Χρήστος Κάτσικας Ήταν μεσημέρι της 15ης Οκτωβρίου 2025 όταν μια μαθήτρια του Μουσικού Σχολείου Χαλκίδας προσπάθησε να ανάψει το φως της αίθουσας. Ένα απλό, καθημερινό στιγμιότυπο — που όμως κατέληξε σε ηλεκτροπληξία και πανικό. Το κορίτσι μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Χαλκίδας, ευτυχώς εκτός κινδύνου.
Η εκπαιδευτική κοινότητα πάγωσε. Λίγο αργότερα, ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Εύβοιας, Κώστας Φράγκος, με έγγραφο κάλεσε τους Διευθυντές Γυμνασίων και Λυκείων της Εύβοιας, σε άμεση επιθεώρηση όλων των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων των σχολικών κτιρίων.
Μια ενέργεια φαινομενικά αυτονόητη, μα στην πραγματικότητα αποκαλυπτική: ο διευθυντής κλήθηκε, για άλλη μια φορά, να γίνει ηλεκτρολόγος.
Στην ελληνική σχολική πραγματικότητα, η πολιτεία φαίνεται να επιφυλάσσει ένα διπλό ρόλο για τους διευθυντές των σχολείων: Αφενός διευθυντές - μάνατζερ που θα είναι υποχρεωμένοι να αναζητούν πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία του σχολείου και παράλληλα διευθυντές-δερβέναγες, με υπερεξουσίες, αξιολογητές και πειθαρχικοί προϊστάμενοι των συναδέλφων τους εκπαιδευτικών και αφετέρου ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί, καυστηρατζήδες, τεχνικοί ασφαλείας, λογιστές, γραμματείς, ψυχολόγοι, υδραυλικοί, φύλακες, και νοσηλευτές.
Ένας άνθρωπος που λειτουργεί σε ρόλο διοικητικού μηχανισμού και ψυχολογικού μαξιλαριού, χωρίς γραμματεία, χωρίς τεχνική ομάδα, χωρίς θεσμικό δίχτυ ασφαλείας.
Από τη Χαλκίδα στις Σέρρες: δύο περιστατικά, μία πολιτεία που «ξεχνά»
Το περιστατικό της Χαλκίδας ξύπνησε μνήμες από τη φονική έκρηξη του καυστήρα στις Σέρρες, τον Δεκέμβριο του 2022, όπου ένα 11χρονο παιδί σκοτώθηκε μέσα στο σχολείο του.
Η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια δύο χρόνια αργότερα, με κατηγορούμενους τον εργολάβο, τον επιβλέποντα μηχανικό και —κυρίως— τον διευθυντή του σχολείου.
Η εικόνα του διευθυντή, ενός ανθρώπου της τάξης, να δικάζεται για τεχνική αστοχία ενός συστήματος θέρμανσης, συγκλόνισε την εκπαιδευτική κοινότητα. Κι όμως, ήταν απολύτως «σύμφωνη με τον νόμο»: ο διευθυντής θεωρείται υπεύθυνος για την ασφάλεια του σχολείου, παρότι δεν έχει ούτε τεχνικές γνώσεις ούτε πρόσβαση σε κονδύλια συντήρησης.
Στη διάρκεια της δίκης, εκπρόσωποι της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ επεσήμαναν το παράλογο θεσμικό πλαίσιο που καθιστά τον διευθυντή «τεχνικό διαχειριστή» χωρίς τεχνική υποστήριξη. Η Πολιτεία, δηλαδή, ζητά λογαριασμό από εκείνον που δεν μπορεί να προλάβει το ατύχημα, επειδή κανείς δεν του έδωσε ποτέ τα εργαλεία να το αποτρέψει.
Η ηλεκτροπληξία της μαθήτριας στη Χαλκίδα, η τραγωδία των Σερρών, η πτώση της βαριάς σιδερένιας εξώπορτας κλπ δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα. Είναι κραυγές μέσα σε ένα σύστημα που έχει ξεχάσει τη βασική του αποστολή: να προστατεύει τα παιδιά, όχι να εξαντλεί τους δασκάλους.
Οι συχνοί τραυματισμοί ή οι τραγωδίες στους σχολικούς χώρους λειτουργούν ως οδυνηρή υπενθύμιση του τι μπορεί να συμβεί όταν οι υποδομές των σχολείων μένουν χωρίς συστηματική συντήρηση και όταν οι ευθύνες μεταφέρονται σε ανθρώπους που δεν διαθέτουν ούτε τα μέσα ούτε την τεχνογνωσία για να τις αναλάβουν.
Σχολεία που γερνούν
Η κατάσταση των σχολικών υποδομών στη χώρα είναι γνωστή αλλά αποσιωπημένη. Σύμφωνα με στοιχεία της ΚΕΔΕ (2024), το 60% των σχολείων στη Στερεά Ελλάδα χρειάζεται εκτεταμένες ηλεκτρολογικές ή υδραυλικές αναβαθμίσεις.
Πολλά κτίρια έχουν υπερβεί τη φυσική τους διάρκεια ζωής. Πρίζες με φθορές, θερμαντικά σώματα της δεκαετίας του ’80, οροφές που στάζουν, αίθουσες προκάτ που παραμένουν «προσωρινές» επί 10 χρόνια.
Συνεχώς υπάρχει πληθώρα καταγγελιών, οι οποίες σχετίζονται με πτώσεις σοβάδων, θερμοπροσόψεις που αιωρούνται πάνω από κεφάλια μαθητών, με ψευδοροφές ενώ μόλις λίγους μήνες πριν είχαμε σιδερένια εξώπορτα που καταπλάκωσε μαθητή…
Οι τεχνικές υπηρεσίες των δήμων λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό και ανύπαρκτα κονδύλια. Το υπουργείο μετακυλίει τις ευθύνες στους δήμους, οι δήμοι στις Σχολικές Επιτροπές, και στο τέλος, εκεί, στη βάση της πυραμίδας, μένει ο διευθυντής να «κρατά το σύστημα», υπογράφοντας αναφορές που μοιάζουν περισσότερο με νομικά άλλοθι παρά με ουσιαστικές λύσεις.
Η μετακύλιση της ευθύνης είναι η νέα κανονικότητα στην εκπαίδευση
Κάθε εντολή συνοδεύεται από νέα ευθύνη. Ο διευθυντής πρέπει να συμπληρώσει αναφορές, πίνακες, εκθέσεις, καταλόγους και φόρμες ασφαλείας. Όμως κανείς δεν του εξηγεί πώς θα κάνει έναν τεχνικό έλεγχο, με ποιον θα συνεργαστεί, από πού θα πληρώσει τον ηλεκτρολόγο, ποιος θα εγκρίνει το έργο.
Η διοικητική λογική είναι παράλογη: ο διευθυντής υπογράφει ότι «ελέγχθηκε η ασφάλεια των εγκαταστάσεων» — χωρίς να έχει δικαίωμα να τις αγγίξει. Είναι υπεύθυνος για κάτι που δεν του ανήκει και δεν μπορεί να το επισκευάσει.
Μια χώρα όπου οι εκπαιδευτικοί διώκονται για τεχνικές αστοχίες είναι μια χώρα που έχει χάσει το μέτρο μεταξύ ευθύνης και παράνοιας.
Το θεσμικό πλαίσιο για τους διευθυντές μοιάζει με παγίδα: η ευθύνη είναι απόλυτη και αν συμβεί ατύχημα, η Δικαιοσύνη αναζητά τον υπογράφοντα, όχι τον αρμόδιο φορέα.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα οικονομικά: οι διευθυντές καλούνται να διαχειριστούν μικρά κονδύλια λειτουργίας, αλλά χωρίς ουσιαστικό λογιστικό μηχανισμό ή σαφές πλαίσιο ελέγχου. Έτσι, συχνά βρίσκονται εκτεθειμένοι απέναντι σε ελεγκτικά όργανα ή σε γονείς που ζητούν «ευθύνες».
Η θέση τους είναι διοικητικά ισχυρή, αλλά θεσμικά ακάλυπτη. Και αυτό τους καθιστά εύκολους αποδιοπομπαίους τράγους κάθε φορά που κάτι δεν πάει καλά.
Οι φωνές των ίδιων των εκπαιδευτικών
Η ΕΛΜΕ Εύβοιας και η Ένωση Γονέων Χαλκίδας καταγγέλλουν ότι το κράτος «θυμάται» την ασφάλεια των σχολείων μόνο μετά από ατυχήματα. Έχουν προγραμματίσει κινητοποίηση στις 21 Οκτωβρίου έξω από το Δημαρχείο Χαλκίδας, απαιτώντας συστηματικούς ελέγχους και ενίσχυση των κονδυλίων συντήρησης. Το αίτημά τους είναι απλό και ανθρώπινο: κανένα παιδί σε επικίνδυνο σχολείο
Η ασφάλεια των σχολείων δεν είναι θέμα «καλής διάθεσης». Είναι θέμα κρατικής ευθύνης και συλλογικής υποδομής.
Αν θέλουμε ένα σχολείο ασφαλές για μαθητές και εκπαιδευτικούς, πρέπει να εφαρμοστούν πέντε αυτονόητες παρεμβάσεις:
- Ίδρυση μόνιμου σώματος τεχνικών ελέγχων σχολικών υποδομών, με υποχρεωτικούς ετήσιους ελέγχους από μηχανικούς.
- Στελέχωση κάθε σχολείου με γραμματεία που θα αναλάβει τη διοικητική αλληλογραφία και την επικοινωνία με τους φορείς.
- Καθορισμός σαφούς νομικού πλαισίου ευθυνών: ο διευθυντής να είναι υπεύθυνος για το παιδαγωγικό έργο, όχι για τις σωληνώσεις.
- Αποκέντρωση των τεχνικών υπηρεσιών με πόρους κατευθείαν στις σχολικές επιτροπές, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν άμεσα μικροζημιές.
- Επένδυση στην προληπτική συντήρηση, όχι σε «επείγοντα έργα» μετά από ατυχήματα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
