιπόν, διάφορες κατηγορίες ανθρώπων η ιδέα μιας επιστήμης που θα παράγει έγκυρες  γνώσεις για την κοινωνική πραγματικότητα. Τους συντηρητικούς κύκλους, που αναπαράγουν τις μεταφυσικές, εθνικοπατριωτικές δοξασίες,  προγονοπληξίας και σκοταδισμού, τους ενοχλεί η έμφαση στην καθολικότητα του ανθρώπινου είδους και η εμπιστοσύνη στις δικές του δυνάμεις και όχι στον θεό  ή στο έθνος τους.  Τους θιασώτες της αγοράς και του ανταγωνισμού, τους ενοχλεί  η  αποκάλυψη των ολέθριων αποτελεσμάτων των  πολιτικών κατακερματισμού της κοινωνίας που προωθούν, όπως επίσης και οι προτάσεις έμπρακτης, οργανωμένης και επίσημης κοινωνικής αλληλεγγύης στις κοινωνικές σχέσεις. Προτιμούν να εξαρτώνται οι άλλοι από τον πλούτο τους και την φιλανθρωπία τους. Τους  «επαναστάτες του ονείρου», του δικού τους και της παρέας  τους, τους ενοχλεί η απογύμνωση της   θέσης υπεροχής που φυλάνε σαν θησαυρό , από την οποία, μπορούν άνετα, χωρίς να χρειάζεται να αποδεχθούν καμία άλλη πραγματικότητα, να  κρίνουν τον καθένα και το καθετί.    Τους   δογματικούς επαναστάτες, τους ενοχλεί οποιαδήποτε ιδέα για βελτίωση στη ζωή του ανθρώπων εδώ και τώρα,  οποιαδήποτε επιφύλαξη για τη διάθεσή τους να εγκαταλείψουν τα προνόμια της   ηγετικής τους θέσης,  στην πορεία προς  τον παράδεισο της  μεταθάνατον επανάστασή τους.  Όλους αυτούς τους ενοχλεί να ελέγχεται η αντιστοίχια των κοσμοθεωριών τους με την πραγματικότητα, με τις σχέσεις δύναμης, τις κοινωνικες ομάδες και τα συμφέροντά τους. Γιατί οι κοινωνιολόγοι, σε αντίθεση με τους παραπάνω, ελέγχουν και ελέγχονται με βάση τη λογική που διαθέτει ο καθένας μας.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι άνθρωποι που προσβλέπουν στην επιστήμη και στη λογική για να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους, τόσο τον φυσικό όσο και τον κοινωνικό, ώστε να σχηματίσουν τη δική τους γνώμη για το πώς πρέπει να κινηθούν  μέσα σε αυτόν.  Έτσι έχουν μάθει να σκέφτονται και οι ίδιοι, έτσι   θέλουν να μάθουν να σκέφτονται  τα παιδιά τους.   Ακόμα περισσότερο, όσο βλέπουν να επικρατούν στον δημόσιο λόγο οι προαναφερόμενοι (και οι δημοσιογραφικές τους εκδοχές) και τον κόσμο έτοιμο να παραδοθεί σε κάθε είδους ανορθολογισμό.

Ωστόσο, σε όλο τον πλανήτη,  από την Ιαπωνία, την Κίνα, το Πακιστάν και το Ιράν, μέχρι τις ΗΠΑ, το Μεξικό και την Αργεντινή, σε όλες τις χώρες του κόσμου όπου διδάσκεται η κοινωνιολογία, υπάρχουν άνθρωποι που κατανοούν τη σχέση του ατόμου με την κοινωνία και την πολιτεία μέσα από τη «γλώσσα» της: κοινωνικοποίηση, κοινωνικός κανόνας, ρόλος, αυτοεκπληρούμενη προφητεία, αποκλίνουσα συμπεριφορά, κοινωνικές τάξεις, κ.α. Η κοινωνιολογική οπτική αξιοποιείται  επίσης απο όλους τους άλλους επιστημονικούς κλάδους για τη σύλληψη της σχέσης του αντικειμένου τους με την ευρύτερη κοινωνία, από  την παιδαγωγική και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, τη διοίκηση και την επικοινωνία, μέχρι την ιατρική, την αρχιτεκτονική και τη γεωπονία. Και φυσικά αξιοποιούνται τα πορίσματα των ερευνών τους από τις κυβερνήσεις για τον σχεδιασμό πολιτικών και θεσμών.   

Τέτοιοι άνθρωποι, που αναζητούν την αλήθεια πάνω από τα επιμέρους συμφέροντα, υπάρχουν σε όλα το κόμματα που έχουν κυβερνήσει τη χώρα μας. Μακάρι στο κόμμα που κυβερνάει σήμερα να έχουν αρκετή επιρροή, ώστε να εξηγήσουν και στους υπόλοιπους πως όσοι χειραγωγούνται από δημαγωγούς και τρέφονται με εθνικιστικές κορώνες και αναπτυξιακές αυταπάτες, θα τους  εγκαταλείψουν με την πρώτη καλύτερη προσφορά. Εκείνοι στους οποίους θα έπρεπε να υπολογίζουν περισσότερο, είναι οι πολίτες που σκέφτονται, εργάζονται και ζουν καθοδηγούμενοι από την λογική και προσχωρούν ελεύθερα στις αντιλήψεις  για τη συλλογική ευημερία που είναι τεκμηριωμένες.   Οι πολίτες αυτοί δεν θα αρκούνται για πολύ καιρό σε ένα κράτος που παρέχει μόνο  υπηρεσίες υγείας  και αστυνόμευσης, ούτε θα δίνουν  σημασία στους «μάγους» της επικοινωνίας. Απαιτούν ένα σοβαρό κράτος, ένα κράτος που ερευνά τις ανάγκες της κοινωνίας, σχεδιάζει πολιτικές, κινητοποιεί ανθρώπινους πόρους, παρέχει υλικούς πόρους και αξιολογεί τα αποτελέσματά τους. Σε ένα σοβαρό κράτος  με τέτοιο τρόπο εισάγονται, τροποποιούνται ή αντικαθίστανται τα γνωστικά αντικείμενα στην εκπαίδευση  και όχι ανάλογα με τις απόψεις και τις πολιτικές σκοπιμότητες των εκάστοτε ιθυνόντων του υπουργείου παιδείας.

Οι πολίτες δεν έχουν  κανένα λόγο να ακολουθήσουν τους πολιτικούς  που, ενώ παριστάνουν ότι αναγνωρίζουν την ανάγκη της μιας ορθολογικής οπτικής σε μια κοινωνία που θέλει να ονομάζεται ανεπτυγμένη, σύγχρονη, προοδευτική, κ.λπ., δίνουν προτεραιότητα στην προσωπική ή κομματική, πολιτική τους επιβίωση,. Αντίθετα, έχουν κάθε λόγο να κρατήσουν την κοινωνιολογική σκέψη ζωντανή.

  

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα