Στην πρωτόγνωρη και πρωτοφανή αυτή κατάσταση που ζούμε, θα έλεγε κανείς ότι το θέμα για το οποίο θέλουμε να σας ενημερώσουμε σήμερα αποτελεί γεγονός μικρού ενδιαφέροντος. Επιτρέψτε μας να πιστεύουμε το αντίθετο. Εξηγούμαι:
Η ζωή συνεχίζεται και ο άνθρωπος έχει επιτακτική ανάγκη να σκέφτεται το μέλλον και να ονειρεύεται κάνοντας σχέδια. Φαίνεται ότι και το υπουργείο Παιδείας, στο πνεύμα αυτό, προχωρά τον αρχικό του σχεδιασμό και ετοιμάζει νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και νέα προγράμματα σπουδών στα νηπιαγωγεία με την εισαγωγή και νέων γνωστικών αντικειμένων και επιστημονικών πεδίων.
Το γεγονός ότι μάλλον άκαιρα και υποβολιμαία πράττει έτσι το υπουργείο, αν σκεφτούμε ότι στο προωθούμενο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και διατάξεις για την αξιολόγηση, τώρα που δεδομένης της κατάστασης του αυτοπεριορισμού και της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, οι οποιεσδήποτε αντιστάσεις και συνδικαλιστικές αντιδράσεις βρίσκονται εκ των πραγμάτων στο ναδίρ, είναι άλλη και διαφορετική συζήτηση.
Πιστεύω λοιπόν ότι είναι η κατάλληλη χρονική συγκυρία, να δώσουμε στη δημοσιότητα εκ μέρους και για λογαριασμό του Πανελληνίου Συλλόγου Επαγγελματιών Αθλητισμού και Άσκησης (Π.Σ.Ε.Α.Α.) το επιστημονικό πόρισμα τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας εισαγωγής του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής στα νηπιαγωγεία που θα διδάσκεται αποκλειστικά και μόνο από καθηγητές Φυσικής Αγωγής.
Εκτός των άλλων είναι μία οφειλόμενη υποχρέωση που είχαμε αναλάβει από τότε που άνοιξε η σχετική κουβέντα αλλά και η επιστημονική συζήτηση με αντίστοιχα πορίσματα των καθηγητών των παιδαγωγικών σχολών.
Ελπίζουμε η υπουργός να την λάβει σοβαρά υπόψη της κατά την σύνταξη του νομοσχεδίου και την συζήτησή του στις αρμόδιες επιστημονικές και κοινοβουλευτικές επιτροπές. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι θα το κάνει, δεδομένου ότι ήταν θετική στο ενδεχόμενό αυτό, βρίσκοντας τον χρόνο να την αξιολογήσει μέσα σε όλα τα πιεστικά ζητήματα για την εκπαίδευση, που έχει να αντιμετωπίσει με την πρωτοφανή κατάσταση του κλεισίματος των σχολείων και τα καθημερινά προβλήματα που αναφύονται από την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση.
Εκτός των άλλων η ανάγνωση μια επιστημονικής τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας για την δημόσια υγεία της κινητική αγωγής από την νηπιακή ηλικία, που θα διδάσκεται από τους κατεξοχήν ειδικούς καθηγητές Φυσικής Αγωγής, με κατάλληλα εναρμονισμένα προγράμματα και επιμορφώσεις, αποτελεί ύψιστο καθήκον μας ως ΠΣΕΑΑ, αρχικά προς την ελληνική κοινωνία και κατόπιν στους συναδέλφους μέλη του συνδικαλιστικού μας φορέα, σε μια εποχή που ο αυτοπεριορισμός τείνει να μας καταστήσει είτε ακίνητους και αδρανείς είτε κακώς και ανεπαρκώς ενημερωμένους, για την απαιτούμενη άσκηση από ανειδίκευτους ή άσχετους, που εμφανίζονται σε κάθε λογής οθόνες. Για το γεγονός αυτό ο σύλλογός μας επιφυλάσσεται να αναλάβει την οφειλόμενη δράση, ασκώντας όλα τα νόμιμα δικαιώματα του ως συνδικαλιστικό όργανο των πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής. Μείνετε σε επαφή για να ενημερώνεστε σχετικά, προς το παρόν, στην ομάδα «Παιδεία και Εκπαίδευση, φίλοι, μέλη και παράγοντες, παράθυρο στο μέλλον», πατώντας εδώ: Παιδεία και Εκπαίδευση, φίλοι, μέλη και παράγοντες, παράθυρο στο μέλλον .
Για να μην παρεξηγούμαστε αλλά και να αναδεικνύουμε τις αξιέπαινες προσπάθειες, εξαιρούνται προβεβλημένοι συνάδελφοι μέλη μας, που έχουν κατά καιρούς δημοσιεύσει, προς το παρόν μόνο σε διαδικτυακά μέσα, τα αρμόζοντα ασκησιολόγια και τις πρέπουσες συμβουλές.
Ακολουθεί το πόρισμα των ΣΕΦΑΑ του Ε.Κ.Π.Α., που εστάλη στην υπουργό κυρία Κεραμέως στις 18/2/2020:
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Εργαστήριο Αθλητικής Παιδαγωγικής & Διδακτικής Φυσικής Αγωγής
ΘΕΜΑ: «Διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής στα νηπιαγωγεία»
Η πρόσφατη εξαγγελία της υπουργού Παιδείας Ν. Κεραμέως σχετικά με την εισαγωγή της Φυσικής Αγωγής (ΦΑ) ως νέου διδακτικού αντικειμένου στο Νηπιαγωγείο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση εμπλουτισμού του Προγράμματος Σπουδών της Προσχολικής Εκπαίδευσης, η τελευταία αναμόρφωση του οποίου πραγματοποιήθηκε το 2002.
Πολυάριθμα ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν την εξέχουσα θέση της ΦΑ στην ολιστική εκπαίδευση και ολόπλευρη ανάπτυξη των νηπίων (Iivonen, Sääkslahti, & Nissinen, 2011; McEvilly, 2015; Pica, 2011), τονίζοντας τη σημασία της υιοθέτησης μαθητοκεντρικών μεθόδων διδασκαλίας που συμβαδίζουν με τις ανάγκες των μικρών μαθητών για κίνηση, παιχνίδι, εξερεύνηση και αλληλεπίδραση με τον κόσμο γύρω τους (McEvilly, Verheul & Atencio, 2015). Σε αντιστοιχία με τις απόψεις και τις τοποθετήσεις σημαντικών παιδαγωγών της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας (Frobel, 1826; Dewey, 1938; Erikson, 1950; Piaget, 1953; Montessori, 1965; Vygotsky, 1978; Bruner, 1986), οι σύγχρονες τάσεις στη διδακτική της ΦΑ επενδύουν στην κοινωνική και συναισθηματική φύση της μάθησης στις μικρές ηλικίες. Καίρια θέση των ειδικών της Αθλητικής Παιδαγωγικής είναι ότι η ΦΑ στις πρώτες βαθμίδες εκπαίδευσης οφείλει να προάγει τη μάθηση: (α) εντός της ανθρώπινης κίνησης (πως, πότε, γιατί και με ποιόν τρόπο), (β) σχετικά με την κίνηση (γνωστικές ικανότητες που υποστηρίζουν το επιθυμητό κινητικό αποτέλεσμα) και (γ) δια μέσου της κίνησης (η κίνηση ως μέσο για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου σκοπού, π.χ. κατανόηση της έννοιας της ευγενούς άμιλλας) (Almond, 2013a, 2013b).
Μάλιστα, η δημιουργία παιδευτικών καταστάσεων εντός των οποίων οι γνώσεις και οι δεξιότητες των νηπίων θα αναπτύσσονται ως αποτέλεσμα ενσωμάτωσης ήδη υπαρχουσών εμπειριών σε νέες προκλήσεις και μαθησιακές εμπειρίες (Ross, 2013), προβάλλεται ως απαραίτητη προϋπόθεση για το σχεδιασμό ποιοτικών αναλυτικών προγραμμάτων ΦΑ για την προσχολική ηλικία (Marsden & Weston, 2007).
Σε αντιστοιχία με τις παραπάνω τάσεις, το περιεχόμενο των σύγχρονων Προγραμμάτων Σπουδών (ΠΣ) των Τμημάτων Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) της χώρας συντάσσεται με την αντίληψη ότι η ΦΑ θα πρέπει να αποτελεί ένα μέσο προαγωγής της δια βίου άσκησης για την υγεία και την ποιότητα ζωής ήδη από τις μικρές ηλικίες. Με γνώμονα τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των μικρών μαθητών, τα ΠΣ των ΤΕΦΑΑ προσφέρουν μαθήματα παιδαγωγικής και διδακτικής της κίνησης, η φιλοσοφία και το σκεπτικό των οποίων βασίζεται στις αρχές της συμπερίληψης, της ένταξης, της διαθεματικότητας και της εξατομίκευσης. Σύμφωνα με τους Marsden και Weston (2007), οι παραπάνω αρχές αποτελούν θεμελιώδεις αρχές σχεδιασμού προγραμμάτων εκπαίδευσης για μαθητές προσχολικής ηλικίας.
Επιπλέον, σημαντική συνεισφορά προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η εισαγωγή, τα τελευταία χρόνια, μοντέλων αναλυτικού προγράμματος και διδασκαλίας της ΦΑ στα ΠΣ των ΤΕΦΑΑ, όπως το μοντέλο Αγωγής θεμελιωδών κινητικών δεξιοτήτων (Gallahue & Cleland‐Donnelly, 2003), το μοντέλο Αθλητικής Αγωγής (Siedentop, 1984), μοντέλο Αγωγής Περιπέτειας (Dyson & Sutherland, 2015), το μοντέλο των Παιχνιδιών (Mitchell & Oslin, 2015), τα οποία επενδύουν στην προαγωγή της κινητικής επιδεξιότητας, της αυτοπεποίθησης, των κινήτρων και των γνώσεων που είναι απαραίτητες για τη συνειδητοποίηση της αξίας της άσκησης και την υιοθέτηση ενός φυσικά δραστήριου τρόπου ζωής. Τα παραπάνω μοντέλα δομούνται στη βάση ολιστικών παιδαγωγικών προσεγγίσεων, εντός των οποίων οι μαθησιακές εμπειρίες προσφέρονται με αναπτυξιακά συναφή τρόπο και όχι μέσω κατακερματισμένων και ασύνδετων μεταξύ τους δραστηριοτήτων.
Από την άλλη μεριά, σημαντικοί ερευνητές στο χώρο της Διδακτικής τεκμηριώνουν τη θέση ότι η διδασκαλία της ΦΑ οφείλει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο προσωπικό (εκπαιδευτικούς ΦΑ) προκειμένου να υλοποιούνται αποτελεσματικά οι στόχοι ολόπλευρης ανάπτυξης των παιδιών (Kirk, 2004, 2005; Tinning, 1995). Η σημασία της ύπαρξης εξειδικευμένου προσωπικού σε όλα τα πεδία της ΦΑ και του Αθλητισμού έχει διατυπωθεί ήδη από το 1978 από την UNESCO «στο Διεθνή Καταστατικό Χάρτη της Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού» όπου αναφέρεται ότι “Η διδασκαλία, η προπόνηση και η διοίκηση στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό πρέπει να ασκείται από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, (άρθρο 4, Διεθνής Καταστατικός Χάρτης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, UNESCO, 1978)”. Ωστόσο, σχετικές έρευνες αποδεικνύουν ότι η εξειδικευμένη γνώση του γνωστικού αντικειμένου και της ειδικής Διδακτικής από πλευράς των εκπαιδευτικών ΦΑ τους φέρνει σαφώς σε πλεονεκτική θέση έναντι των εκπαιδευτικών άλλων ειδικοτήτων στο να χρησιμοποιήσουν την κίνηση ως μέσο ολόπλευρης αγωγής και εκπαίδευσης (DeCorby, Halas, Dixon, Wintrup, & Janzen, 2005).
Η προσχολική ηλικία αναγνωρίζεται από παιδαγωγούς και ερευνητές ως μία εξαιρετικά σημαντική περίοδος για την υιοθέτηση συνηθειών κίνησης και φυσικής δραστηριότητας για την ανάπτυξη, την υγεία, την έκφραση και τη μάθηση (Jones, Hinkley, Okely & Salmon, 2013); McEvilly, Atencio, Verheul, & Jess, 2013; Petrie & Clarkin-Phillips, 2018), δεδομένου ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία είναι πιο δεκτικά σε οδηγίες και πρακτικές ενθάρρυνσης (Jones et al.,2013). Ο ελεύθερος χρόνος και το παιχνίδι (π.χ. μη δομημένο, ελεύθερο και εξερευνητικό, καθοδηγούμενο από τον ενήλικα, δομημένο) αποτελούν σημαντικά μέσα για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, ωστόσο δεν επαρκούν από μόνα τους.
Ο σκοπός της παρέμβασης ενός ενήλικα (και στην προκειμένη περίπτωση ενός εκπαιδευτικού), θα πρέπει να είναι η είναι αφενός η διευκόλυνση και η βελτίωση της συμμετοχής και της επίδοσης, και αφετέρου η αύξηση της απόλαυσης που αποκομίζει το μικρό παιδί από τη συμμετοχή του σε δραστηριότητες κίνησης, άσκησης, φυσικής δραστηριότητας και αθλητισμού.
Οι εκπαιδευτικοί ΦΑ διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να δημιουργήσουν ένα θετικό, ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον μάθησης που να ανταποκρίνεται στα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Η σωματική τους ανθεκτικότητα, σε συνδυασμό με την παιδαγωγική γνώση περιεχομένου που διαθέτουν τους καθιστά ικανούς να σχεδιάζουν και να υλοποιούν ποιοτικά προγράμματα ΦΑ, με έμφαση στην ψυχοκινητική, γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη των νηπίων. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι αυτά τα προγράμματα να χρησιμοποιούν ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων (με επαρκή χρόνο για κάθε δραστηριότητα), ώστε να συντελείται αυθεντική βιωματική μάθηση με συνδέσεις για μετέπειτα δραστηριοποίηση των παιδιών σε χρόνο και χώρο, εκτός του σχολικού πλαισίου (Durden-Myers, Green, & Whitehead, 2018).
Από τα παραπάνω δεδομένα, είναι προφανές ότι το αντικείμενο της ΦΑ θα πρέπει να διδάσκεται στο Νηπιαγωγείο από εκπαιδευτικούς ΦΑ στη βάση παιδαγωγικών μοντέλων και μεθόδων που επενδύουν ολιστικά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων-ικανοτήτων, στην συναισθηματική ολοκλήρωση και την κοινωνική ενδυνάμωση των μικρών μαθητών.
Τα μέλη ζητούν να εφαρμοστεί η εν λόγω εξαγγελία της υπουργού παιδείας και να δημιουργηθούν επιστημονικές ομάδες αποτελούμενες από μέλη ΔΕΠ των ΤΕΦΑΑ της χώρας για την υλοποίηση της πρότασης σε επίπεδο σχεδιασμού περιεχομένου προγραμμάτων σπουδών και επιμορφωτικών προγραμμάτων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αlmond, L. (2013a). Translating Physical Literacy into practical steps: The role of pedagogy. In B. Weinberg, (Ed.). Physical Literacy Bulletin, Journal of Sport Science and Physical Education, 65:64-72, ICSSPE.
Almond, L. (2013b). Physical Literacy and Fundamental Movement Skills: an introductory critique. In B. Weinberg, (Ed.). Physical Literacy. Bulletin, Journal of Sport Science and Physical Education, 65:81-89, ICSSP
Bruner, J. S. (1986) Actual minds, possible worlds. Cambridge, M.A, Harvard University Press.
DeCorby, K., Halas, J., Dixon, S., Wintrup, L., & Janzen, H. (2005). Classroom teachers and the challenges of delivering quality physical education. Journal of Educational Research, 98, 208-220.
Dewey, J. (1938) Experience and education (New York, Macmillan).
Durden-Myers, E. J., Green, N. R., & Whitehead, E. M. (2018). Implications for Promoting Physical Literacy. Journal of Teaching in Physical Education, (Ahead of Print),https://doi.org/10.1123/jtpe.2018-0131.Human Kinetics Inc.
Dyson, B., & Sutherland, S. (2014). Adventure education in your physical education program. In: Lund, J., & Tannehill, D. Standards-Based Physical Education Curriculum Development (3rd ed.) (pp. 229-254). Burlington, MA: Jones and Bartlett Learning
Erikson, E. H. (1950) Childhood and society (New York, W.W. Norton & Co).
Frobel, F. (1826) On the education of man (die Menschenerziehurg) (Keilhau/Leipzig Wienbrach).
Iivonen, S., Sääkslahti, A., & Nissinen, K. (2011). The development of fundamental motor skills of four‐to five‐year‐old preschool children and the effects of a preschool physical education curriculum. Early Child Development and Care, 181(3), 335-343.
Jones, R. A., Hinkley, T., Okely, A. D., & Salmon, J. (2013). Tracking Physical Activity and Sedentary Behavior in Childhood. A Systematic Review. American Journal of Preventive Medicine, 44(6):651–658.
Kirk, D. (2004) Framing quality physical education: the elite sport model or Sport Education? Physical Education and Sport Pedagogy, 9(2), 185-195.
Kirk, D. (2005) Physical education, youth sport and lifelong participation: the importance of early learning experiences, European Educational Review, 11(3), 239-255.
McEvilly, N. (2015). Investigating the place and meaning of ‘physical education’to preschool children: Methodological lessons from a research study. Sport, Education and Society, 20(3), 340-360.
McEvilly, N., Atencio, M., Verheul, M., & Jess, M. (2013). Understanding the rationale for preschool physical education: implications for practitioners' and children's embodied practices and subjectivity formation. Sport, Education and Society, 18(6), 731-748.
McEvilly, N., Verheul, M., & Atencio, M. (2015). Physical education at preschools: the meaning of ‘physical education’to practitioners at three preschool settings in Scotland. Physical Education and Sport Pedagogy, 20(2), 117-130.
Mitchell, S., & Oslin, J. (2015). Chapter 12, Teaching Games for Understanding. Standards-Based Physical Education Curriculum Development. Burlington, MA: Jones & Bartlett Learning.
Petrie, K., & Clarkin-Phillips, J. (2018). ‘Physical education’ in early childhood education: Implications for primary school curricula. European Physical Education Review, 24(4), 503-519.
Piaget, J. (1953). The origin of intelligence in the child (London, Routledge and Kegan Paul).
Pica, R. (2011). Why preschoolers need physical education. Young Children, 66(2), 56-57.
Ross, S. M. (2013). Pre-K physical education: Universal initiatives and teacher preparation recommendations. Quest, 65(1), 1-13.
Siedentop, D. (1994) Sport Education: Quality PE through positive sport experiences. Human Kinetics. Champaign, Illinois
Tinning, R. (1995) The Sport Education Movement: a phoenix, bandwagon or hearse for physical education? ACHPER Healthy Lifestyles Journal, 42.
Vygotsky, L. S. (1978) Mind in society. The development of higher level psychological processes (Cambridge, MA, Harvard University Press).
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
