Σε ένα προσωρινό συμβιβασμό προχώρησαν Ουάσιγκτον και Πεκίνο σαράντα ταραγμένες μέρες μετά τις 2 Απρίλη – τη μέρα «απελευθέρωσης» των ΗΠΑ – όταν ο Τραμπ εξαπέλυσε έναν ορυμαγδό δασμών ενάντια στις περισσότερες χώρες του πλανήτη και ιδιαίτερα ενάντια στην Κίνα.
Ο συμβιβασμός βασίστηκε στο καθεστώς των δασμών που υπήρχε πριν τις 2 Απρίλη. Τότε, ο Τραμπ ανακοίνωσε αύξηση των δασμών 34%, οι Κινέζοι αντέδρασαν, και στη συνέχεια οι ΗΠΑ έφτασαν στο 145% και οι Κινέζοι στο 125%.
Η νέα συμφωνία, που θα ισχύσει για 90 ημέρες, προβλέπει δασμούς 30% από τις ΗΠΑ και 10% από την Κίνα – μια διαφορά 20 μονάδων, την οποία οι Κινέζοι διατηρούσαν σταθερά στα αμοιβαία «χτυπήματα».
Στην ουσία επιστρέφουν στο «σημείο μηδέν» απ’ όπου ξεκίνησε ο Τραμπ την επίθεσή του. Αυτή η επιχείρηση των ΗΠΑ απέτυχε πλήρως: δεν κατάφερε να αναχαιτίσει την κινέζικη επέκταση, ούτε να περιορίσει τις εισαγωγές και το εμπορικό έλλειμμα.
Πίεση στον Τραμπ από το εσωτερικό των ΗΠΑ
Αμέσως μετά την επιβολή των δασμών, υπήρξαν συντριπτικές πιέσεις στην κυβέρνηση Τραμπ από το εσωτερικό. Τα χρηματιστήρια κατέρρευσαν, το κρατικό χρέος εκτινάχθηκε, ενώ τα αμερικάνικα μονοπώλια που παράγουν στην Κίνα απαιτούσαν την άρση των μέτρων.
Οι μεγάλες αλυσίδες εφοδιασμού προειδοποιούσαν για «άδεια ράφια», ενώ η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ αρνούνταν να μειώσει τα επιτόκια, θεωρώντας ότι οι δασμοί θα αύξαναν τον πληθωρισμό.
Έτσι ο Τραμπ βρέθηκε κάτω από την πίεση των ίδιων δυνάμεων που τον έφεραν στην εξουσία, την ώρα που το Πεκίνο όχι μόνο δεν υποχωρούσε, αλλά δήλωνε έτοιμο «για κάθε μορφής πόλεμο».
Η Ουάσιγκτον στρέφεται σε διαπραγματεύσεις
Μπροστά στο αδιέξοδο, η Ουάσιγκτον άρχισε να πιέζει το Πεκίνο για διαπραγματεύσεις. Το Πεκίνο δεν είχε κανέναν λόγο να τις αρνηθεί, καθώς είχε αντιληφθεί ότι η συμφωνία θα ήταν προς όφελός του. Ο Τραμπ φάνηκε να «σήκωσε μια πέτρα που τελικά έπεσε στα πόδια του».
Κατ’ αρχήν, οι κινέζοι εκπρόσωποι εμφανίστηκαν στις διαπραγματεύσεις με ισχυρή αυτοπεποίθηση. Τον Απρίλη, παρότι επιβλήθηκαν οι δασμοί Τραμπ, οι εξαγωγές της Κίνας αυξήθηκαν κατά 8,1%. Αν και οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 2,5% στο πρώτο τετράμηνο, η Κίνα τις αντιστάθμισε με αύξηση προς άλλες περιοχές: 11,5% στη Νοτιοανατολική Ασία και τη Λατινική Αμερική, σχεδόν 16% προς την Ινδία και 15% προς την Αφρική.
Η στρατηγική αυτονόμησης της Κίνας
Από την πρώτη φορά που επιβλήθηκαν δασμοί, το 2018, η Κίνα επιτάχυνε τη στρατηγική της αυτονόμησης. Το πρόγραμμα «Μια ζώνη, ένας δρόμος» ενίσχυσε τους δεσμούς με τη ΝΑ Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για 60 χώρες.
Το ποσοστό των εξαγωγών της Κίνας στις ΗΠΑ έπεσε από 20% το 2018 στο 13% το 2024, αποδεικνύοντας ότι η μείωση της εξάρτησης από την αμερικανική αγορά ήταν συνειδητή και συστηματική.
Παράλληλα, η τεράστια εσωτερική αγορά της χώρας ενεργοποιήθηκε από τον Απρίλη, με την κυβέρνηση να ενισχύει την κατανάλωση ώστε να απορροφηθεί η πλεονάζουσα παραγωγή.
Οι σπάνιες γαίες
Το σημαντικότερο χαρτί του Πεκίνου βρίσκεται στην κυριαρχία του στις σπάνιες γαίες. Η Κίνα ελέγχει το 61% της παγκόσμιας παραγωγής και το 92% της επεξεργασίας τους – κρίσιμες πρώτες ύλες για την τεχνολογία, την άμυνα και τις πράσινες ενέργειες.
Ήδη επιβλήθηκαν περιορισμοί σε επτά κρίσιμες σπάνιες γαίες, ενώ πρόσφατα απαγορεύτηκαν οι εξαγωγές αντιμονίου, προκαλώντας παγκόσμια ανησυχία.
Η Κίνα διαθέτει περίπου 700 δισ. δολάρια σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Η πώλησή τους θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις στις αμερικανικές αγορές, αποτελώντας έναν ακόμα μοχλό πίεσης.
Το αποτέλεσμα: Μια συμφωνία υπέρ του Πεκίνου
Όλοι αυτοί οι παράγοντες οδήγησαν στο να απαντήσει άμεσα το Πεκίνο στους δασμούς του Τραμπ και να περιμένει την επόμενη κίνηση από την Ουάσιγκτον, η οποία τελικά υποχώρησε. Η συμφωνία που υπεγράφη ικανοποιεί σχεδόν όλες τις βασικές απαιτήσεις της Κίνας.
Ο συμβιβασμός μεταξύ αμερικανικού και κινεζικού ιμπεριαλισμού είναι προσωρινός και η ισχύς της συμφωνίας περιορίζεται στους τρεις μήνες. Σε αυτό το διάστημα θα συνεχιστούν διαπραγματεύσεις είτε για μια πιο μόνιμη διευθέτηση είτε για την αναζωπύρωση της σύγκρουσης, καθώς το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ παραμένει.
Οι σπασμωδικές κινήσεις του Τραμπ με την επιβολή υπερβολικών δασμών αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές. Όχι μόνο απέτυχαν να περιορίσουν την Κίνα σήμερα, αλλά και η πρώτη απόπειρα το 2018 είχε μηδενικά αποτελέσματα.
Οι δασμοί που παραμένουν σε ισχύ μέχρι σήμερα δεν μείωσαν ούτε στο ελάχιστο το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Κίνα, το οποίο παραμένει σταθερά γύρω στα 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 70.000 υποψήφιους ως 14/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 15/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ